 |
Γράφει ο Σταύρος Λυγερός
|
Αυτή τη φορά δεν είχαμε βομβιστική επίθεση, ή επίθεση με καλάσνικωφ, όπως στις συνδυασμένες επιθέσεις του περασμένου Νοεμβρίου στο Παρίσι που αθροιστικά κόστισαν τη ζωή σε 130 άτομα.
Το φονικό όπλο του 31χρονου δράστη Μοχάμεντ Λαουαϊέζ Μπουλέλ (Τυνήσιος με γαλλική ιθαγένεια) ήταν ένα βαρύ φορτηγό. Παρόλα αυτά ο απολογισμός σε αίμα είναι πολύ βαρύς. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές οι νεκροί ανέρχονται σε 84, αρκετοί εκ των οποίων είναι παιδιά. Πιθανότατα ο αριθμός τους να αυξηθεί, δεδομένου ότι περίπου 50 από τους 200 περίπου τραυματίες βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Δεν είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται τρομοκρατική επίθεση με αυτοκίνητο. Τέτοιες επιθέσεις έχουν σημειωθεί στο Ισραήλ, αλλά δεν είχαν ούτε κατά προσέγγιση το ίδιο αποτέλεσμα σε αίμα. Ο δράστης κατάφερε να αιφνιδιάσει τις αρχές ασφαλείας και το πλήθος που είχε συγκεντρωθεί στην τουριστική παραλία της Νίκαιας για να παρακολουθήσει την εκδήλωση με τα πυροτεχνήματα που ο τοπικός δήμος οργανώνει παραδοσιακά κάθε χρόνο το βράδυ της γαλλικής εθνικής επετείου.
Αν και το Ισλαμικό Κράτος δεν είχε αναλάβει μέχρι το απόγευμα της Παρασκευής την ευθύνη της επίθεσης, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για ισλαμική τρομοκρατία. Αυτό δεν προκύπτει μόνο από το γεγονός ότι ο δράστης ακούστηκε να φωνάζει τη γνωστή κραυγή «Ο Αλλάχ είναι μεγάλος». Προκύπτει και από τα χαρακτηριστικά της επίθεσης. Για την ακρίβεια από την πρόθεση του δράστη να προκαλέσει με τα ζιγκ ζαγκ του φορτηγού του όσον το δυνατόν περισσότερα θύματα.
Από αστυνομικής απόψεως έχει σημασία η ανακάλυψη εάν πρόκειται για οργανωμένη επίθεση του Ισλαμικού Κράτους, ή για επίθεση “μοναχικού λύκου” που εμπνέεται από αυτό. Μέσα από τα δίκτυα πληροφοριών, οι υπηρεσίες ασφαλείας έχουν πολλές πιθανότητες να αποτρέψουν τρομοκρατικά πλήγματα που έχουν σχεδιασθεί να εκτελεσθούν από πυρήνες τζιχαντιστών στη Γηραιά Ήπειρο. Κι αυτό, επειδή εμπλέκονται αρκετά άτομα και ως εκ τούτου αυξάνονται οι πιθανότητες να υπάρξει κάποια διαρροή. Οι πιθανότητες, όμως, καθίστανται αμελητέες όταν πρόκειται για “μοναχικούς λύκους”. Ειδικά όταν οι δράστες δεν έχουν δώσει δείγματα πως έχουν μετατραπεί σε τζιχαντιστές.
Οι γαλλικές αρχές ασφαλείας φαίνεται πως είχαν κάποιες θολές πληροφορίες για επικείμενη επίθεση, ή οργανωμένη ή “μοναχικού λύκου”. Υπενθυμίζουμε πως γι’ αυτόν τον λόγο δόθηκε εντολή πριν την επίθεση στη Νίκαια να κλείσουν προσωρινά η γαλλική πρεσβεία και τα γαλλικά προξενεία στην Τουρκία. Εκτός αν αυτά και τα άλλα μέτρα ασφαλείας ήταν προληπτικά, επειδή είχε εκτιμηθεί πως η εθνική επέτειος είναι ημέρα-πρόκληση για τους ισλαμιστές τρομοκράτες.
Το Ισλαμικό Κράτος δίνει έμφαση σ’ αυτή τη μορφή ισλαμικής τρομοκρατίας, ακριβώς επειδή είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποτραπεί. Ο εκπρόσωπός του Αμπού Μοχάμεντ Αν Αντνανί δεν είναι ο μόνος που έχει παροτρύνει τους απανταχού ισλαμιστές να σκοτώνουν δυτικούς όπου τους βρουν: «Εάν δεν έχετε όπλα, χτυπήστε τους στο κεφάλι με πέτρα, κόψτε τους τον λαιμό με μαχαίρι, ή συνθλίψτε τους με αυτοκίνητο».
Το μειονέκτημα των “μοναχικών λύκων” είναι ότι συνήθως δεν μπορούν να εκτελέσουν εντυπωσιακές σε αίμα και ως εκ τούτου αποτελεσματικές στο πολιτικό και ψυχολογικό επίπεδο επιθέσεις. Η επίθεση στο Ορλάντο και η επίθεση στη Νίκαια, εάν τελικώς φανεί πως ο Τυνήσιος δράστης δεν είχε συνεργούς, δείχνει ότι αυτό δεν ισχύει πάντα.
Ο Μοχάμεντ Μπουλέλ είχε απασχολήσει την αστυνομία ως μικροκακοποιός και όχι ως φανατικός ισλαμιστής. Το ίδιο είχε συμβεί με τους αδελφούς Ιμπραήμ και Χαλίντ Μπακράουι που αιματοκύλησαν τις Βρυξέλλες. Η καταγραφή για ποινικά αδικήματα κατά μία έννοια λειτουργεί σαν παράγοντας αποπροσανατολισμού των αρχών ασφαλείας. Κι αυτό, επειδή ταξινομούν συχνά σε κουτάκια, αδυνατώντας να κατανοήσουν τη μετάλλαξη ενός λούμπεν νέου μουσουλμάνου σε αποφασισμένο να θυσιασθεί τζιχαντιστή.
Τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι η ενσωμάτωση των μουσουλμανικών κοινοτήτων στις ευρωπαϊκές κοινωνίες είναι δύσκολη και για αρκετές περιπτώσεις αδύνατη. Δεν είναι τυχαίο ότι σε πρώην αποικιοκρατικές χώρες, όπως η Βρετανία και η Γαλλία, όπου υπάρχουν μουσουλμανικές κοινότητες τρίτης γενιάς, ο ισλαμικός φονταμενταλισμός αναπτύσσεται.
Η Αριστερά και ευρύτερα οι οπαδοί της πολυεθνικής-πολυπολιτισμικής κοινωνίας έχουν την τάση να αποδίδουν αυτή την ανάπτυξη στον κοινωνικό αποκλεισμό και στις ξενοφοβικές και ρατσιστικές συμπεριφορές που βιώνουν μεγάλα τμήματα των μουσουλμανικών κοινοτήτων στις ευρωπαϊκές χώρες. Οι παράγοντες αυτές παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του ισλαμικού φονταμενταλισμού, ο οποίος είναι η ακραία εκδοχή του σουνιτικού Ισλάμ και λειτουργεί σαν δεξαμενή στρατολόγησης για την ισλαμική τρομοκρατία. Δεν είναι, όμως, οι αποκλειστικοί λόγοι της μη ενσωμάτωσης των μουσουλμάνων.
Υπάρχουν και περιπτώσεις σουνιτών με καλές σπουδές και καριέρες στη Δύση, οι οποίοι για ιδεολογικούς λόγους προσχώρησαν στον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Όπως, επίσης, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις νεαρών μουσουλμάνων, που προέρχονται από υποβαθμισμένες συνοικίες και έχουν ποινικό μητρώο, οι οποίοι βρήκαν νόημα ζωής στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και στη συνέχεια στρατεύθηκαν στην ισλαμική τρομοκρατία.
Παρά τα αλλεπάλληλα παθήματα-μαθήματα που μας δίνει η πραγματικότητα, οι υποστηρικτές του μοντέλου της πολυπολιτισμικής κοινωνίας συνεχίζουν να υποτιμούν την ιδιαιτερότητα και τη δύναμη της ισλαμικής ταυτότητας. Ταυτότητα, η οποία αρνείται τον δυτικό τρόπο ζωής και συχνά ωθεί σε άτυπη γκετοποίηση.
Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, η ένταση της ισλαμικής ταυτότητας προσλαμβάνει διαστάσεις απόρριψης της ανοικτής δυτικής κοινωνίας και σε ακραίες περιπτώσεις διαστάσεις ενεργού εχθρότητας. Αυτού του είδους οι τζιχαντιστές, που έχουν γεννηθεί στην Ευρώπη, ουσιαστικά θέτουν τον εαυτό τους εκτός της κοινωνίας στην οποία μεγάλωσαν. Για την ακρίβεια την θεωρούν θρησκευτικό και πολιτισμικό εχθρό τους. Γι’ αυτό και μετά από κάθε αιματηρή επίθεση εκλαμβάνουν τον ομόθυμο θρήνο και την ομόθυμη αντίδραση των ευρωπαϊκών κοινωνιών σαν επιβεβαίωση της σημασίας που είχε η επίθεσή τους στο πλαίσιο του “ιερού πολέμου”.
Δεν είναι, βεβαίως, τυχαίο ότι πολλές χιλιάδες νέων μουσουλμάνων που έχουν γεννηθεί ή απλώς μεγαλώσει στην Ευρώπη πήγαν στη Συρία και στο Ιράκ για να πολεμήσουν στις γραμμές του Ισλαμικού Κράτους και της Αλ Νούσρα. Από αυτούς έχουν επιστρέψει περίπου 5000 άτομα. Όλοι τους έχουν εκπαιδευθεί στα όπλα και εικάζεται από τις υπηρεσίες ασφαλείας πως οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν εκπαιδευθεί και στην πραγματοποίηση τρομοκρατικών επιθέσεων.
Οι επιθέσεις στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες πραγματοποιήθηκαν από τέτοια άτομα. Όταν επέστρεψαν στρατολόγησαν κυρίως με βάση τους αρχέγονους δεσμούς εμπιστοσύνης, δηλαδή αδέλφια, ξαδέλφια, συγγενείς και στενούς φίλους. Αυτός είναι ο λόγος που στον κατάλογο των τρομοκρατικών επιθέσεων στη Δύση τα τελευταία χρόνια πρωταγωνιστούν αδέλφια και φίλοι. Το συμπέρασμα μελέτης δείχνει πως το στενό οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον γνωρίζει την προσχώρηση στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και συχνά γνωρίζει και την πρόθεση συμμετοχής σε τρομοκρατική ενέργεια.
Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, ο Μοχάμεντ Μπουλέλ δεν ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία. Ήταν παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών, επαγγελματίας οδηγός με δουλειά, που χαρακτηρίσθηκε από τους γείτονες σιωπηλός, απόμακρος και όχι θρησκευόμενος.
Τα στοιχεία αυτά είναι μικρές ενδείξεις πως πρόκειται για “μοναχικό λύκο”. Κρίσιμο ζήτημα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να διερευνηθεί ο τρόπος, με τον οποίο προσχώρησε στον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Αυτό συνήθως συμβαίνει στα τζαμιά. Τα τζαμιά είναι χώρος προσευχής, αλλά και χώρος γνωριμίας και επαφής.
Το γεγονός ότι παρακολουθούνται από τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας δεν αποτρέπει προσηλυτισμό στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και ενδεχομένως στη συνέχεια στρατολόγηση στην ισλαμική τρομοκρατία. Τόσο στις μουσουλμανικές κοινωνίες όσο και στις μουσουλμανικές κοινότητες της Δύσης, οι φονταμενταλιστές όχι μόνο δεν είναι απομονωμένοι από τους υπόλοιπους σουνίτες, αλλά συχνά ισχύει το αντίθετο. Είναι πρόσωπα σεβαστά και με επιρροή.
Δεδομένου ότι οι τρομοκράτες κινούνται στους κύκλους των φονταμενταλιστών σαν τα ψάρια στο νερό, έχουν εξασφαλίσει ένα ζωτικό χώρο αφενός κάλυψης και ενίοτε προστασίας, αφετέρου αναπαραγωγής τους και στο ιδεολογικό επίπεδο και στο επίπεδο της στρατολόγησης. Είναι, άλλωστε, εξαιρετικά δυσχερής η διάκριση ανάμεσα σ’ ένα φανατικό φονταμενταλιστή και σ’ έναν επίδοξο τρομοκράτη.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, στα τζαμιά θα επέλθει και η όσμωση των νέων μουσουλμάνων προσφύγων και οικονομικών μεταναστών με τις εγκατεστημένες εδώ και δεκαετίες μουσουλμανικές κοινότητες σε ευρωπαϊκές χώρες. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν πως από τους κόλπους των νέων μεταναστών θα προκύψει σταδιακά μία νέα γενιά τζιχαντιστών που θα εμπλουτίσει το υφιστάμενο τρομοκρατικό δίκτυο.
Οι γερμανικές αρχές παραδοσιακά παρακολουθούν συστηματικά και με αυστηρότητα τα τζαμιά στη χώρα τους. Είχαν υπολογίσει ότι στην εκεί μουσουλμανική κοινότητα υπάρχουν περίπου 43.000 φανατικοί ισλαμιστές. Από αυτούς είχαν χαρακτηρίσει δυνητικούς τρομοκράτες μόνο 450.
Ο αριθμός δεν είναι καθόλου μικρός, αλλά μάλλον πρόκειται για υποεκτίμηση, αν ληφθεί υπόψη ότι από τη Γερμανία έχουν πάει στη Συρία και στο Ιράκ για να πολεμήσουν στις γραμμές του Ισλαμικού Κράτους τουλάχιστον 800. Από τη Γαλλία είχαν πάει 2030 και από τη Βρετανία 1600. Με όρους πληθυσμιακής αναλογίας, την πρώτη θέση κατέχει το Βέλγιο με περίπου 550, εκ των οποίων έχουν επιστρέψει τουλάχιστον 120.
Η μαζική είσοδος στη Γερμανία ενός εκατομμυρίου μουσουλμάνων προσφύγων και μεταναστών τον τελευταίο χρόνο αλλάζει τα δεδομένα και καθιστά δυσχερή τον έλεγχο. Κι αυτό όταν πληθαίνουν οι ενδείξεις πως η χώρα αυτή μπορεί να είναι ένας από τους επόμενους στόχους της ισλαμικής τρομοκρατίας, έστω και αν δεν έχει αποικιοκρατικό παρελθόν στη Μέση Ανατολή.
Η Γαλλία είναι πρώτος στόχος για πολλούς λόγους. Πρώτον, το σταυροφορικό και αποικιοκρατικό παρελθόν της στην περιοχή της Συρίας και του Ιράκ. Δεύτερον, το εμβληματικά κοσμικό καθεστώς της. Τρίτον, η ενεργός ανάμιξή της στον πόλεμο που διεξάγεται στη Συρία. Τώρα πλέον, η στοχοποίηση της Γαλλίας, όπως τα τελευταία δύο χρόνια και της Τουρκίας, από το Ισλαμικό Κράτος έχει προσλάβει διαστάσεις αιματηρής βεντέτας.
Η νέα επίθεση επιβεβαιώνει ότι δυτικές κοινωνίες δεν είναι αντιμέτωπες με μεμονωμένα πλήγματα, τα οποία αραιά και που ταράζουν την καθημερινότητα στις μεγαλουπόλεις της Ευρώπης. Πρόθεση της ισλαμικής τρομοκρατίας είναι όχι απλώς να την διαταράξει, αλλά με όπλο τη διάχυση του φόβου να την αλλοιώσει και εάν είναι δυνατόν να καταλύσει το μοντέλο της “ανοικτής κοινωνίας”.
Είναι προφανές πως το νέο τρομοκρατικό πλήγμα θα επηρεάσει τον συσχετισμό πολιτικών δυνάμεων όχι μόνο στη Γαλλία εν όψει των προεδρικών εκλογών του 2017, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ο φόβος που έχει εγκατασταθεί για τα καλά στην καθημερινότητα των Γάλλων εκ των πραγμάτων θα φουσκώσει τα εκλογικά πανιά της Λεπέν. Θα τροφοδοτήσει και το διογκούμενο σ’ όλη σχεδόν την Ευρώπη ξενοφοβικό ρεύμα, γεγονός με τη σειρά του θα ενισχύσει την εμφανή τάση παλινδρόμησης στο εθνικό κράτος.
Δημοσιεύτηκε στο ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ την Κυριακή 17 Ιουλίου 2017
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
 φουσκώνει τα πανιά της Λεπέν){kind=link}
0 Σχόλια