Του Παντελή Σαββίδη
Αν κερδίσει και ελέγχεται από τη Μόσχα δεν είναι καθόλου σίγουρο πως, ο στρατάρχης (!) θα πάρει τη θέση που αναμένει η Αθήνα. Να ακυρώσει, δηλαδή, τη Συμφωνία Ερντογάν- Σαράτζ. Η ρωσική διπλωματία θα χρησιμοποιήσει την επιρροή της για την περιδίνηση της Άγκυρας γύρω της.
Βεβαίως, υπάρχουν και άλλες δυνάμεις που υποστηρίζουν τον Χαφτάρ, όπως η Γαλλία και η Αίγυπτος αλλά επι της ουσίας μηδέν. Τα κάστανα απο τη φωτιά θα τα βγάλει ο στρατάρχης. Δεν φαίνεται να τον βοηθούν στην κρίσιμη και αποφασιστική μάχη κατάληψης της Τρίπολης. Όσο για τις ΗΠΑ δείχνουν μια παράξενη αδυναμία- ή και αδιαφορία- για όσα τεκταίνονται στην περιοχή. Το αν η Ουάσιγκτον διαμορφώνει μια νέα πολιτική (και ποιά;) ή΄ έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά δεν είναι ευκόλως αντιληπτό.
Το αντίπαλο στρατόπεδο στη Λιβύη, αυτό που υποστηρίζει και η Τουρκία, φαίνεται να σταματά την προέλαση Χαφτάρ με μισθοφορικές δυνάμεις που αποστέλλονται απο τη Συρία μέσω Τουρκίας και Ελλάδας (!!!), αν πιστέψουμε δημοσιεύματα ελληνικών sites. Με πολιτικές αεροπορικές πτήσεις.
Οι κινήσεις αυτές δεν θα επιτύγχαναν αν δεν τις ενέκρινε η Ουάσιγκτον. Ό,τι και να λέει η Αθήνα αν το επιθυμούσαν οι ΗΠΑ θα γινόταν έλεγχος των αεροπορικών αποστολών.
Σημειωτέον ότι ο Χαφτάρ μετά τη ρήξη του με τον Καντάφι πήγε στις ΗΠΑ, πήρε την αμερικανική υπηκοότητα και διέμενε κοντά στο Λάνγκλει, έδρα της CIA. Ωστόσο, η αμερικανική διπλωματία είναι διχασμένη. Οι επιφυλάξεις της προς τον Χαφτάρ έχουν να κάνουν με την υποστήριξή του απο τη Μόσχα.
Το πάζλ είναι περίπλοκο και χρειάζεται έξυπνες και γρήγορες κινήσεις. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, που η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι διασπασμένη σχετικά με το Λιβυκό και δεν έχει διαμορφωμένη πολιτική. Ως, συνήθως, παρακολουθεί.
Το ερώτημα είναι αν υπάρχει μια δυτική αρχιτεκτονική ασφαλείας για την περιοχή, καθώς, ανατρέπονται ισορροπίες δεκαετιών. Μάλλον όχι, όπως όλα δείχνουν. Η Ευρώπη έχει επηρεαστεί απο το ελληνικό σύνδρομο εξωτερικής πολιτικής. Δρα, αφότου ανακύψει το πρόβλημα. Και δρα φοβικά.
Η ρευστότητα στη Μέση Ανατολή, την Ανατολική Μεσόγειο, ακόμη, και στα Βαλκάνια οδηγεί σε έναν επαναπροσδιορισμό των ισορροπιών στην ευρύτερη περιοχή.
Ακριβώς, σ αυτήν την κρίσιμη στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ξέρει τι θέλει.
Καθώς διαπιστώνουν την αδυναμία της Ένωσης να αναπτύξει πολιτική πέραν απο τη γερμανική μύτη, οι χώρες μέλη αναζητούν γεωπολιτικά στηρίγματα και οικονομικές συνεργασίες, πέραν αυτών που παρέχει η Ευρώπη. Μέχρι στιγμής με τη συναίνεσή της αλλά αν διακυβευθούν μείζονα συμφέροντα των χωρών μελών, δεν αποκλείεται να περάσει κρίση και η όποια κοινή εξωτερική πολιτική των Βρυξελλών.
Οι ελληνικές τριμερείς με Κύπρο, Ισραήλ και Αίγυπτο είναι τέτοιες υπερβάσεις αλλά έχουν τη συναίνεση της Ουάσιγκτον αλλά και της Ένωσης. είναι μια δειλή προσπάθεια των ΗΠΑ να διαμορφώσουν σιγά σιγά εναλλακτική λύση εξωτερικής πολιτικής στην Ανατολική Μεσόγειο.
Εκείνο, πάντως, που, επίσης, διακρίνεται είναι κάποια απόκλιση της Βουλγαρίας, απολύτως, μέσα στα ευρωπαϊκά πλαίσια και στο διαπιστούμενο συμφέρον απο την ηγεσία της χώρας. Χρειάζεται, όμως, προσοχή και ως μελλοντικός παράγων πρέπει να ληφθεί υπόψη στη διαμόρφωση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Τι εννοώ;
Κατά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής της Ένωσης ο Βούλγαρος πρωθυπουργός ναι μεν στήριξε στο κοινό ανακοινωθέν την υποστήριξη που παρείχε η Ε.Ε. στην Ελλάδα στο θέμα του παράνομου Μνημονιου Κατανόησης Τουρκίας- Κυβέρνησης Τρίπολης αλλά έκρινε σκόπιμο να επισημάνει, δημοσίως, πως η Ελλάδα πρέπει να αντιμετωπίσει μόνη την Τουρκία και να λύσει τα προβλήματά της και πως η Τουρκία αποτελεί μια σημαντική δύναμη στην περιοχή. Πρόκειται, αναμφιβόλως, για μήνυμα και πρόσκληση προς την Άγκυρα.
Λίγες μέρες, αργότερα, τιμήθηκε ο Τούρκος πρέσβης στη Σόφια για τη συμβολή του στην ανάπτυξη των βουλγαροτουρκικών σχέσεων
Όλα αυτά είναι θεμιτά και εντάσσονται στο πλαίσιο των εξωτερικών σχέσεων των χωρών. Δείχνουν, όμως, και κρατικούς προβληματισμούς που δεν πρέπει να μας διαφεύγουν.
Στα παραπάνω αν προστεθεί και η ενόχληση της Σόφιας απο την παροχή στην Ελλάδα του δικαιώματος επιτήρησης του εναερίου χώρου των Σκοπίων, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το περιβάλλον στην περιοχή δεν είναι, πια, γραμμικό. Γίνεται πολύπλοκο.
Η Τουρκία έχει μειονότητες στην περιοχή και μπορεί να τις επηρεάσει. Διαχειρίζεται, δε, ικανοποιητικά και αποτελεσματικά, μέχρι στιγμής, για την πολιτική της τον αλβανικό παράγοντα.
Θετική έκπληξη για την Ελλάδα αποτελεί ο Ζόραν Ζάεφ, πέρα απο τις όποιες επιφυλάξεις υπάρχουν σχετικά με τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Το ζήτημα που τίθεται στην ελληνική διπλωματία είναι πως θα διαχειριστεί αποτελεσματικά για τα ελληνικά συμφέροντα τις αξιώσεις της Τουρκίας χωρίς να διαρρήξει τις σχέσεις με την Άγκυρα.
Η Τουρκία δεν πρέπει να καταστεί περιφερειακή δύναμη αλλά και η Ελλάδα δεν πρέπει να γίνει ο αντίπαλος πόλος της. Δεν συμφέρει τη χώρα. Ο μικρασιατικός χώρος τον οποίο κατέχει, σήμερα, η σύγχρονη Τουρκία, αποτελείται απο λαότητες με ρίζες στο βάθος της ιστορίας. Την προσπάθεια επιρροής στις λαότητες αυτές δεν μπορεί να εγκαταλείψει μια ελληνική εξωτερική πολιτική με αναφορά στην ελληνική διαχρονία. Και η επιρροή αυτή δεν μπορεί να γίνει σε κλίμα πολεμικής αντιπαράθεσης.
Ας μην ξεχνούμε πως στη Θεσσαλονίκη εισήλθε το 1912 ο ελληνικός στρατός επειδή ο Ταξίμ Πασάς που τη διοικούσε είχε ελληνική παιδεία και θέλησε να την παραδώσει στους Έλληνες και όχι στους Βουλγάρους. Αν ήθελε να περιπλέξει τα πράγματα μπορούσε να το πετύχει.
Χρειάζεται, λοιπόν, αποφασιστικότητα στην υπεράσπιση των ελληνικών συμφερόντων αλλά και ικανότητα διαμόρφωση πολιτικής με διπλωματικούς ελιγμούς.
Χρειάζεται μια ομάδα ανθρώπων που να τείνει προς τις ικανότητες του Ελευθερίου Βενιζέλου τον οποίο, πολλοί νεοέλληνες άρχισαν να σχολιάζουν αρνητικά. Αν υπάρχει Ελλάδα στα σημερινά σύνορα οφείλεται στον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Τη συνεισφορά στη χώρα και το λαό της μεγάλων ανδρών πρέπει να την αναγνωρίζουμε. Διαβάστε, απλώς, τους ελιγμούς του και κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων και μετά για να δείτε τι σημαίνει διαμόρφωση και υλοποίηση εξωτερικής πολιτικής.
Οι δυνάμεις με τις οποίες συντάχθηκε, και κέρδισε ό,τι κέρδισε η Ελλάδα, ήταν διατεθειμένες να ικανοποιήσουν τις βουλγαρικές επιδιώξεις σε βάρος της Ελλάδας, αν η Σόφια συντασσόταν μαζί τους στον πόλεμο.
Ήμουν στη δημοσιογραφική αποστολή κατά την επίσκεψη του Ανδρέα Παπανδρέου στο Χάσκοβο της Βουλγαρίας όταν ο Ζίβκωφ δήλωνε κατά την κοινή συνέντευξη τύπου πως αποφάσισε και με τον Κ. Καραμανλή, νωρίτερα, και με τον Ανδρέα Παπανδρέου να εγκαταλείψουν το παρελθόν και να οικοδομήσουν στενές σχέσεις.
Οι σχέσεις αυτές οικοδομήθηκαν και απέδωσαν ως σήμερα. Σήμερα, χρειάζονται επικαιροποίηση. Όπως και με όλους τους Βαλκάνιους γείτονες. Με προσοχή, σύνεση και τόλμη, όποτε και όπου χρειάζεται.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια