Στην Ελλάδα έχουμε μάθει να μην ακούμε προσεκτικά τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Καθώς έχει κερδίσει, μάλλον επάξια, τα μαζικά αισθήματα αντιπάθειας της ελληνικής κοινής γνώμης, λίγοι εμβαθύνουν στις κατά καιρούς δηλώσεις του για την Ελλάδα – κάθε φορά το μαζικό ανακλαστικό είναι πως απλώς επιβεβαιώνει τη… δέσμευσή μας να τον αντιπαθούμε.
Πρόσφατα έκανε τις γνωστές δηλώσεις για τη «στάμνα», που αν πάει πολλές φορές στη βρύση, κάποια στιγμή θα σπάσει – ο πολιτικός υπαινιγμός είναι προφανής. Και χθες έγιναν γνωστές δηλώσεις του στο πλαίσιο δημόσιας συζήτησης στο Αμβούργο, ότι η Ελλάδα «είναι δύσκολο να ανακάμψει» δίχως να κάνει χρήση του εργαλείου της νομισματικής υποτίμηση. Αυτή ήταν η «σκανδαλώδης» αιχμή των δηλώσεών του. Όμως ο κ. Σόιμπλε παρουσίασε και ένα σκεπτικό. Παραδέχθηκε ότι είχε κάνει πρόταση ήδη από το 2011 στον κ. Βενιζέλο για Grexit με παροχή «μαζικής βοήθειας».
Το σκεπτικό της πρότασής του αποκαλύπτεται από τη φράση: «Το Grexit θα έπληττε μία και έξω τους Έλληνες, αποφεύγοντας το διαρκή πόνο του ελληνικού πληθυσμού». Σε συνδυασμό με τη φράση «Η Ελλάδα είναι δύσκολο να ανακάμψει δίχως νομισματική υποτίμηση», μας δίνει θεωρώ με μεγάλη ασφάλεια τον πυρήνα της σκέψης του κ. Σόιμπλε. Όπως προκύπτει από τα λόγια του, δεν βλέπει το Grexit σαν «τιμωρία», αλλά σαν ορθολογική επιλογή ριζικής λύσης «μια κι έξω», αντί της παράτασης του «πόνου» για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Το παράδοξο είναι ότι το Grexit σαν «απόδραση από το Αλκατράζ», σαν διαφυγή από μια μακροχρόνια διαδικασία «πόνου» χωρίς διέξοδο, στην Ελλάδα μας έρχεται μόνο από την Αριστερά – προφανέστατα ενταγμένο σε μια εντελώς διαφορετική στρατηγική από αυτή του κ. Σόιμπλε. Οι συστημικές δυνάμεις είναι συντεταγμένες φανατικά με το «Μένουμε Ευρώπη». Κι ωστόσο, αυτές οι ίδιες δυνάμεις θεωρούν τη Γερμανία φίλη και στην αντιπαράθεση τις μέρες του δημοψηφίσματος του περασμένου Ιουλίου όχι μόνο υπερασπίστηκαν την «καλή φήμη» της Γερμανίας και του ίδιου του κ. Σόιμπλε, αλλά κάποιες εξ αυτών είπαν και το περίφημο «Βάστα Σόιμπλε»…
Για ποιο λόγο, λοιπόν, δεν θέλουν καν να θέσουν σε συζήτηση την ιδέα του κ. Σόιμπλε; Για ποιο λόγο έχουν αναγάγει το Grexit σε αρνητικό «εθνικό φετίχ»; Γιατί δεν δέχονται να συζητήσουν την ιδέα για ένα «τέλος της αθλιότητας, παρά μια αθλιότητα χωρίς τέλος»; Πιστεύουν πραγματικά ότι αντί για «τέλος της αθλιότητας» θα έχουμε ένα «άθλιο τέλος»; Ή η ερμηνεία αυτής τους της άρνησης είναι άλλη;..
Για να προχωρήσουμε το συλλογισμό, θα πρέπει να πάρουμε υπόψη μας ότι ο κ. Σόιμπλε έχει -εμμέσως πλην σαφώς- διατυπώσει ένα βαρύ υπαινιγμό: ότι το Grexit είναι ούτως ή άλλως αναπόφευκτο. Ότι θα έρθει αργά ή γρήγορα. Οπότε, προτιμότερο είναι να έρθει όσο το δυνατόν πιο νωρίς και «συντεταγμένα», παρά σε συνθήκες κρίσης και συμπτωμάτων κατάρρευσης…
Αν αυτός ο υπαινιγμός μας φαίνεται πολύ βαρύς, ας αναλογιστούμε ότι η εκτίμηση πως το ελληνικό πρόγραμμα «δεν βγαίνει», ότι οι στόχοι του είναι ανεδαφικοί, ότι κάθε μνημόνιο οδηγεί αναπόφευκτα στο επόμενο, ότι αυτός ο «πόνος» διαρκείας εξασθενεί σταθερά και εις βάθος την ελληνική οικονομία, είναι διάχυτη στην ελληνική κοινωνία και την ελληνική πολιτική σκηνή. Λίγοι όμως εξάγουν από μια τέτοια εκτίμηση το αναπόφευκτο συμπέρασμα: Αν τα διαδοχικά μνημόνια, στο πλαίσιο ενός προγράμματος που «δεν βγαίνει», οδηγούν στην έσχατη εξασθένιση όπου το Grexit θα είναι αναπόφευκτο, τότε γιατί να μην ακούσουμε τον κ. Σόιμπλε, και να γίνει νωρίς και συντεταγμένα; Αν η στρατηγική της εξόδου από τα μνημόνια δεν αποδίδει, γιατί να πληρώσουμε κόστος σαν να εφαρμόζουμε και τις δύο στρατηγικές -της εφαρμογής σκληρών μνημονίων με την ελπίδα… εξόδου από τα μνημόνια και του Grexit- ταυτόχρονα; Ήδη είμαστε στο τρίτο μνημόνιο και, πριν ακόμη αρχίσει να εφαρμόζεται, άρχισε να γίνεται λόγος για… τέταρτο, ο δε ορίζοντας του διεθνούς οικονομικού ελέγχου πάνω στη χώρα εκτείνεται μερικές τουλάχιστον δεκαετίες στο μέλλον.
Σε τέτοια υπόρρητα ερωτήματα, στην εγχώρια πολιτική σκηνή η απάντηση είναι είτε ο εξορκισμός του «κακού» είτε η επίρριψη ευθυνών από το ένα κόμμα εξουσίας στο άλλο: ο Σαμαράς είχε έτοιμο το success story του αλλά δεν τον άφησε ο ΣΥΡΙΖΑ να το ολοκληρώσει, ο δε ΣΥΡΙΖΑ συστήνει -όπως και ο Σαμαράς- «λίγη ακόμη υπομονή, και βγαίνουμε από το τούνελ, καταγγέλλοντας εγχώρια και ξένα κέντρα ότι θέλουν να ρίξουν την κυβέρνηση και να αποτρέψουν στο «παραπέντε» την έξοδο από το τούνελ…
Μήπως πίσω απ’ όλα αυτά βρίσκεται η πικρή αλήθεια ότι η στρατηγική της εξόδου από την κρίση με διαδοχικά μνημόνια εντός ευρώ έχει ήδη αποτύχει;
Μετατρέποντας το Grexit σε αρνητικό φετίχ και τον Σόιμπλε σε «δαίμονα», η εγχώρια πολιτική ελίτ το μόνο που προετοιμάζει, είναι μια κατάρρευση και το στήσιμο «εθνικών δικών» για τον υπαίτιο.
Βεβαίως, η συζήτηση αυτή πρέπει πρώτα να νομιμοποιηθεί βγαίνοντας από την παρανομία και ύστερα να πάει στην ουσία; Επιστροφή στο εθνικό νόμισμα με ποιους όρους; Για να κερδίσουν ποιοι και να χάσουν ποιοι; Ποιες θα είναι οι πραγματικές συνέπειες και πόσο θα διαρκέσει το δύσκολο διάστημα; Πώς θα ενταχτεί σε μια συνολική νέα στρατηγική; κ.λπ. κ.λπ.
Λέγεται ότι ο κ. Σόιμπλε -όπως και η κ. Μέρκελ- γίνονται αποδέκτες αναλύσεων και στρατηγικών επεξεργασιών από τα 5 κορυφαία think tanks Γερμανίας. Και ότι σταθμίζουν διαρκώς αυτές τις επεξεργασίες και αναλύσεις για να παίρνουν πολιτικές αποφάσεις. Σε αυτό το πλαίσιο τίποτε δεν έχει φετιχοποιηθεί και εξαιρεθεί. Στην Ελλάδα, ωστόσο, όλη η πολιτική ελίτ λέει με ένα στόμα: μία είναι η στρατηγική, τα μνημόνια εντός ευρώ. Και αναζητεί τον «εθνικό πρωταθλητή» που θα μας βγάλει από τα μνημόνια μέσω των μνημονίων…
Ο γράφων είναι ο τελευταίος που θα δήλωνε οποιαδήποτε συμπάθεια προς τον κ. Σόιμπλε. Άλλωστε το ζήτημα δεν είναι αυτός, αλλά η στρατηγική εξόδου από την κρίση, και πόσο ρεαλιστική είναι. Επίσης, δεν θέλει να υπονοήσει ότι κάποιου είδους Grexit είναι οπωσδήποτε η ορθή στρατηγική. Η «δαιμονοποίηση» του Σόιμπλε, όμως, κρύβει επιμελώς τη δαιμονοποίηση μιας στρατηγικής που θα έπρεπε τουλάχιστον αν εξεταστεί – έστω και σαν υπόθεση εργασίας.
Η εγχώρια πολιτικο-επιχειρηματική ελίτ «αποκοιμήθηκε» στο μεγάλο πάρτι της πρώτης δεκαετίας του ευρώ, αποτυγχάνοντας να εκτιμήσει και αποσοβήσει τον προφανή κίνδυνο της επερχόμενης μεγάλης κρίσης. Απέτυχε είτε από παράλογη αισιοδοξία ότι το πάρτι θα διαρκέσει για πάντα, και στο τέλος δεν θα χρειαστεί καν να πληρωθεί ο λογαριασμός, είτε από ιδιοτέλεια, καθώς το πάρτι είχε πλούσιο τραπέζι με εδέσματα και ποτά… Τώρα, υιοθετώντας μια μονόδρομη στρατηγική, δαιμονοποιώντας και με εξετάζοντας εναλλακτικές στρατηγικές, κινδυνεύει να αποτύχει και στη διαχείριση της κρίσης που απέτυχε να προβλέψει και να αποτρέψει.
Και, υπ’ αυτούς τους όρους, στο τέλος της μέρας που λένε και οι Αγγλοσάξονες, ο «κακός» Bόλφγκανγκ Σόιμπλε μπορεί να αποδειχτεί ότι έχει την πλήρη άνεση να περιμένει λίγο ακόμη μέχρι το Grexit να γίνει αναπόφευκτη επιλογή. Με πολύ χειρότερους όρους σχέση με το 2011, αλλά και σε σχέση με τον Ιούλιο του 2015…
Δεν είναι μοιραίο, είναι όμως ένα ενδεχόμενο που με κάθε μνημόνιο έρχεται όλο και πιο κοντά…
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια