Του Κώστα Ράπτη
Σε πρόσφατο δημοσίευμά του, το Politico μάς την σύστησε ως τη "νέα στρατιωτική υπερδύναμη στην Ευρώπη”. Στη σκιά του ουκρανικού πολέμου η Πολωνία βρίσκει την ευκαιρία να υλοποιήσει την εκδηλωμένη από παλιότερα φιλοδοξία να αναδειχθεί στη μεγαλύτερη χερσαία στρατιωτική δύναμη στην Ευρώπη.
Ο τελευταίος πολωνικός προϋπολογισμός είναι ενδεικτικός της εξοπλιστικής φρενίτιδας που έχει κυριεύσει την κυβέρνηση του Κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης.
Στόχος της Βαρσοβίας είναι να εκτινάξει τις αμυντικές δαπάνες της από το 2,4% του ΑΕΠ στο 5% και ταυτόχρονα να αυξήσει τον αριθμό των στρατιωτών στις 300.000 μέχρι το 2035, από 150.00 σήμερα.
Και μόνο η σύγκριση με τη Γερμανία είναι χαρακτηριστική. Ήδη, η Πολωνία έχει περισσότερα τεθωρακισμένα από τους εκ δυσμών γείτονές της και ξεπερνά σε στρατιωτικές δαπάνες τη χώρα του Όλαφ Σολτς, που αυτήν τη στιγμή δαπανά μόλις το 1,5% (για έναν στρατό 170.000 ενστόλων) και αναρωτιέται αν θα μπορεί να τηρήσει τον στόχο του ΝΑΤΟ για 2%, αφότου εξαντλήσει το εξοπλιστικό επενδυτικό πρόγραμμα των 100 δισ. ευρώ που ενέκρινε φέτος. Η περίσκεψη και ο δισταγμός, που εν γένει χαρακτηρίζει τη Γερμανία σε αυτά τα θέματα, δεν διακρίνει την Πολωνία.
Και η πολιτική αυτή έχει την πλήρη ενθάρρυνση των ΗΠΑ. "Η Πολωνία έχει καταστεί ο σημαντικότερος εταίρος μας στην ηπειρωτική Ευρώπη”, δηλώνει στο Politico ανώτατος Αμερικανός στρατιωτικός αξιωματούχος. Πράγμα λογικό, διότι αν και η Γερμανία είναι το κυριότερο επιμελητειακό κέντρο του ΝΑΤΟ, η Πολωνία βρίσκεται, γεωγραφικά και πολιτικά, στην πρώτη γραμμή του νέου Ψυχρού Πολέμου με τη Ρωσία. Επιπλέον, ο μεγαλύτερος σε όγκο στρατός, μετά τον αμερικανικό, εντός της συμμαχίας είναι ο τουρκικός, γεγονός που δεν εμπνέει εμπιστοσύνη πέραν του Ατλαντικού, δεδομένων των πολιτικών ακροβασιών του Ερντογάν.
Άλλοι, πάλι, εν προκειμένω οι Ευρωπαίοι εταίροι της Βαρσοβίας, δεν αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερο ενθουσιασμό τις πολωνικές φιλοδοξίες. Πολλοί αποδίδουν την πλειοδοσία της Πολωνίας σε στρατιωτικές δαπάνες στο γεγονός ότι η κυβέρνηση του Κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης βλέπει τις δημοσκοπικές της επιδόσεις να κάμπτονται και επιχειρεί να κινητοποιήσει τα εθνικιστικά αντανακλαστικά του πληθυσμού ενόψει των επικείμενων εκλογών.
Παράλληλα, είναι αξιοπρόσεκτο το γεγονός ότι όσο η Πολωνία ανεβάζει τους αντιρωσικούς τόνους, άλλο τόσο ενισχύει και την παραδοσιακή γερμανοφοβία της, με κινήσεις λ.χ. όπως η επίσημη διεκδίκηση αποζημιώσεων για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πόσο τυχοδιωκτικά θα μπορούσε να κινηθεί η πολωνική κυβέρνηση σε ό,τι αφορά την ίδια την ουκρανική κρίση – με δεδομένες και τις υπόρρητες βλέψεις της για τις πρώην πολωνικές επαρχίες της Δυτικής Ουκρανίας. Το γεγονός, άλλωστε, ότι η Βαρσοβία αρνήθηκε τη γερμανική προσφορά συστημάτων Patriot, αντιπροτείνοντας την άμεση μεταφορά τους στην ουκρανική επικράτεια, δηλαδή την άμεση εμπλοκή Γερμανών εκπαιδευτών στις συγκρούσεις, έχει προκαλέσει ένα είδος σοκ. Η γερμανική πλευρά απάντησε ότι μια τέτοια κίνηση δεν θα μπορούσε να γίνει παρά με απόφαση όλων των μελών του ΝΑΤΟ.
Υπάρχουν, όμως, και πιο πεζές πτυχές. Η Πολωνία επιδεικτικά παραβλέπει την ευρωπαϊκή εξοπλιστική βιομηχανία, συνάπτοντας ογκώδεις συμφωνίες με τις ΗΠΑ και ακόμη περισσότερο με τη Νότιο Κορέα, η οποία υπόσχεται ταχύτερη παράδοση με μικρότερο κόστος. Τα 8,5 δισ. ευρώ που θα διοχετευθούν για την προμήθεια αμερικανικών αρμάτων Abrams και αεροσκαφών F-16 και τα 10-12 δισ. που προορίζονται για τους Νοτιοκορεάτες προμηθευτές είναι ένα είδος "εκδίκησης” για τις διαδικασίες που είχαν κινηθεί στο πρόσφατο παρελθόν από την Ε.Ε. κατά της Πολωνίας για παραβίαση των κανόνων του κράτους δικαίου, σε ό,τι αφορά την αναμόρφωση της δικαιοσύνης.
Το μεγαλύτερο ερώτημα όμως είναι αν η πολωνική οικονομία μπορεί να αντέξει την εξοπλιστική φρενίτιδα. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας καταγράφει (κυρίως λόγω της ενεργειακής κρίσης) έλλειμμα της τάξης του 4% του ΑΕΠ. Ο πληθωρισμός αγγίζει το 20% και η ισοτιμία του ζλότι έναντι του δολαρίου υποχώρησε φέτος κατά 12%. Αλλά θυμίζοντας και ως προς τη νομισματική πολιτική την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν, η Πολωνία έχει αυτήν τη στιγμή αρνητικά πραγματικά επιτόκια της τάξης του 11%. Το παλαιό δίλημμα "κανόνια ή βούτυρο” αποκτά νέα επικαιρότητα στην πολωνική περίπτωση.
0 Σχόλια