Γιατί τα "μάζεψε" ο σουλτάνος...

Του Κώστα Στούπα 

Η συνάντηση του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν την Κυριακή στην Κωνσταντινούπολη φαίνεται πως οδηγεί σε άλλη μια περίοδο αποκλιμάκωσης της έντασης μεταξύ των δυο χωρών, αλλά και αναστολής της αποστασιοποίησης της Τουρκίας από το Δυτικό στρατόπεδο.

Η στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο τρόπος που αντέδρασε η Δύση φαίνεται πως είχαν καταλυτική επίδραση στον επανακαθορισμό της στάσης της Τουρκίας στις διεθνείς εξελίξεις.

Αυτή η διαδικασία επανακαθορισμού της στάσης της γείτονος έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετό με τις προσπάθειες επαναπροσέγγισης των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Ισραήλ και ενδεχομένως προσεχώς της Αιγύπτου κλπ.

Σε αυτή την ιστορική συγκυρία το σχέδιο ανασύστασης της "Οθωμανίας" δεν φαίνεται πως τους βγήκε.

Η συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό σηματοδοτεί το κλείσιμο αυτού του κύκλου των "κωλοτουμπών" του καθεστώτος Ερντογάν.

Τούτο δεν σημαίνει πως οι τουρκικές επιδιώξεις έναντι της Ελλάδας, των άλλων χωρών της περιοχής και της Δύσης εγκαταλείπονται αλλά πως αυτές αναπροσαρμόζονται στα δεδομένα που δημιουργεί η συσπείρωση της Ε.Ε. και της Δύσης έναντι της Ρωσίας.

Μοιάζει προφανές πως ο αποφασιστικός τρόπος που αντέδρασε η Δύση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ώθησε την Τουρκία να αλλάξει τακτική, αποσύροντας, προς το παρόν, τις επιδιώξεις αναθεώρησης της συμφωνίας της Λωζάνης η οποία καθόρισε  τα σύνορά της με τις χώρες της περιοχής.

Η αποφασιστικότητα που επέδειξαν οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. κατέδειξε τις προθέσεις τους να επαναδιατυπώσουν την ισχύ και την παρουσία τους σε μια σειρά υποθέσεις που τις  αφορούν. Μεταξύ αυτών είναι οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, τη Λιβύη τα Βαλκάνια κλπ. Τούτο σημαίνει πως τα περιθώρια άσκησης επιρροής από την Τουρκία στις περιοχές αυτές μειώνονται.

Είναι προφανές πως οι  πολιτικές και οικονομικές πιέσεις της Δύσης προς την κατεύθυνση αυτή ήταν μεγάλες και απ’ ό,τι φαίνεται απέδωσαν.

Επιπλέον η απόφαση της Ε.Ε. για σταδιακή ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία αναβαθμίζει την αξία της Ν.Α. Μεσογείου ως πιθανής εναλλακτικής ενεργειακής πηγής. Ελλάδα και Τουρκία αλλά και Ισραήλ, Αίγυπτος κλπ θα πιεστούν να παραμερίσουν τις διαφορές τους και να συνεργαστούν στα σημεία που αυτό είναι εφικτό.

Ούτε η Ελλάδα, ούτε το Ισραήλ, ούτε η Αίγυπτος ούτε οι άλλες χώρες της περιοχής όμως αναμένεται να εφησυχάσουν και να επαναπαυτούν σε σχέση με τις αναθεωρητικές επιδιώξεις της Τουρκίας.

Όλοι αντιλαμβάνονται πως η Τουρκία λόγω του πληθυσμιακού της μεγέθους και της παραγωγικής ισχύος που έχει αποκτήσει η οικονομία της, μόλις της δοθεί η ευκαιρία θα προσπαθήσει να μεταφράσει αυτές τις δυναμικές και σε γεωπολιτική ισχύ και επιρροή.

Το ίδιο ισχύει πλέον και για αρκετές χώρες της Ε.Ε. οι οποίες τα τελευταία χρόνια με την "εργαλειοποίηση" του προσφυγικού και τις προσπάθειες άσκησης επιρροής στο εσωτερικό τους μέσω των μουσουλμάνων μεταναστών, έχουν διαγνώσει την ύπαρξη προθέσεων προβολής γεωπολιτικής ισχύος εντός τους.

Προς το παρόν όμως, προ του ρωσικού επεκτατισμού, όλοι θα υποκριθούμε πως αποτελούμε μέλη ενός αρραγούς μετώπου.

Η Τουρκία θα επιδιώξει άμεσα την απόσυρση των οικονομικών κυρώσεων που υπάρχουν εναντίον της από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. Θα επιδιώξει κυρίως απόκτηση πρόσβασης σε προγράμματα επανεξοπλισμού με δυτική αμυντική τεχνολογία από τα οποία είχε αποκοπεί τα τελευταία χρόνια.

Είναι απίθανο η Δύση να το επιτρέψει όσο διατηρεί τα ρωσικά συστήματα S-400  σε λειτουργία. Αλλά και όταν τα αποσύρει οι ΗΠΑ και η Δύση συνολικότερα θα παραμείνουν προσεκτικές σε σχέση με τα τεχνολογικά συστήματα που θα επιτραπεί να αποκτήσει πρόσβαση η Τουρκία και η αμυντική της βιομηχανία.

Η Ελλάδα θα συνεχίσει να καλλιεργεί τα πλέγματα ανάσχεσης της τουρκικής ισχύος με τις άλλες χώρες της περιοχής αλλά και τη στρατηγική συμμαχία με τη Γαλλία, αναμένοντας μια μονιμότερη εξασφάλιση των συνόρων από την πιθανότητα δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού αμυντικού βραχίονα στον οποίο δεν θα μετέχει η Τουρκία.

Οι εξελίξεις καταδεικνύουν πως οι σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας επιστρέφουν σε μια κατάσταση που θυμίζει περισσότερο εκείνη της περιόδου πριν το 2019, που οι δυο χώρες συνυπήρχαν με τις διαφορές εντός των πλαισίων του ΝΑΤΟ.

Κανένας δεν είναι σε θέση να προβλέψει πως θα ήταν τα πράγματα, αν δεν βρισκόντουσαν κάτω από τη Νατοϊκή ομπρέλα ή η Ελλάδα εκτός της Ε.Ε.

Πηγή capital.gr

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.