Ο φυσικός Φρίμαν Ντάισον έγινε διάσημος για
πολλές επιτυχίες, από το χώρο της αστρονομίας μέχρι την κβαντική
ηλεκτροδυναμική. Έγινε όμως διαβόητος για ένα φουτουριστικό, πυρηνικό
εγχείρημα της δεκαετίας του 1950, το οποίο για καλή μας τύχη δεν
υλοποιήθηκε ποτέ.
Ο Ντάισον ήταν ένας από τους φυσικούς που προσλήφθηκαν τα τέλη της δεκαετίας του 1950 στο «Πρόγραμμα Ωρίων», μια προσπάθεια της αμερικανικής εταιρείας General Atomic να αναπτύξει ένα διαπλανητικό σκάφος που θα κινούνταν απελευθερώνοντας πυρηνικές βόμβες.
Η ιδέα χρονολογούνταν στα τέλη του 19ου αιώνα, βρήκε όμως νέα στήριξη από τον Ντάισον και άλλους σημαντικούς επιστήμονες, όπως ο Στάνισλαβ Ούλαμ του Προγράμματος Μανχάταν για τη δημιουργία της πρώτης ατομικής βόμβας.
Ο Φρίμαν Ντάισον θυμάται τα χρόνια του στο Πρόγραμμα Ωρίων
Έπειτα από την εκρηκτική επιτυχία του προγράμματος, η νέα ιδέα ήταν η λεγόμενη πυρηνική προώθηση.
«Αποφασίσαμε ότι θα ταξιδεύαμε στο Ηλιακό Σύστημα με ένα διαστημόπλοιο που προωθείται από πυρηνικές βόμβες. Θα το εκτοξεύαμε στο Διάστημα και -βόμβα, βόμβα, βόμβα, βόμβα!- θα πηγαίναμε με περίπου τέσσερις βόμβες ανά δευτερόλεπτο» εξηγεί ο Ντάισον σε συνέντευξή του που έχει αναρτηθεί στο YouTube (ο γιος του Φρίμαν Ντάισον, Τζορτζ, έχει επίσης διηγηθεί την ιστορία στο TED).
Το σκάφος του Ωρίωνα θα μπορούσε να φιλοξενήσει οκτώ αστροναύτες και να σηκώσει το αξιοσέβαστο βάρος των 100 τόνων. Θα μεταφερόταν ψηλά στην ατμόσφαιρα με τη βοήθεια ενός άλλου σκάφους, και εκεί θα άρχιζε να απελευθερώνει βόμβες, προγραμματισμένες να εκραγούν μόλις αρχίσει η πτώση τους.
Δοκιμή μικρής κλίμακας με χημικές βόμβες
Η πυρηνική προώθηση θα προσέφερε μεγάλη ώση και ταυτόχρονα μεγάλη ταχύτητα εξόδου των καυσαερίων -είναι δύσκολο να αναπτύξεις ένα προωθητικό καύσιμο που μπορεί να κάνει και τα δύο μαζί.
Με τόσο μεγάλη διαθέσιμη ισχύ, οι φυσικοί της General Atomic ήλπιζαν όχι μόνο ότι θα μπορούσαν να βγουν από την ατμόσφαιρα, αλλά και να ταξιδέψουν στον Άρη, τον Δία και ακόμα πιο πέρα.
«Σκοπεύαμε μάλιστα να πάμε εμείς οι ίδιοι» λέει ο Ντάισον.
Το Πρόγραμμα Ωρίωνας έφτασε στο σημείο να κατασκευάσει μικρά πρωτότυπα του σκάφους, τα οποία ευτυχώς δοκιμάστηκαν με απλές βόμβες αντί πυρηνικές.
Αν η προσπάθεια συνεχιζόταν, η πυρηνική προώθηση θα μπορούσε πράγματι να είχε δώσει γρήγορα και σχετικά φθηνά διαστημικά σκάφη.
Θα γέμιζε όμως τον πλανήτη με ραδιενεργά κατάλοιπα από τις εκατοντάδες, διαδοχικές πυρηνικές εκρήξεις. Και αυτό ήταν ο βασικότερος λόγος που έχασε τη στήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης.
Το Πρόγραμμα Ωρίωνας ηττήθηκε τελικά από τον μεγάλο ανταγωνιστή του, τους πυραυλοκινητήρες που χρησιμοποιούν χημικά καύσιμα.
Έκτοτε, οι πύραυλοι μετέφεραν τον άνθρωπο στο Διάστημα και μέχρι τη Σελήνη. Μέχρι σήμερα, όμως, κανείς δεν έχει φτάσει στον Δία που οραματιζόταν να επισκεφθεί η ομάδα της General Atomic.
Βαγγέλης Πρατικάκης
Ο Ντάισον ήταν ένας από τους φυσικούς που προσλήφθηκαν τα τέλη της δεκαετίας του 1950 στο «Πρόγραμμα Ωρίων», μια προσπάθεια της αμερικανικής εταιρείας General Atomic να αναπτύξει ένα διαπλανητικό σκάφος που θα κινούνταν απελευθερώνοντας πυρηνικές βόμβες.
Η ιδέα χρονολογούνταν στα τέλη του 19ου αιώνα, βρήκε όμως νέα στήριξη από τον Ντάισον και άλλους σημαντικούς επιστήμονες, όπως ο Στάνισλαβ Ούλαμ του Προγράμματος Μανχάταν για τη δημιουργία της πρώτης ατομικής βόμβας.
Ο Φρίμαν Ντάισον θυμάται τα χρόνια του στο Πρόγραμμα Ωρίων
Έπειτα από την εκρηκτική επιτυχία του προγράμματος, η νέα ιδέα ήταν η λεγόμενη πυρηνική προώθηση.
«Αποφασίσαμε ότι θα ταξιδεύαμε στο Ηλιακό Σύστημα με ένα διαστημόπλοιο που προωθείται από πυρηνικές βόμβες. Θα το εκτοξεύαμε στο Διάστημα και -βόμβα, βόμβα, βόμβα, βόμβα!- θα πηγαίναμε με περίπου τέσσερις βόμβες ανά δευτερόλεπτο» εξηγεί ο Ντάισον σε συνέντευξή του που έχει αναρτηθεί στο YouTube (ο γιος του Φρίμαν Ντάισον, Τζορτζ, έχει επίσης διηγηθεί την ιστορία στο TED).
Το σκάφος του Ωρίωνα θα μπορούσε να φιλοξενήσει οκτώ αστροναύτες και να σηκώσει το αξιοσέβαστο βάρος των 100 τόνων. Θα μεταφερόταν ψηλά στην ατμόσφαιρα με τη βοήθεια ενός άλλου σκάφους, και εκεί θα άρχιζε να απελευθερώνει βόμβες, προγραμματισμένες να εκραγούν μόλις αρχίσει η πτώση τους.
Δοκιμή μικρής κλίμακας με χημικές βόμβες
Η πυρηνική προώθηση θα προσέφερε μεγάλη ώση και ταυτόχρονα μεγάλη ταχύτητα εξόδου των καυσαερίων -είναι δύσκολο να αναπτύξεις ένα προωθητικό καύσιμο που μπορεί να κάνει και τα δύο μαζί.
Με τόσο μεγάλη διαθέσιμη ισχύ, οι φυσικοί της General Atomic ήλπιζαν όχι μόνο ότι θα μπορούσαν να βγουν από την ατμόσφαιρα, αλλά και να ταξιδέψουν στον Άρη, τον Δία και ακόμα πιο πέρα.
«Σκοπεύαμε μάλιστα να πάμε εμείς οι ίδιοι» λέει ο Ντάισον.
Το Πρόγραμμα Ωρίωνας έφτασε στο σημείο να κατασκευάσει μικρά πρωτότυπα του σκάφους, τα οποία ευτυχώς δοκιμάστηκαν με απλές βόμβες αντί πυρηνικές.
Αν η προσπάθεια συνεχιζόταν, η πυρηνική προώθηση θα μπορούσε πράγματι να είχε δώσει γρήγορα και σχετικά φθηνά διαστημικά σκάφη.
Θα γέμιζε όμως τον πλανήτη με ραδιενεργά κατάλοιπα από τις εκατοντάδες, διαδοχικές πυρηνικές εκρήξεις. Και αυτό ήταν ο βασικότερος λόγος που έχασε τη στήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης.
Το Πρόγραμμα Ωρίωνας ηττήθηκε τελικά από τον μεγάλο ανταγωνιστή του, τους πυραυλοκινητήρες που χρησιμοποιούν χημικά καύσιμα.
Έκτοτε, οι πύραυλοι μετέφεραν τον άνθρωπο στο Διάστημα και μέχρι τη Σελήνη. Μέχρι σήμερα, όμως, κανείς δεν έχει φτάσει στον Δία που οραματιζόταν να επισκεφθεί η ομάδα της General Atomic.
Βαγγέλης Πρατικάκης
0 Σχόλια