Το ημέτερο σφάλμα ξεκινά εντός μας και οι φορείς του προβλήματος είμαστε όλοι εμείς
Οι στιγμές επιβάλλουν υπερβατικές σκέψεις, πέρα από το τετριμμένο. Εδώ και καιρό με απασχολεί έντονα το γιατί δεν έχουμε καταφέρει, από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως σήμερα, να οικοδομήσουμε ισχυρές δομές, όπως όλα τα άλλα κράτη του δυτικού πυρήνα.
Οι ιστορικές επιλογές μας δεν δικαιολογούν μια τέτοια δομική αποτυχία. Σε όλες τις σημαντικές στιγμές του 20ού και του 21ου αιώνα επιλέξαμε ορθά. Η στάση μας στον Α' και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και η συμμετοχή μας στην ΕΟΚ, στην Ε.Ε. και την ΟΝΕ δείχνουν ότι οι πολιτικές μας ηγεσίες, κατά το μάλλον ή ήττον, διαχρονικά διέθεταν οξυμένο ένστικτο επιβίωσης.
Αρκετοί υποστηρίζουν ότι είναι η γεωγραφική θέση μας και το μέγεθός μας που μας καταδικάζουν σε μια αέναη παλινδρόμηση μεταξύ φθοράς και πτώσης. Το επιχείρημα θα έστεκε ίσως αν δεν υπήρχε το κράτος του Ισραήλ: βρίσκεται σε πολύ πιο δύσκολη περιοχή από εμάς, με πολύ περισσότερα ζητήματα εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας και με μέγεθος που είναι ακόμα μικρότερο από το δικό μας. Κι όμως, έχει καταφέρει να βρίσκεται σε διαρκή άνοδο σε διεθνές επίπεδο, παράγει πρωτογενή πλούτο, ενώ θεωρείται η παγκόσμια πρωτεύουσα των «start up» επιχειρήσεων.
Καταλήγω στο συμπέρασμα ότι το ημέτερο σφάλμα ξεκινά εντός μας και οι φορείς του προβλήματος είμαστε όλοι εμείς, πρωτίστως σε συνειδησιακό επίπεδο. Η ελληνική κοινωνία δεν έχει ακόμα αποδεχθεί την αναγκαιότητα της οικοδόμησης ενός κράτους πάνω στον θεμέλιο λίθο της αστικής συνειδητότητας, όπως αυτή προκύπτει μέσα από το δόγμα τού «Υπεράνω όλων ο νόμος». Ως Ελληνες είμαστε πεπεισμένοι ότι «οι παρέες φτιάχνουν Ιστορία» και όχι η ίδια η Πολιτεία, άρα όλοι εμείς. Για τον λόγο αυτόν, η σχέση μας με το κράτος είναι ευκαιριακή και συγκρουσιακή. Απαιτούμε ένα ετεροβαρές κοινωνικό συμβόλαιο που θα μας παρέχει μόνο δικαιώματα και καμία υποχρέωση, και αναζητούμε πολιτικούς έτοιμους και πρόθυμους να μας κλείσουν το μάτι προς αυτήν την κατεύθυνση.
Αν όμως δεν οικοδομηθεί μια ισχυρή Πολιτεία, που εκ των πραγμάτων θα αντιταχθεί στον κρατισμό και τον λαϊκισμό, που θα προκρίνει την αριστοτελική μεσότητα, το έξυπνο κράτος, την επιχειρηματική δημιουργικότητα και τον υπέρτατο σεβασμό στον νόμο, θα βολοδέρνουμε στα βάθη της διεθνοπολιτικής ανυποληψίας για πολλές δεκαετίες ακόμα, οδηγούμενοι με σταδιακά βήματα προς τη βαλκανική περιθωριοποίηση και την αποδυτικοποίησή μας. Η διάθεση του ελληνικού λαού να επιστρέψει στην κανονικότητα ή να συνεχίσει να βιώνει υψηλές τιμές ρευστότητας είναι ο καταλύτης του μέλλοντός μας. Κι αυτή περνά μέσα από την υψηλή ευθύνη της ψήφου. Οχι σε χρόνο αόριστου μέλλοντα, αλλά αύριο...
Ο Σπύρος Λίτσας είναι Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστημίου Μακεδονίας / Tweeter: @Spyros_Litsas
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια