Το δίλημμα του Πεκίνου

Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος

Αν η ηγεσία του ΚΚ Κίνας επιλέξει σκληρή καταστολή στο Χονγκ Κονγκ, θα ξυπνήσει τις μνήμες της Πλατείας Τιεν Αν Μεν παγκοσμίως και θα βραχυκυκλώσει την πολιτική ειρηνικής ενσωμάτωσης της Ταϊβάν στο μοντέλο ένα κράτος - δύο συστήματα. Αν αφήσει τη δυναμική των διαδηλωτών να μεγεθυνθεί και να επιβάλει τους όρους της, θα έχει να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο φαινομένων «Πορτοκαλί Επανάστασης» στις μεγάλες πόλεις από το Πεκίνο μέχρι και τη Σανγκάη.

Όλα τα παραπάνω καταγράφονται σε μια στιγμή οριακών περιφερειακών ισορροπιών: Ενταση στη Νότια Σινική Θάλασσα με την Ιαπωνία να έχει λάβει ως υπεργολαβία από τις ΗΠΑ την αποτροπή των διεκδικήσεων της Κίνας στις πλούσιες σε ενεργειακά κοιτάσματα θαλάσσιες ζώνες και να προσπαθεί να στήσει μια αντικινεζική συμμαχία από τη Νότια Κορέα μέχρι το Βιετνάμ και τις Φιλιππίνες. Το Πεκίνο ανακοινώνει φιλόδοξα προγράμματα αμυντικών επενδύσεων αλλά δεν σταματά εκεί. Τάχθηκε στο πλευρό της Ρωσίας στη σύγκρουση στην Ουκρανία και ακόμη χειρότερα κινείται προς την κατεύθυνση αμφισβήτησης του μονοπωλίου του δολαρίου ως παγκόσμιου νομίσματος αναφοράς.
Το Χονγκ Κονγκ με το ειδικό του καθεστώς δεν είναι το μόνο εσωτερικό πρόβλημα της Κίνας: υπάρχει το μέτωπο του Θιβέτ, η διαρκής αναταραχή των τουρκόφωνων μουσουλμάνων Ουιγκούρων στο Σικγιάγκ, η εσωτερική Μογγολία αλλά κυρίως και πάνω από όλα το χάσμα ανάμεσα στις ταχύτατα αναπτυσσόμενες παράκτιες περιοχές και την καθυστερημένη και φτωχή αχανή αγροτική κατά κύριο λόγο ενδοχώρα. Τα υπαρκτά εσωτερικά προβλήματα έχουν σχέση συγκοινωνούντων δοχείων με την ψυχροπολεμική ένταση στην περιοχή του Ειρηνικού και ειδικότερα στη Νότια Σινική Θάλασσα.
Ετσι το διακύβευμα στο Χονγκ Κονγκ γίνεται ακόμη πιο κρίσιμο για τους διαδόχους του Ντεγκ Χσιάο Πινγκ: Αδυναμία ελέγχου της κατάστασης στη μέχρι το 1997 βρετανική αποικία δεν θα ενθαρρύνει μόνον το κίνημα εκδημοκρατισμού στην Παράκτια Κίνα, αλλά θα καταγραφεί και ως ένδειξη αδυναμίας από το Τόκιο και την Ουάσιγκτον που θα σκληρύνουν τη στάση τους απέναντι στη φιλοδοξία της Κίνας να εγκαθιδρύσει περιφερειακή ηγεμονία. Με δεδομένη όμως την οικονομική αλληλεξάρτηση ΗΠΑ - Κίνας η αξιοποίηση των εσωτερικών προβλημάτων για να συνετιστεί το Πεκίνο είναι ένα επικίνδυνο και οριακό παιχνίδι για την Ουάσιγκτον, καθώς μπορεί να έχει μοιραίες παρενέργειες για τις ούτως ή άλλως οριακές ισορροπίες της παγκόσμιας οικονομίας.

Έθνος