Του Κώστα Στούπα
Όταν η γερμανική κυβέρνηση κάνει έκκληση προς τους πολίτες της ισχυρότερης οικονομίας της Ευρώπης να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας, επί της ουσίας προαναγγέλλει οικονομική ύφεση.
Κατά την ειδησεογραφία, η Ρωσία μειώνει τις προμήθειες φυσικού αερίου σε όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, γεγονός που οδήγησε χθες σε άνοδο της τιμής κατά 20%, πάνω από τα 140 ευρώ η Μεγαβατώρα.
Η ελεγχόμενη από το καθεστώς του Κρεμλίνου Gazprom τις τελευταίες μέρες έχει μειώσει τις ροές φυσικού αερίου προς τη Γερμανία κατά 60%. "Κάθε κιλοβατώρα που καταναλώνεται βοηθά σε αυτή την κατάσταση..." ανέφερε χθες ο αντικαγκελάριος και υπουργός των Οικονομικών της Γερμανίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ.
Η γερμανική RWE ανέφερε μειωμένες ροές φυσικού αερίου από την περασμένη Πέμπτη, το ίδιο ανέφερε και η ιταλική ENI, ενώ μείωση κατά 30% ανέφερε και η Σλοβακία.
Είναι φανερό πως το Κρεμλίνο "παίζει" με τις χώρες της Ευρώπης τη "γάτα με το ποντίκι". Από την άλλη πλευρά, παρά τη μείωση των ροών προς τις ευρωπαϊκές χώρες, τα έσοδα από τις ενεργειακές εξαγωγές είναι αυξημένα λόγω των υψηλών τιμών.
Μακροπρόθεσμα όμως το κόστος για τη Ρωσία θα είναι συντριπτικό.
Οι μειώσεις των ροών φυσικού αερίου προς τις ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι άσχετες με την επίσκεψη στο Κίεβο των ηγετών της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας, των τριών ισχυρότερων χωρών της Ε.Ε.
Ο χρόνος εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν είναι άσχετος.
Το σκηνικό
Τα σχέδια επιτάχυνσης της ενεργειακής μετάβασης της Δύσης στις ΑΠΕ οδήγησαν στη μείωση των επενδύσεων των ενεργειακών εταιρειών στην ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
Ένα νέο κοίτασμα χρειάζεται μερικά χρόνια να βρεθεί και άλλα 5-10 χρόνια να αρχίσει να παράγει αν αποδειχτεί εκμεταλλεύσιμο. Αν από το 2030 η ζήτηση αρχίσει να μειώνεται, οι επενδύσεις αυτές θα εξελιχθούν σε ζημιές...
Αν πετύχει το σχέδιο της ενεργειακής μετάβασης μετά από 10-20 χρόνια, χώρες όπως η Ρωσία και οι χώρες του Κόλπου θα χάσουν τη μεγαλύτερη πηγή εσόδων.
Η μείωση της ζήτησης για πετρέλαιο και φυσικό αέριο από την αρχή της επόμενης δεκαετίας θα ισοπεδώσει την τιμή, καθιστώντας τα περισσότερα κοιτάσματα υψηλού κόστους ζημιογόνα.
Η Ρωσία λοιπόν παίζει τα ρέστα της καθώς το καθεστώς αντιλαμβάνεται πως είναι η τελευταία ευκαιρία. Δεν θα ήταν παράλογο να δούμε να συμπαρατάσσονται και άλλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες μαζί της.
Η κατάσταση όπως έχει δημιουργηθεί είναι ασφυκτική για τις ευρωπαϊκές οικονομίες και δείχνει πόσο πρόχειρα σχεδιάστηκε η ενεργειακή μετάβαση.
Από την άλλη πλευρά θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως ένα σημαντικό μέρος των επικριτών της ενεργειακής μετάβασης μπορεί να χειραγωγείται απευθείας από το Κρεμλίνο και το πετρελαϊκό λόμπι. Το λόμπι των ορυκτών καυσίμων έχει κάθε συμφέρον η ενεργειακή μετάβαση να καθυστερήσει μερικές δεκαετίες ή να μην γίνει ποτέ...
Η ενεργειακή κρίση προέκυψε λίγο μετά την πανδημία η οποία διέλυσε τις εφοδιαστικές αλυσίδες και προκάλεσε τεράστιες νομισματικές παρεμβάσεις. Η αύξηση της ζήτησης με δανεικά σε συνδυασμό με τη μείωση της προσφοράς εκτίναξε τις τιμές.
Κατά την κρίσιμη αυτή συγκυρία έλαβε χώρα η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο χρόνος της εισβολής είναι προφανές πως δεν ήταν τυχαίος.
Οι αυξήσεις των επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες προς το παρόν είναι δειλές προκειμένου να έχουν αποτέλεσμα σε σχέση με τον πληθωρισμό. Καθώς ο πληθωρισμός έχει αίτια πολυπαραγοντικά, είναι πιθανό να συνεχιστεί να ανεβαίνει ενώ οι οικονομίες θάχουν περιέλθει στην κατάσταση ύφεσης.
Ετούτη μοιάζει η χειρότερη κρίση μετά τη Μεγάλη Κρίση του ’29.
Ενδιαφέρον έχει το παρακάτω απόσπασμα από ανάλυση του χρηματιστηριακού Barron’s:
"Ο Πάουελ είπε επίσης πως μεγαλύτερες αυξήσεις των επιτοκίων δεν ήταν μια αυτόματη ενεργοποίηση ύφεσης, ένα αυξανόμενο σημείο ανησυχίας για τους επενδυτές και τους οικονομολόγους: "Η αμερικανική οικονομία είναι πολύ ισχυρή και σε καλή θέση για να χειριστεί αυστηρότερη νομισματική πολιτική".
Αλλά η συνάδελφός μου Lisa Beilfuss, η οποία καλύπτει την οικονομία για το Barron's και είχε προειδοποιήσει για τον επίμονο πληθωρισμό πριν από ένα χρόνο, όταν η Fed εξακολουθούσε να βλέπει το θέμα ως παροδικό, δεν είναι τόσο αισιόδοξη για την οικονομία.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι η Fed συρρικνώνει τώρα τον ισολογισμό της, την ίδια στιγμή που αυξάνει τα επιτόκια. Αυτό το "διπλό σφίξιμο" εγείρει πολλά ερωτήματα, γράφει η Λίζα.
Ένας μεγάλος λόγος για ασθενέστερη ανάπτυξη είναι ο υψηλός πληθωρισμός, που "δαγκώνει" τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις.
Ωστόσο, τα υψηλότερα επιτόκια δεν μπορούν να μειώσουν τη ζήτηση για ανελαστικά είδη, όπως τρόφιμα και ενέργεια, και οι τιμές των κατοικιών συνεχίζουν να αυξάνονται ακόμη και όταν η ζήτηση κατοικιών μειώνεται.
Η εικόνα προς το παρόν είναι αυτή του στασιμοπληθωρισμού, όπου οι σημαίες ανάπτυξης και ο πληθωρισμός παραμένουν υψηλά.
Αυτό μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε ύφεση καθώς το κόστος της πίστωσης αυξάνεται γρήγορα και τα περιουσιακά στοιχεία κινδύνου καταρρέουν...".
Τουτέστιν. Η μεγαλύτερη κρίση μετά τον πόλεμο έχει ξεκινήσει και ήδη έχει εξελιχθεί σε γεωπολιτική αναμέτρηση, προς το παρόν στην Ουκρανία...
0 Σχόλια