Του Κώστα Ράπτη
Μόσχα και Τεχεράνη διαψεύδουν. Όμως η συνεργασία των δύο πλευρών στον πόλεμο της Ουκρανίας, με την αποστολή μη επανδρωμένων πτητικών συσκευών Shahed-136 θεωρείται από κάθε άλλη πλευρά δεδομένη. Τα drones που πλήττουν αυτή την εβδομάδα το Κίεβο και άλλες ουκρανικές πόλεις φέρεται να έχουν ως χώρα κατασκευής την Ισλαμική Δημοκρατία.
Ήδη τον Σεπτέμβριο το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών επέβαλε κυρώσεις σε τέσσερις ιρανικές εταιρείες για ανάμιξη στην κατασκευή και μεταφορά drones στη Ρωσία.
Η Γενική Γραμματεία του ΟΗΕ εγκαινίασε έρευνα για το θέμα, υπό το πρίσμα πιθανής παραβίασης του ψηφίσματος 2231 του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο επικυρώνει τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν - και ο αναπληρωτής εκπρόσωπος της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη, Ντμίτρι Πολιάνσκι απείλησε με διακοπή κάθε σχέσης της χώρας του με τον Αντόνιο Γκουτέρες, εάν η έρευνα αυτή προχωρήσει.
Οι New York Times δημοσίευσαν την Τρίτη πληροφορίες ότι Ιρανοί εκπαιδευτές στον χειρισμό των drones έχουν ήδη εγκατασταθεί στην Κριμαία, γεγονός που αναβαθμίζει την ρωσο-ιρανική στρατιωτική συνεργασία σε κάτι πολύ περισσότερο από μία εξοπλιστική συναλλαγή. Η δε Washington Post υποστήριξε την Κυριακή ότι το Ιράν προετοιμάζει και την αποστολή βαλλιστικών πυραύλων στη Ρωσία.
Οι πληροφορίες από αμερικανικής πλευράς ενδέχεται βέβαια να εντάσσονται στο πλαίσιο επικοινωνιακού πολέμου. Ωστόσο, γεγονός παραμένει ότι η στρατηγική σχέση του Ιράν με τη Ρωσία διαρκώς εμβαθύνεται, όπως καταδεικνύει αν μη τι άλλο η πρόσφατη ένταξη της Ισλαμικής Δημοκρατίας στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης.
Άλλωστε, οι δύο πλευρές τρόπον τινά συμπολεμούν εδώ και αρκετά χρόνια στο μέτωπο της Συρίας, όπου έχουν αμφότερες αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις προς στήριξη της καθεστώτος Άσαντ.
Μάλιστα, η ουκρανική περιπέτεια της Ρωσίας είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της ιρανικής παρουσίας στην περιοχή, σε αναπλήρωση της μείωσης των ρωσικών δυνάμεων, λόγω περισσότερο επειγουσών προτεραιοτήτων πλησιέστερα προς την χώρα τους.
Αυτό ήδη αποτελεί ένα όφελος για την ιρανική πλευρά. Όμως η εξοπλιστική συνεργασία, και μάλιστα με τη χώρα η οποία αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα όπλων διεθνώς, προσφέρει στο Ιράν μεγάλο γόητρο και τις αντίστοιχες υλικές απολαβές.
Η ιρανική εξοπλιστική βιομηχανία μπορεί να προσβλέπει εφεξής σε περισσότερους και σημαντικότερους πελάτες από την Αιθιοπία, το Σουδάν, το Τατζικιστάν και τη Βενεζουέλα που αποτελούν έως τώρα τους μόνους εταίρους της.
Παράλληλα, οι Ιρανοί ιθύνοντες έχουν την δυνατότητα να εμφανιστούν έναντι της κοινής γνώμης τους (που διόλου δεν συμπαθεί τις εκτός συνόρων εμπλοκές) δικαιωμένοι για την επιλογή τους να επενδύσουν στην εξοπλιστική αυτάρκεια.
Σε μία συγκυρία δε κατά την οποία το Ιράν εξακολουθεί να συγκλονίζεται από τις διαδηλώσεις που προκάλεσε ο θάνατος της Μάσα Αμίνι το μήνυμα είναι ακόμη ισχυρότερο: η αμφισβήτηση του καθεστώτος στο εσωτερικό απαντάται με την επίδειξη μεγαλύτερης αποφασιστικότητας στο εξωτερικό.
Πρόκειται βέβαια για ένα μήνυμα που δε απευθύνεται αποκλειστικά στο εγχώριο ακροατήριο. Απέναντι στις ΗΠΑ και τους περιφερειακούς συμμάχους τους (Ισραήλ, αραβικές μοναρχίες) η Τεχεράνη διαμηνύει ότι δεν σκοπεύει να χαμηλώσει τους τόνους και ότι είναι σε θέση να ανευρίσκει νέους συμμάχους.
Η διασύνδεση φαινομενικώς άσχετων "μετώπων”, όπως το ουκρανικό και το μεσανατολικό, γίνεται έτσι εμφανής. Εάν μάλιστα η ρωσο-ιρανική συνεργασία προχωρήσει και στην αποστολή ιρανικών βαλλιστικών πυραύλων, οι εξελίξεις θα αποδειχθούν πολύ θεαματικότερες.
Οι ιρανικοί βαλλιστικοί πύραυλοι ήταν κατεξοχήν το ζήτημα το οποίο οδήγησε τις ΗΠΑ (με τις παραινέσεις και των περιφερειακών συμμάχων της) στην εγκατάλειψη της διεθνούς συνθήκης του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Εάν δε η καταγγελόμενη εμπλοκή του Ιράν στην Ουκρανία οδηγήσει την Ε.Ε. στην υιοθέτηση, όπως εξετάζεται, κυρώσεων κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας, οι διεργασίες για την αναβίωση της συνθήκης του 2015 θα οδηγηθούν σε οριστικό τέλος, καθώς ήταν η ευρωπαϊκή πλευρά που πρωτοστάτησε στην θέσπιση της αρχικής συμφωνίας και μεσολαβούσε μέχρι τώρα για την αποκατάστασή της.
0 Σχόλια