Γράφει ο Σπύρος Γκουτζάνης
Το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών σηματοδοτεί το τέλος της έκτακτης πολιτικής περιόδου που άνοιξε με τα Mνημόνια και αποκρυσταλώνει τα χαρακτηριστικά ενός νέου διπολισμού. Κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού αναδεικνύεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης που βγήκε από τη διπλή εκλογική διαδικασία αδιαμφισβήτητος αρχηγός της δεξιάς παράταξης. Υπό την προεδρία του η ΝΔ έκανε ολική επαναφορά κατακτώντας αυτοδύναμη κυβέρνηση και καθαρή εντολή να υλοποιήσει το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμά του.
Στον άλλο πόλο παραμένει ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος αποδείχθηκε πολύ σκληρός για να πεθάνει. Μετά την συντριπτική ήττα των ευρωεκλογών η δυναμική ήταν αρνητική και το ερώτημα για το αν θα απέφευγε τις διαλυτικές τάσεις στον ΣΥΡΙΖΑ, ανοικτό. Ο Αλέξης Τσίπρας κατάφερε όχι απλώς να αποφύγει την περαιτέρω μείωση και την στρατηγική ήττα -κάποιες εκτιμήσεις προέβλεπαν επιστροφή σε μονοψήφια νούμερα- αλλά και να ανακάμψει.
Αύξησε μάλιστα σημαντικά τα ποσοστά του και μείωσε έστω και κατά μία μονάδα την διαφορά του από τη ΝΔ. Υπ αυτή την έννοια ο κ. Τσίπρας είναι κυρίαρχος στην ευρύτερη κεντροαριστερά και έχει πεδίο χειρισμών. Ο ίδιος λέει ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα από τη διπλή αναμέτρηση έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά παράταξης», εννοώντας ότι αποτελεί την συνέχεια της δημοκρατικής-προοδευτικής παράταξης, ενσωματώνοντας όχι μόνο τους ψηφοφόρους αλλά και τις παραδόσεις του ΠΑΣΟΚ.
Ο Αλέξης Τσίπρας, όπως αναγνώρισε ο ίδιος, έπεσε εντελώς έξω στις εκτιμήσεις του για τις ευρωεκλογές. Θεωρούσε, ότι η πραγματική διαφορά των δημοσκοπήσεων ήταν 6-8 μονάδες και ότι θα μπορούσε στις ευρωεκλογές να την κατεβάσει στις 5 μονάδες ώστε να είναι ανοικτό το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών που είχε σχεδιάσει για την λήξη της κυβερνητικής του θητείας.
Η εντύπωση επιτάθηκε από την υποδοχή που είχε στις περιοδείες του πριν τις ευρωεκλογές. Η ανταπόκριση του κόσμου κατά τις περιοδείες του ανά την Ελλάδα αποδείχθηκε παραπλανητική. Το 9,35% ήταν αρνητικό σοκ. Από εκεί και μετά ο σχεδιασμός άλλαξε. «Δεν θα μπορούσα να μην κάνω εκλογές αμέσως μετά, θα ήταν αντίθετο στις δημοκρατικές επιταγές», λέει ο ίδιος και προσθέτει ότι «η αντιπολίτευση και τα συστημικά Μέσα θα με κατήγγειλαν κάθε μέρα, και θα είχαν δίκιο, κι εγώ το ίδιο θα έκανα».
Πολύ δυσμενέστερες συνθήκες
Κάπως έτσι όμως η μάχη των εκλογών δόθηκε υπό πολύ δυσμενέστερες συνθήκες: «το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δημιούργησε βάσιμη πια παράσταση νίκης της ΝΔ που προσθέτει στον νικητή τρεις μονάδες» λέει. Αν δεν είχαν μεσολαβήσει οι ευρωεκλογές οι προοπτικές θα ήταν πολύ καλύτερες, έλεγε μία ημέρα πριν τις 7 Ιουλίου, αλλά αναγνώριζε ότι το ερώτημα αν θα έπρεπε να τις κάνει ταυτόχρονα, δεν είχε νόημα εκ των υστέρων.
Πάντως την επομένη των ευρωεκλογών αναπροσάρμοσε τους στόχους του: να διασώσει τον ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές αυξάνοντας το ποσοστό του κόμματος και να επιχειρήσει να αποτρέψει την αυτοδυναμία της ΝΔ, έτσι ώστε να αναγκάσει το ΚΙΝΑΛ να μπει σε συγκυβέρνηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και να μονοπωλεί πια την κεντροαριστερά.
Πέτυχε εν μέρει τους στόχους του κάνοντας μία εξαντλητική προεκλογική εκστρατεία που ήταν κυριολεκτικά one man show. Η νέα εκπρόσωπός Έφη Αχτσιόγλου δεν ανταποκρίθηκε στο βάρος και στις προσδοκίες της θέσης, η μέχρι τότε ηγετική επικοινωνιακή ομάδα περί τον Αλέξη Τσίπρα όποτε εμφανιζόταν άφηνε αρνητικό αποτύπωμα. Διεσώθη αλλά δίχως να μπορεί να κάνει την διαφορά ο Πάνος Σκουρλέτης, ενώ θετικά αξιολογείται και η συνεισφορά του Ευκλείδη Τσακαλώτου.
Διακυμάνσεις και μεταπτώσεις
Μέχρι και την Κυριακή των εκλογών πάντως οι διακυμάνσεις ήταν έντονες. Ενδεικτικό του προβληματισμού είναι το μεσημέρι της 7ης Ιουλίου. Ήταν μόλις είχε βγει το exit poll του πρωινού κύματος των ψηφοφόρων που έδειχνε τη ΝΔ στις 44 μονάδες και τη διαφορά στις 20 μονάδες. Ο Αλέξης Τσίπρας άρχισε να συντάσσει την δήλωση παραίτησής του από πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Στην προεκλογική περίοδο των 40 ημέρων από τις ευρωεκλογές, ο Αλέξης Τσίπρας χρησιμοποίησε κάθε μέσο που διέθετε και έβαλε στην ατζέντα των εκλογών ακόμη και τα εθνικά θέματα. Κυρίως όμως ανέδειξε την αρνητική και φοβιστική για τα συμφέροντα της πλειοψηφίας, ατζέντα του αντιπάλου, από την ιδιωτικοποίηση των επικουρικών συντάξεων μέχρι και την επιστροφή στα μνημόνια.
Έφθασε μέχρι να σπάσει το εμπάργκο και να δώσει συνέντευξη στον ΣΚΑΙ παίζοντας τα όλα για όλα. Κυρίως όμως απευθύνθηκε στο θυμικό παλαιών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ ανασύροντας συνθήματα όπως «ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά» και «η ηγεσία του ΚΙΝΑΛ θέλει να κάνει πρωθυπουργό τον γιο του αποστάτη». Κρίνοντας από το αποτέλεσμα η καμπάνια έπιασε τόπο αφού μέσα σε 40 ημέρες πέτυχε να αυξήσει τα ποσοστά του κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες.
Ευθύνες ΜΜΕ
Ο Αλέξης Τσίπρας φαίνεται να έχει αντιληφθεί ότι το παιχνίδι δεν χάθηκε ένα μήνα πριν τις ευρωεκλογές αλλά στα τέσσερα χρόνια της πρωθυπουργίας του από το καθημερινό σφυροκόπημα των ΜΜΕ που αποδείχθηκε ότι μετά την απαξίωση του 2012-2014 αποκαταστάθηκαν σαν διαχειριστές της κοινής γνώμης. Η πρώτη μάχη με στρατηγική σημασία που έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στο πεδίο της επιρροής στα ΜΜΕ. Φυσικά μία τέτοια παραδοχή οδηγεί και στο συμπέρασμα της ακαταλληλότητας των συνεργατών που ο ίδιος είχε εμπιστευτεί στον πιο νευραλγικό τομεά της πολιτικής αντιπαράθεσης.
Σε κάθε περίπτωση δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε συμφωνία με τη συστημική διαπλοκή, αλλά επιπλέον δεν δημιούργησαν αξιόλογα ΜΜΕ που να συνδιαμορφώνουν την ατζέντα, να αποκρούουν τις επιθέσεις και να αποδομούν τον αντίπαλο, ενώ έβαλαν απέναντί τους την πλειοψηφία των δημοσιογράφων ακόμη και εκείνων με μακρά θητεία στην καθόλα αριστερά. Τα επιτελεία του Μαξίμου και της Κουμουνδούρου λειτουργούσαν με τα αντανακλαστικά του σκαντζόχοιρου, έκαναν αποκλεισμούς και διασφάλιζαν το 4%.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι ακόμη και στα φιλικά τους ΜΜΕ τα θετικά της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ δεν περνούσαν, τα αρνητικά μεγεθύνονταν, ενώ η καθημερινή προπαγάνδα για ασυνέπεια και αναξιοπιστία αποδομούσε το ισχυρό χαρτί που ήταν το πρόσωπο του πρωθυπουργού.
Εξαντλημένος πλην ανακουφισμένος ο Τσίπρας
Κάπως έτσι την βραδιά των εκλογών ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίστηκε εξαντλημένος αλλά ανακουφισμένος αφού απέφυγε τα χειρότερα. Σε μία τελευταία κίνηση κάλεσε δημόσια τον Κυριάκο Μητσοτάκη να του παραδώσει το Μέγαρο Μαξίμου υπενθυμίζοντας την αντιδημοκρατική συμπεριφορά του Αντώνη Σαμαρά το 2015. Όπως λέει ο Αλέξης Τσίπρας κάποιες αποφάσεις όπως η προκήρυξη εκλογών αμέσως μετά τις ευρωεκλογές που δείχνουν προσαρμογή στις δημοκρατικές επιταγές μπορεί να μην έχουν άμεσο αποτέλεσμα αλλά αφήνουν αποτύπωμα για το μέλλον.
Και το μέλλον που οικοδομεί για τον ΣΥΡΙΖΑ ο Αλέξης Τσίπρας είναι αυτό του φορέα της προοδευτικής, δημοκρατικής παράταξης. Το αν θα ανοίξει οργανωτικά τον ΣΥΡΙΖΑ ή προχωρήσει σε νέο κόμμα είναι ανοικτό. Όπως και η αντιπολίτευση που θα ασκήσει. Θα εξαρτηθεί από την ένταση της νεοφιλελεύθερης πολιτικής του Κυριάκου Μητσοτάκη και τις αντιδράσεις που θα προκαλέσει. Άλλωστε σαν αρχηγός της αντιπολίτευσης θα έχει χρόνο για να τα σκεφθεί.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια