Του Κώστα Στούπα
Στις αρχές και την Άνοιξη του 2023, λίγους μήνες πριν τις εκλογές, έλαβαν χώρα δυο γεγονότα που απείλησαν σοβαρά την επιρροή του Κυριάκου Μητσοτάκη σε μια ευάριθμη ως ποσοστό αλλά καθοριστική μερίδα ψηφοφόρων που κινείται πέριξ του κέντρου, πότε προς αριστερά και πότε προς τα δεξιά...
Η απειλή της επανόδου στην εξουσία του απρόβλεπτου συνονθυλεύματος του ΣΥΡΙΖΑ όμως συγκράτησε αυτή τη φθορά.
Τα γεγονότα αυτά ήταν, το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη και το σκάνδαλο των υποκλοπών, το οποίο, η προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης από μια χωρίς κύρος και εμπιστοσύνη αντιπολίτευση, κυριολεκτικά "έθαψε"...
Τις πρώτες εβδομάδες μετά το τραγικό δυστύχημα οι δημοσκοπήσεις κατέγραψαν μετακινήσεις προς την "γκρίζα ζώνη" αλλά η μνήμη της περιπέτειας του θέρους του 2015 με το κλείσιμο των τραπεζών και τα capital control επανάφερε τη συσπείρωση...
Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών σόκαρε την ελληνική κοινωνία αλλά και μια ευδιάκριτη κατηγορία ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας που μετακινήθηκαν προς αυτήν, ποντάροντας πως ο Κυριάκος είναι ο πλέον ικανός να προχωρήσει κάποιες μεταρρυθμίσεις αποδοτικότερης λειτουργίας του κράτους...
Το πολύνεκρο δυστύχημα, εξαιτίας κάποιων ανεπαρκών "αργομισθούντων" που περιφέρονται σε διάφορες θέσεις του δημοσίου απλά για να εισπράττουν κάποιο μισθό χωρίς να αξιολογείται η προσφορά τους, προβλημάτισε την κατηγορία αυτή για το μεταρρυθμιστικό έργο που έχει συντελεστεί μετά το 2019...
Το θέμα των υποκλοπών και ο χειρισμός του σόκαρε ακόμη περισσότερο κάποιους ψηφοφόρους που μετακινήθηκαν προς τη Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη με την ελπίδα του εξευρωπαϊσμού της "βαλκανικής μας δημοκρατίας", η οποία επί ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ κινδύνεψε να εκτροχιαστεί από τη Δύση...
Η παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ με ποσοστά περί το 30% στις δημοσκοπήσεις δεν επέτρεψαν να εκδηλωθούν οι συνέπειες αυτών των συμπτωμάτων φθοράς.
Μετά τις εκλογές όμως συνέβησαν δυο πράγματα τα οποία μπορεί να επιταχύνουν τα συμπτώματα φθοράς.
Το πρώτο και βασικότερο ήταν η διάλυση της απειλής του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος στις τελευταίες εκλογές έπεσε κάτω από το 20%. Η μη αντικατάσταση του ΣΥΡΙΖΑ στην αξιωματική αντιπολίτευση, ο οποίος έχει τεθεί σε αμετάκλητη πλέον πορείας αποδρομής, ουσιαστικά στερεί τη χώρα από τον παραγωγικό ρόλο της αντιπολίτευσης. Η απουσία της απειλής από μια εναλλακτική λύση χαλαρώνει τα αντανακλαστικά και την αποδοτικότητα της κυβέρνησης.
Μια σειρά από γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων καταδεικνύουν πως το "ξεχαρβάλωμα" που ευθύνεται για το δυστύχημα των Τεμπών, δεν αποτελούσε εξαίρεση αλλά κανόνα...
Γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων τα οποία ενίσχυσαν αυτή την πεποίθηση ήταν:
- Η ανενόχλητη επέλαση 100-150 Κροατών χούλιγκαν παρ' όλες τις ειδοποιήσεις που είχαν λάβει οι αρμόδιοι, από τα βόρεια σύνορα μέχρι το Κέντρο της Αθήνας...
- Η εικόνα διάτρησης που παρουσιάζουν τα βόρεια σύνορα και η οποία αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια της μεγάλης πυρκαγιάς στον Έβρο, όπου είδαμε απελπισμένους κατοίκους να προβαίνουν σε πράξεις αυτοδικίας έναντι παρανόμως εισελθόντων στη χώρα.
- Τα περιστατικά επαναλαμβανόμενων εγκληματικών πράξεων από Ρομά οι οποίοι προκειμένου να κλέψουν και να απογυμνώσουν υποδομές από πολύτιμα υλικά δεν διστάζουν να δολοφονούν ιδιωτικούς φύλακες και να πυροβολούν αστυνομικούς...
- Η παντελής απουσία του Λιμενικού κατά τη διάρκεια της δολοφονίας του άτυχου 36χρονου στο λιμάνι του Πειραιά, η οποία αποκαλύφθηκε χάρη στις μαρτυρίες και τα βίντεο που τράβηξαν πολίτες...
- Η ανταπόκριση των κρατικών υπηρεσιών στις μεγάλες καταστροφές λόγω των πρωτοφανών ακραίων καιρικών φαινόμενων δεν θα εξεταστεί εδώ, καθώς λόγω της σφοδρότητας των φαινομένων απαιτεί πολυπλοκότερη προσέγγιση...
Εξελίξεις σαν αυτές θαμπώνουν το αφήγημα της κυβέρνησης για μεταρρυθμίσεις και αποτελεσματική διακυβέρνηση, παρά τις καλές επιδόσεις της οικονομίας, το έργο Πιερρακάκη και την επιτυχή αντίδραση στην υβριδική εισβολή που επιχειρήθηκε το 2020 στον Έβρο και στις περιοχές μεταξύ Ρόδου και Κρήτης.
Επίσης, θαμπώνουν και το προφίλ της κυριαρχίας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Αν στους επόμενους μήνες δεν υπάρξουν κινήσεις που θα αλλάξουν την εικόνα "ξεχαρβαλώματος" και παρακολουθήσεων, τα φαινόμενα αμφισβήτησης από σποραδικά θα γίνουν συστηματικά και μη αναστρέψιμα...
Βέβαια, πολλοί υποστηρίζουν πως, στον βαθμό που στον πολιτικό ορίζοντα δεν διαφαίνεται σοβαρή εναλλακτική λύση διακυβέρνησης, τα περιθώρια αμφισβήτησης στενεύουν...
Τούτο είναι σωστό. Όλοι γνωρίζουν όμως πως όταν στην αγορά υπάρχει ζήτηση για κάποιο προϊόν, είναι θέμα χρόνου κάποιος να το παρουσιάσει και να το εκμεταλλευτεί...
Η πορεία της κυριαρχίας Μητσοτάκη
Η πολιτική κυριαρχία του Κυριάκου Μητσοτάκη ξεκίνησε στις 10 Ιανουαρίου του 2016 όταν στον δεύτερο γύρο της αναμέτρησης για την ανάδειξη της ηγεσίας της Νέας Δημοκρατίας επικράτησε του Ε. Μεϊμαράκη με 173.297 ψήφους και 52,43% έναντι 157.224 ψήφων και 47,57%.
Καίτοι ο ΣΥΡΙΖΑ τους τελευταίους 12 μήνες τότε είχε κερδίσει 3-4 εκλογικές αναμετρήσεις, από τις επόμενες εβδομάδες της ανάδειξης του Κ.Μ. στην ηγεσία της ΝΔ δεν υπήρξε ούτε μια δημοσκόπηση που να ήρθε πρώτο κόμμα...
Ο τρόπος που αναδείχθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, το δημοψήφισμα του 2015 και στη συνέχει ο τρόπος διακυβέρνησε με τους ακροδεξιάς απόχρωσης ΑΝΕΛ, συνάσπισε ένα ευρύ αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο που περιόρισε τη δυνητική επιρροή του περί το 30%, περιλαμβανομένων σ’ αυτό και της μερίδας που βιοπορίζεται πέριξ του Δημοσίου και ακολουθεί το κόμμα που κυβερνά.
Στις εκλογές του 2019 η Νέα Δημοκρατία πήρε το 39,85% των ψήφων έναντι 28,09% τον Σεπτέμβριο του 2015. Ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019 έλαβε 31,53% έναντι 36,34% το 2015.
Στις εκλογές του Μαΐου του 2023 η Νέα Δημοκρατία έλαβε 40,79% και ο ΣΥΡΙΖΑ 20,07%. Ένα μήνα αργότερα στις επαναληπτικές η Νέα Δημοκρατία έλαβε 40,60% και ο ΣΥΡΙΖΑ 17,83%. Η μερίδα των ψηφοφόρων που ακολουθεί το εκάστοτε κυβερνών κόμμα το 2023 είχε εγκαταλείψει τον ΣΥΡΙΖΑ.
Χαρακτηριστικό αυτών των εκλογών ήταν πως η Ν.Δ. και τα κόμματα με δεξιό πρόσημο έλαβαν αρκετά πάνω από το 50% του εκλογικού σώματος, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά στη μεταπολίτευση.
Το πλέον πιθανό που συνέβη είναι πως κάποιοι συντηρητικοί ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας μετακινήθηκαν δεξιότερα και οι ακολουθηστές (όσοι αισθάνονται ασφαλείς να βρίσκονται κοντά στην εκάστοτε κυβέρνηση) εγκατέλειψαν τον ΣΥΡΙΖΑ και μετακινήθηκαν προς το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία.
Σε γενικές γραμμές η εκλογή του Κ. Μητσοτάκη το 2016 στη Ν.Δ. διεύρυνε την επιρροή της προς το Κέντρο και την Κεντροαριστερά, αυξάνοντας τις απώλειες από τη δεξιά πλευρά.
Το Ποτάμι π.χ. το οποίο στις εκλογές του Ιανουαρίου και του Σεπτεμβρίου του 2015 είχε λάβει περί το 6%, στις εκλογές του 2019 δεν κατήλθε και τα περισσότερα στελέχη και οι ψηφοφόροι του ανταποκρίθηκαν θετικά στην κεντρώα στροφή της Ν.Δ. και στα ερεθίσματα των ανακλαστικών του ευρύτατου αντί-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου...
Όπως και στην περίπτωση της επικράτησης του αουτσάιντερ Κώστα Σημίτη στα τέλη της δεκαετίας του ’90 στο ΠΑΣΟΚ, ήταν η επιρροή εκτός κομματικού μηχανισμού που συνέβαλε στην επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας.
Η άνοδος και επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη από το 2016 και μετά, εκτός φορολογικής εξόντωσης της μεσαίας τάξης, στηρίχθηκε τόσο στον φόβο των συντηρητικών για τη διαχείριση από τον ΣΥΡΙΖΑ του μεταναστευτικού και των εθνικών θεμάτων όσο και στις ανησυχίες των κεντρώων για την ποιότητα των αστικοδημοκρατικών θεσμών.
Ένα μέρος της πολιτικής της "τριγωνοποίησης" που αντέγραψε από τον Μπιλ Κλίντον και τον Τόνυ Μπλερ και εφάρμοσε το επιτελείο του Κυριάκου Μητσοτάκη είχαν αυτό το πνεύμα της αμφίπλευρης διεύρυνσης προς τα αριστερά και τα δεξιά.
Τουτέστιν "εθνική ασφάλεια" προς τη μια πλευρά και "ευρωπαϊκός εκσυγχρονισμός" προς την άλλη...
"Επιδόματα και αλληλεγγύη" προς τη μία πλευρά και "μείωση των φόρων" προς την άλλη...
Τα Τέμπη και οι παρακολουθήσεις και όσα ακολούθησαν έπληξαν το πρώτο τρίγωνο...
Η άνοδος του πληθωρισμού σε συνδυασμό με τα υψηλά επιτόκια και την αυστηροποίηση της δημοσιονομικής πολιτικής, μετά το τέλος της πανδημίας, απειλούν να πλήξουν και το δεύτερο τρίγωνο...
Υπό το πρίσμα αυτό το προφίλ του Κυριάκου έχει αρχίσει να θολώνει και αν η εικόνα αυτή δεν αντιστραφεί τους επόμενους μήνες, η αντίστροφη μέτρηση θα έχει ξεκινήσει...
0 Σχόλια