Περιορισμένες είναι προς το παρόν στην πράξη οι επιπτώσεις για τις ελληνικές τράπεζες από την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να πάψει να δέχεται ως ενέχυρο τα ελληνικά ομόλογα, κάτι που σημαίνει ότι μοναδική πηγή ρευστότητα στο σύστημα θα είναι από τις 11 Φεβρουαρίου μόνο ο ELA.
Στην ουσία, ωστόσο, τα πράγματα είναι μάλλον δύσκολα, αφού η ΕΚΤ θα κρατάει στα χέρια της τον διακόπτη του «αναπνευστήρα», τον οποίο και θα ανοιγοκλείνει ανάλογα με τις εξελίξεις κατά το δοκούν κάθε 15 ημέρες. Η μεγάλη «ανατροπή» είναι ότι μέχρι σήμερα οι ελληνικές τράπεζες αντλούσαν ρευστότητα ανάλογα με τις ανάγκες τους και με βάση τα assets που είχαν στα χέρια τους. Η ισορροπία αυτή πλέον ανατρέπεται. Η άντληση ρευστότητας θα γίνεται με βάση τα περιθώρια που θα θέτει η ΕΚΤ, τα οποία ενδεχομένως να ποικίλουν ανάλογα με την χρονική στιγμή που λαμβάνεται η απόφαση και βέβαια με όχι απαραίτητα με τραπεζικά κριτήρια. Το ζήτημα κατ΄ ουσίαν είναι περισσότερο πολιτικό παρά τραπεζικό, αφού θεωρητικά τουλάχιστον η ρευστότητα του συστήματος είναι εξασφαλισμένη, έστω και αν το κόστος της είναι αρκετά υψηλότερο. Ανέρχεται σε 1,55% έναντι 0,05% που κοστίζει για τις τράπεζες η ρευστότητα από την ΕΚΤ.
Στην ουσία, ωστόσο, τα πράγματα είναι μάλλον δύσκολα, αφού η ΕΚΤ θα κρατάει στα χέρια της τον διακόπτη του «αναπνευστήρα», τον οποίο και θα ανοιγοκλείνει ανάλογα με τις εξελίξεις κατά το δοκούν κάθε 15 ημέρες. Η μεγάλη «ανατροπή» είναι ότι μέχρι σήμερα οι ελληνικές τράπεζες αντλούσαν ρευστότητα ανάλογα με τις ανάγκες τους και με βάση τα assets που είχαν στα χέρια τους. Η ισορροπία αυτή πλέον ανατρέπεται. Η άντληση ρευστότητας θα γίνεται με βάση τα περιθώρια που θα θέτει η ΕΚΤ, τα οποία ενδεχομένως να ποικίλουν ανάλογα με την χρονική στιγμή που λαμβάνεται η απόφαση και βέβαια με όχι απαραίτητα με τραπεζικά κριτήρια. Το ζήτημα κατ΄ ουσίαν είναι περισσότερο πολιτικό παρά τραπεζικό, αφού θεωρητικά τουλάχιστον η ρευστότητα του συστήματος είναι εξασφαλισμένη, έστω και αν το κόστος της είναι αρκετά υψηλότερο. Ανέρχεται σε 1,55% έναντι 0,05% που κοστίζει για τις τράπεζες η ρευστότητα από την ΕΚΤ.
Η ΕΚΤ μετά την απόφασή της για τα ελληνικά ομόλογα διεύρυνε το όριο
παροχής ρευστότητας μέσω ELA από τα 10 δισ. στα 60 δισ. Στο ίδιο πλαίσιο
εντάσσεται και η μεταφορά από την 11η Φεβρουαρίου, ημέρα από την οποία
θα ισχύσει το «μπλόκο» όλων των εγγυήσεων που είχαν δώσει οι ελληνικές
τράπεζες στην ΕΚΤ που δεν γίνονται πλέον αποδεκτά ως ενέχυρα από την
ίδια, στον ELA, συν ένα επιπρόσθετο «μαξιλάρι» ρευστότητας για το
εγχώριο τραπεζικό σύστημα, ύψους 9,5 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά την ουσία
του ζητήματος, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι σε θεωρητική βάση, και
λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη λειτουργία του ELA την περίοδο του
2012, οι ελληνικές τράπεζες δεν αντιμετωπίζουν κανένα απολύτως πρόβλημα
ρευστότητας, ακόμη και στην περίπτωση που επιδεινωθεί η κατάσταση. Αν
δηλαδή αυξηθούν οι εκροές καταθέσεων.
Ήδη χθες υπήρξαν τα πρώτα
δείγματα, χωρίς ωστόσο να παρατηρηθούν άξιες λόγου ρευστοποιήσεις
καταθέσεων. Οι ίδιοι αναλυτές σημειώνουν ότι η ρευστότητα που είχε
αντληθεί από το Ευρωσύστημα (ΕΚΤ και ELA) στα τέλη Ιανουαρίου
υπολογίζεται σε περίπου 70 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο του
2012 στην κορύφωση της κρίσης ρευστότητας λόγω της τότε πολιτικής
αβεβαιότητας η ρευστότητα που αντλούσαν οι τράπεζες από τον ELA είχε
εκτιναχθεί στα 136 δισ. ευρώ. Πάντως, η χορήγηση ρευστότητας μέσω του
ELA δεν θα είναι απεριόριστη, αλλά πάντα ελεγχόμενη και χαμηλότερη από
ό,τι μέσω ΕΚΤ.
Κατά συνέπεια η δυνατότητα για άντληση επιπλέον
ρευστότητας είναι μεν μεγάλη, ωστόσο τον «διακόπτη του οξυγόνου» τον
κρατάει η ΕΚΤ και αν λάβει κανείς υπόψη τη θέση του κεντρικού τραπεζίτη
της Γερμανίας Γ. Βάιτμαν περί ανάγκης να υπάρχουν αυστηρά κριτήρια και
περιορισμένη ρευστότητα μέσω ELA, αντιλαμβάνεται ο καθένας πως η ΕΚΤ θα
πράττει ανάλογα με τις εξελίξεις, όχι απαραίτητα στο τραπεζικό σύστημα,
αλλά με βάση την πορεία των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και
τους πιστωτές της.
Έκθεση
Σε έκθεσή της η
BofA Merrill Lynch εκφράζει την αμφιβολία της κατά πόσο υπάρχει η
πολιτική βούληση στο Ευρωσύστημα να αποκοπούν οι ελληνικές τράπεζες από
τον ELA, πυροδοτώντας με τον τρόπο αυτό μία έξοδο της Ελλάδος από την
Ευρωζώνη. Παράλληλα, οι αναλυτές του διεθνούς οίκου εκφράζουν την
πεποίθηση ότι η ΕΚΤ θα διευρύνει τον ELA στην περίπτωση που υπάρξει bank
run στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, σημειώνεται ότι η απόφαση της ΕΚΤ μπορεί
να λειτουργήσει ως κίνητρο προς την Ελλάδα και την Ευρώπη να κινηθούν με
μεγαλύτερη ταχύτητα, ώστε να έλθουν σε πολιτική και τεχνική συμφωνία.
Η σημασία της απόφασης για τις τράπεζες
Τι σημαίνει, λοιπόν, ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν πρόσβαση
στην κανονική γραμμή χρηματοδότησης: Οι τράπεζες μπορούν να
χρηματοδοτούνται μόνον μέσα από την έκτακτη γραμμή χρηματοδότησης εφόσον
οι εγγυήσεις τους είναι ελληνικά ομόλογα (έντοκα και εγγυήσεις των
πυλώνων ΙΙ και ΙΙΙ, γίνονται αποδεκτά μόνον από τον μηχανισμό του ELA).
Μπορούν να χρηματοδοτούνται και από την κανονική γραμμή της ΕΚΤ με
εγγυήσεις δικές τους (που διαθέτουν ελάχιστες), αλλά και ομόλογα του
EFSF (που διαθέτουν περί τα 38-40 δισ. ευρώ). Η χρηματοδότηση μέσω του
ELA είναι έκτακτη, περιορισμένη και δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες
του ελληνικού δημοσίου. Δεν μπορεί επειδή δεν προβλέπεται από την
καταστατική λειτουργία της ΕΚΤ, το Δημόσιο να εκδίδει μεγάλο ύψος
εντόκων για τις ανάγκες του και οι τράπεζες να αγοράζουν τα έντοκα αυτά
χρησιμοποιώντας τη χρηματοδότηση μέσω ELA. Σε αυτήν την περίπτωση ο ELA
θα σταματήσει τη χρηματοδότηση. Δεν υπάρχει πρόβλημα με τις καταθέσεις. Η
χρηματοδότηση του ELA για εκροές καταθέσεων είναι απολύτως επαρκής.
Αλλωστε, οι τράπεζες έχουν υπερεπάρκεια εγγυήσεων για χρηματοδότηση μέσω
ELA, ενώ το ύψος της γραμμής εκτιμάται πως θα είναι περίπου 60 δισ.
ευρώ.
Κανόνες
Ως εφαρμογή των κανόνων της
ΕΚΤ και όχι ως ειδικό μέτρο κατά της Ελλάδας χαρακτηρίζουν δύο στελέχη
της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας την απόφαση της Φρανκφούρτης το βράδυ
της Τετάρτης να μην δέχεται ως ενέχυρα για τη χρηματοδότηση τα ελληνικά
ομόλογα. Όπως δήλωσε το μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ Έβ. Νοβότνι, η κίνηση
αυτή της ΕΚΤ ευθυγραμμίζεται με τους κανονισμούς της και δεν αποτελεί
ειδική κύρωση για την Ελλάδα, προσθέτοντας ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική
Τράπεζα μπορεί να δεχθεί και πάλι ελληνικά ομόλογα με αντάλλαγμα
χρηματοδότηση, εφόσον η Αθήνα συμφωνήσει σε ένα νέο πρόγραμμα στήριξης
με τους διεθνείς πιστωτές. Στην ίδια γραμμή και ο επικεφαλής
οικονομολόγος της ΕΚΤ Πίτερ Πρατ σε συνέντευξή του στη Les Echos: «Οι
όροι για πρόσβαση στη ρευστότητα από την ΕΚΤ είναι ξεκάθαροι. Αν δεν
εκπληρώνονται, τότε η ΕΚΤ πρέπει να επιβάλει τις συνέπειες». Ο Πίτερ
Πρατ συμπλήρωσε ότι δεν είναι ικανοποιημένος από την παρούσα κατάσταση
όσον αφορά τον έλεγχο της Ελλάδα από την τρόικα, αλλά δεν διευκρίνισε
ποιες αλλαγές θα ήθελε να δει.
Γ. Στουρνάρας
Καμία ανησυχία για τις καταθέσεις
Απολύτως καθησυχαστικός ήταν ο διοικητής της ΤτΕ Γ. Στουρνάρας τόσο για
τη ρευστότητα όσο και για τις καταθέσεις, μετά την έκτακτη συνάντηση
που είχε χθες το απόγευμα με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκη
και η οποία είχε διάρκεια 40 λεπτά. Ο Γ. Στουρνάρας, αναφερόμενος στην
απόφαση της ΕΚΤ, είπε ότι πρόκειται για απόφαση που μπορεί να ανακληθεί
σε περί- πτωση συμφωνίας ενός προγράμματος με τους δανειστές. Πρόσθεσε,
επίσης, ότι η ρευστότητα των τραπεζών είναι εξασφαλισμένη και συμπλήρωσε
ότι και οι καταθέσεις είναι απολύτως ασφαλείς. Σημείωσε, τέλος, ότι
χθες επικράτησε ηρεμία στο μέτωπο των καταθέσεων των τραπεζών.
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια