«Ριμέικ» του Μεσοπολέμου

Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος
Μέσα σε λίγες ημέρες είδαμε τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας να αγνοεί την ακυρότητα του δημοψηφίσματος λόγω αυξημένης αποχής, την κυβέρνηση της Βαρσοβίας να ξεκαθαρίζει ότι δεν θα στηρίξει την ανανέωση της θητείας του Τουσκ στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τέλος τον Πρόεδρο της Τσεχίας που μας προτείνει να απορροφήσουμε σε ακατοίκητα νησιά τους πρόσφυγες έναντι «κουρέματος» του χρέους!

Αν στα παραπάνω προσθέσουμε ανάλογης ποιότητας δηλώσεις-τοποθετήσεις της ηγεσίας της Σλοβακίας, έχουμε μια συνολική πλέον σταθεροποίηση της Ανατολικής Ευρώπης σε ιδεολογική-προγραμματική ρητορική, αλλά και επιλογές-πρακτικές κυβερνητικής διαχείρισης που παραπέμπουν στην περίοδο του Μεσοπόλεμου, όταν το σύνολο των χωρών της περιοχής με εξαίρεση την Τσεχοσλοβακία είχαν δικτατορικά έως φασίζοντα καθεστώτα.

Σταθερά και διαχρονικά η Ανατολική Ευρώπη διέψευσε τις προσδοκίες και κυρίως τους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς πρώτα της Γαλλίας μετά το 1918 και πιο πρόσφατα μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989 της Γερμανίας.
Η Γαλλία μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου επένδυσε στην Πολωνία, την Τσεχοσλοβακία, τη Γιουγκοσλαβία και την Ρουμανία ως μια συμμαχική ομάδα χωρών που θα αντικαθιστούσε την έκλειψη της τσαρικής Ρωσίας ως παράγοντα εξ ανατολών εξισορρόπησης της ισχύος της Γερμανίας. Με προεξάρχουσα την Πολωνία και με εξαίρεση την Τσεχοσλοβακία, όλες οι χώρες της περιοχής έγιναν πολύ γρήγορα ελεύθεροι σκοπευτές αναζητώντας ισορροπίες μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα η Βαρσοβία, η οποία στα μέσα της δεκαετίας του ’30 υπόγραψε Σύμφωνο μη Επίθεσης με τη Γερμανία και το 1938 στο πλευρό της Ουγγαρίας πλαισίωσε το Βερολίνο στην αρπαγή εδαφών από την Τσεχοσλοβακία μετά τη Συμφωνία του Μονάχου.
Εξίσου αν όχι πιο ηχηρή είναι η διάψευση των προσδοκιών της Γερμανίας, χωρίς τη στήριξη και την επιμονή της οποίας δεν θα είχε υλοποιηθεί η πλήρης ένταξη στην Ε.Ε. των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης στη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης τον Δεκέμβριο του 2002. Πριν ακόμη υπογραφεί η Συνθήκη προσχώρησης στην Αθήνα την άνοιξη του 2003, το σύνολο των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης μαζί με τη Βρετανία του Μπλερ και την Ισπανία του Αθνάρ τάχθηκαν στο πλευρό του Τζορτζ Μπους υιού και απέναντι στην υπόλοιπη Ε.Ε. και κυρίως στον Γαλλογερμανικό Άξονα που αποδοκίμαζαν την απόφαση των ΗΠΑ να εισβάλουν στο Ιράκ.
Σήμερα η Τετράδα του Βίζεγκραντ (Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία και Σλοβακία) δεν πολλαπλασίασε μόνον το κόστος της διαχείρισης του Προσφυγικού για την Μέρκελ, αλλά αποτελεί συνολικά βαρύνοντα παράγοντα αβεβαιότητας για το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Παρά τις επί μέρους διαφοροποιήσεις με την Πολωνία να θέλει ακόμη πιο σκληρή πολιτική απέναντι στη Μόσχα και τη Σλοβακία και την Ουγγαρία να θέλουν άρση των κυρώσεων εδώ και τώρα, παρά τη μόνιμη ένταση ανάμεσα στη Βουδαπέστη και την Μπρατισλάβα για την πολυάριθμη ουγγρική μειονότητα στη Νότιο Σλοβακία, ο κοινός παρονομαστής της Τετράδας του Βίζεγκραντ είναι μια πολιτική ρητορική που παραπέμπει στο παρελθόν και πιο συγκεκριμένα στον Μεσοπόλεμο.
Εικόνες από ένα πρόσφατο σκοτεινό παρελθόν που θα μπορούσαν να είναι για την υπόλοιπη Ε.Ε. εικόνες από το μέλλον, καθώς η ευρωπαϊκή νομιμοποίηση του εθνικισμού-λαϊκισμού της Ανατολικής Ευρώπης ευνοεί τα αντίστοιχα ρεύματα στη Δυτική Ευρώπη από το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν στη Γαλλία, το κόμμα της Ελευθερίας στην Αυστρία, τη Λέγκα του Βορρά στην Ιταλία και την Εναλλακτική στη Γερμανία.
Η de facto νομιμοποίηση των σκληρών δεξιών και ακροδεξιών λαϊκιστών της Ανατολικής Ευρώπης, με την Κομισιόν να εξαντλείται σε φραστικές επισημάνσεις και προειδοποιήσεις, δυσχεραίνει τη χάραξη διαχωριστικών γραμμών στην υπόλοιπη Ευρώπη και στερεί από κάθε αξιοπιστία παρεμβάσεις εκτός συνόρων της Ε.Ε. υπέρ της δημοκρατικής ομαλότητας.


* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.


Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια