Η Ελλάδα σε μια πολλαπλά «δύσκολη» γειτονιά
Βασίλης Νέδος
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η Ελλάδα και άλλες χώρες της περιοχής και ο αυξανόμενα επιθετικός ρόλος της Τουρκίας στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, η οποία τείνει να μετατραπεί σε πυριτιδαποθήκη για μια σειρά από λόγους, βρίσκονται στο επίκεντρο της μελέτης του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών (IISS) με τίτλο «Αναταράξεις στην Ανατολική Μεσόγειο» και ανάλυση πάνω στη γεωπολιτική κατάσταση και την ασφάλεια της περιοχής. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι οι συγγραφείς της μελέτης περιγράφουν την Ανατολική Μεσόγειο ως «στρατηγικό σημείο ανάφλεξης» και κάνουν λόγο για περίπου δύο δεκαετίες συσσώρευσης έντασης για μια σειρά από αίτια. Σε αυτά περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι πολλές διαφωνίες που υπάρχουν ανάμεσα στα κράτη της περιοχής, αλλά και οι εμφύλιοι πόλεμοι, η ιδεολογική διάσταση (πολιτικό Ισλάμ), η μετανάστευση, η τρομοκρατία, η ανάδυση δύο αναθεωρητικών δυνάμεων (Τουρκία και Ιράν). Ενδεικτικό της αντίληψης η οποία πλέον υπάρχει και στις εκδόσεις ενός από τα πιο έγκυρα think tanks στον κόσμο, είναι ότι στο γεωπολιτικό τοπίο ως προεξάρχουσα προβάλλεται η αποφασιστικότητα της Αγκυρας στην προβολή των συμφερόντων της αλλά και στις σχέσεις με τη Δύση. Ο αμερικανικός «αναχωρητισμός» από την περιοχή, ο δάκτυλος της Ρωσίας, η αυξανόμενη οικονομική επιρροή της Κίνας αλλά και οι νέες δυναμικές λόγω των πολλαπλών συγκρούσεων στην ευρύτερη περιοχή βρίσκονται επίσης στο επίκεντρο της μελέτης. Οπως άλλωστε και η Ανατολική Μεσόγειος ως σταυροδρόμι εμπορίου και ως περιοχή άντλησης ενεργειακών πόρων. Ειδικότερα, στη μελέτη αναφέρονται τα εξής:
Ελληνοτουρκικές σχέσεις και Κυπριακό
Αν και εκτιµάται ότι είναι απίθανη μια τουρκική εισβολή στην Κυπριακή Δημοκρατία, είναι «ελαφρώς λιγότερο απίθανη» η ανοιχτή προσάρτηση του ψευδοκράτους από την Τουρκία. Σημειώνεται ότι για την Κύπρο οι τουρκικές φιλοδοξίες είναι «υπαρξιακή απειλή», ενώ για την Ελλάδα πρωταρχική. Οι εντάσεις που έχει δημιουργήσει η Τουρκία με την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία γίνονται αντιληπτές ως καθοριστικές για «μια δεκαετία φρενήρους γεωπολιτικού ανταγωνισμού στην περιοχή». Αν και δεν υποτιμάται η προσπάθεια της Αγκυρας να ρίξει τους τόνους «από οικονομική αναγκαιότητα», υπογραμμίζεται ότι η προσπάθεια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αφήσει μια κληρονομιά τουλάχιστον ανάλογη εκείνης του Κεμάλ Ατατούρκ δημιουργεί «το ενδεχόμενο για νέα κλιμάκωση στη θάλασσα με την Ελλάδα και την Κύπρο», όπως και την ανατροφοδότηση των εντάσεων με περιφερειακούς παίκτες της περιοχής όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ και το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου. Στο σκέλος των διαφορών Ελλάδας και Τουρκίας στον τομέα των θαλάσσιων ζωνών, κρίνεται ότι το Διεθνές Δικαίο και η Διεθνής Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) «έχει αποδειχθεί ανεπαρκές» στην επίλυσή τους.
0 Σχόλια