Του Κώστα Στούπα
Σε μια παλιά κινηματογραφική ταινία του Βιμ Βέντερς η οποία στις ελληνικές αίθουσες προβλήθηκε με τον τίτλο "Μέχρι το τέλος του Κόσμου" (Until the End of the World 1991) ένας επιστήμονας έχει ανακαλύψει ένα μηχάνημα προκειμένου να βλέπουν οι τυφλοί. Η χρήση της συσκευής αυτής από ανθρώπους που δεν έχουν χάσει την όρασή τους τους επιτρέπει να βλέπουν τις αναμνήσεις τους.
Η ικανότητα μια ομάδας ανθρώπων που έχει πρόσβαση στη συσκευή να βλέπουν τις αναμνήσεις και τις σκέψεις τους, τους καθηλώνει σε μια κατάσταση όπου τις περισσότερες ώρες του 24ώρου δεν θέλουν να κάνουν τίποτε άλλο παρά να παρακολουθούν τα βασικά συστατικά του ταυτοτικού τους αυτοπροσδιορισμού.
Η καθήλωση της κοινότητας των ανθρώπων που είχαν πρόσβαση στη συσκευή, στις εσωτερικές συνειδητές και ασυνείδητες καταγραφές είχε κάποια ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά και ήταν αυτοκαταστροφική αφού παραμελούσαν κάθε άλλη επαφή με το περιβάλλον αλλά και δραστηριότητα επιβίωσης...
Η σκηνή μιας ομάδας ανθρώπων να φορά τις κάσκες με τις οθόνες που πρόβαλαν το εσωτερικό τους μοιάζει έντονα με τις σκηνές που αντικρύζουμε σήμερα καθημερινά ανθρώπων που είναι διαρκώς προσηλωμένοι στις οθόνες των κινητών συσκευών τους, αποσπασμένοι από το εξωτερικό τους περιβάλλον.
Οι περισσότερες ώρες προσήλωσης στις οθόνες δεν αφορούν καν την αναμετάδοση ειδήσεων ή έστω "ψευδών ειδήσεων", αλλά την αναμετάδοση ασήμαντων σκηνών της καθημερινότητας ασήμαντων ανθρώπων (άλλοτε αυθόρμητων σκηνών και άλλοτε πρόχειρα σκηνοθετημένων ώστε να φαίνονται αυθόρμητες).
Σύμπασα η κοινωνία μοιάζει να είναι προσηλωμένη σε οθόνες που προβάλουν συνεχώς ασήμαντες λεπτομέρειες ασήμαντων βίων... Αν το σύνολο της κοινωνίας ήταν ένα πρόσωπο θα έμοιαζε με ήρωα της ταινίας του Βέντερς που είχε αποσπαστεί στην προσήλωση ενός τίποτα που απαιτεί συνεχώς μεγαλύτερες δόσεις από διάφορες καλές και κακές στιγμές...
Η συνεχής απώλεια της επαφής με την πραγματικότητα οδηγεί σε καταστάσεις που ξεφεύγουν των ορίων της ανθρώπινης κοινωνικότητας και ενδεχομένως και της ίδιας της ανθρώπινης υπόστασης...
Το γεγονός του άγριου ξυλοδαρμού του σταθμάρχη του "μετρό" από τα δύο ανήλικα αδέλφια πριν από λίγες μέρες από μόνο του δεν αποτελεί απόδειξη της αύξησης της βίας στην κοινωνία μας...
Το γεγονός έλαβε έκταση γιατί μαγνητοσκοπήθηκε και προβλήθηκε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εν συνεχεία από τα μέσα ενημέρωσης που ακολουθούν ασθμαίνοντας τον συρμό...
Μια πρώτη παρατήρηση που μπορεί να κάνει κάποιος έχει να κάνει με τον βαθμό απώλειας της επαφής με την πραγματικότητα των ανηλίκων, σε σχέση με την αντιμετώπιση άβολων καταστάσεων και ενδεχομένως της ποσότητας βίας που αναλογεί σε διάφορες προκλήσεις που ενδέχεται να προκύψουν στον καθένα...
Ποιο είναι το νόημα να κρυφτεί κάποιος που έχει προβεί σε μια εγκληματική πράξη μέσα σε ένα πλήθος ανθρώπων όπου όλοι κατέχουν συσκευές βιντεοσκόπησης και φωτογράφησης, οι οποίες βρίσκονται σε συνεχή λειτουργία;
Επιπλέον όλοι οι χώροι του Μετρό έχουν κάμερες παρακολούθησης, ακόμη και κρυμμένα να είχαν τα πρόσωπα, θα μπορούσαν να παρακολουθήσουν τη διαδρομή τους και από τα ενδύματα να τους προσεγγίσουν.
Αυτό που έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι ο τρόπος που επέλεξαν να χειριστούν την υπόθεση οι κηδεμόνες των ανηλίκων που δεν διαφέρει από αυτό που θα έκαναν οι περισσότεροι σημερινοί γονείς. Δηλαδή, κηδεμόνες που ανέθρεψαν ανθρώπους χωρίς να τους μάθουν τα όρια της πραγματικότητας και του εαυτού τους.
"Οι θυμωμένοι άνθρωποι, δεν είναι οι πληγωμένοι από στέρηση απαραίτητα, αλλά οι κακομαθημένοι που δεν έχουν εκπαιδευτεί στο ”κράτημα” αρκετά και δεν αντέχουν να μην αντιλαμβάνονται οι άλλοι τα αιτήματά τους ή τις αλήθειες τους. Για αυτό δεν έχουν καλή σχέση με τα όρια" είναι μια φράση της ψυχολόγου κας Αγγελικής Αρβανιτοπούλου.
Η σκηνή του ξυλοδαρμού στο Μετρό της Αθήνας για μερικά δευτερόλεπτα φώτισε δισεκατομμύρια οθόνες σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Έφτασε σε έκταση που δεν θα μπορούσε να φτάσει καμιά είδηση από την Ελλάδα…
Το γεγονός και η ποιότητα αλλά και η έκταση της δημοσιότητας που έλαβε κατέδειξαν για άλλη μια φορά τα συμπτώματα μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε κρίση και μπερδεύει την ανυπαρξία με την ύπαρξη όπως επίσης την ψυχαγωγία με τη βία...
Στην ταινία του Βέντερς πάντως το πρόβλημα της καθήλωσης των ανθρώπων της ομάδας στα "εσώψυχά" τους ξεπερνιέται όταν ένας συγγραφέας καταγράφει την ιστορία του πώς κατέληξαν εκεί και τους την δίνει να την διαβάσουν, σαν ένα είδος ομαδικής ψυχανάλυσης.
Στις κινηματογραφικές ταινίες όμως συνηθίζεται να υπάρχει happy end...
0 Σχόλια