Το βήμα πίσω των Ρώσων στην Ουκρανία και η απάντηση της Δύσης

Παρά το πρόσχημα πως τα ρωσικά στρατεύματα απλά ολοκλήρωσαν τις ασκήσεις που διεξήγαγαν, ο Βλαντιμίρ Πούτιν περίγραψε την απόφαση της απόσυρσης ρωσικών στρατευμάτων, ως δείγμα της επιθυμίας του να αποφύγει τον πόλεμο στην Ευρώπη, κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξής του με τον Γερμανό καγκελάριο Ολαφ Σολτς. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει πως η ουκρανική κρίση έχει τελειώσει.

Στη Δύση διατηρούν τις αμφιβολίες τους για το πόσο σημαντική ήταν αυτή η απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ τόνισε πως αν αυτό το πρώτο βήμα δεν συνοδευτεί από αποχώρηση εξοπλισμού αλλά και των υπόλοιπων στρατευμάτων, δεν μπορεί να δηλώσει πως υπήρξε κάποια μεταβολή στην κατάσταση στο έδαφος. Επιπλέον, ο Τζο Μπάιντεν εκφώνησε το διάγγελμα του έπειτα, λες και δεν είχε συμβεί η παραμικρή αλλαγή. Είναι σαφές πως στη Δύση δεν συμμερίζονται την ευφορία περί αποκλιμάκωσης στα ουκρανικά σύνορα.

Αντίθετα στη Μόσχα, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Σολτς επικράτησε ένας συμφιλιωτικός τόνος. Ο Ρώσος πρόεδρος επικεντρώθηκε στην ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας από τη Ρωσία, αναφέροντας συγκεκριμένα νούμερα, 34,3% του φυσικού αερίου για παράδειγμα, που προέρχεται από τη Ρωσία, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία του αγωγού Nord Stream 2, που «δεν θα πρέπει να έχει πολιτικές προεκτάσεις». Αντίθετα από τους Αμερικανούς συμμάχους του και τις απειλές για πιθανές κυρώσεις, ο Σολτς συνέχισε να δίνει ρεσιτάλ ασάφειας, ώστε να μην αναφερθεί στο τι μέλλει γενέσθαι με τον αγωγό.

Το μεγάλο ζήτημα βέβαια ήταν πως η Δούμα ενέκρινε νομοσχέδιο με το οποίο ο Ρώσος πρόεδρος καλείται να αναγνωρίζει την ανεξαρτησία των αποσχισθείσων επαρχιών του Ντονιέτσκ και του Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία. Ο Πούτιν βέβαια δικαιολογήθηκε μπροστά στον Σολτς, πως αποτελούσε ένα νομοσχέδιο που έφερε η αντιπολίτευση προς ψήφιση, ενώ οι «πολιτικοί κάνουν ότι θέλουν οι ψηφοφόροι τους», υπονοώντας πως δεν είχε κάποια εμπλοκή σε αυτό. Όσο κι αν είναι δύσκολο να γίνει πιστευτό για ένα νομοσχέδιο που ψηφίστηκε με σχεδόν καθολική αποδοχή, τουλάχιστον ο Πούτιν έδειξε πως ήθελε να προσβάλει δημόσια τον φιλοξενούμενο Γερμανό καγκελάριο, την ώρα της επίσημης επίσκεψης του, πραγματοποιώντας μία «επίθεση χωρίς όπλα», όπως χαρακτηρίστηκε το νομοσχέδιο από το γαλλικό ΥΠΕΞ. Σε αυτή την αλλαγή συνόρων, άλλωστε ήταν το μόνο σημείο, που ο Σολτς ήταν ξεκάθαρος πως η Γερμανία θα αντιδράσει. Όσο κι αν ο Πούτιν θέλησε να δείξει την εκτίμηση του στις μεσολαβητικές προσπάθειες της Γερμανίας, αυτό θα σήμαινε την κατάργηση των συμφωνιών εκεχειρίας του Μινσκ, όπως ανέφερε άμεσα το Κίεβο.

Η κατάσταση βέβαια στην ανατολική Ουκρανία αποτελεί ένα από τις μεγαλύτερες πηγές ανησυχίας. Έπειτα από τις συγκρούσεις και τις ασαφείς συμφωνίες του Μινσκ, οι περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας παραμένουν defacto αυτόνομες, ενώ η πολιτική, οικονομική αλλά και στρατιωτική κατ’ επέκταση εξάρτηση τους από τη Μόσχα αυξάνει ημέρα με την ημέρα. Βέβαια, στο Κρεμλίνο ενδεχομένως να μην έχουν αποφασίσει κατά πόσο είναι πιο χρήσιμο να παραμείνουν εντός του κράτους της Ουκρανίας αυτές οι περιοχές και να του επιτρέψουν να επηρεάζει εκ των έσω και θεσμικά την κατάσταση στη χώρα. Βέβαια, από την άλλη πλευρά, η αναφορά του Πούτιν στη «γενοκτονία που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στο Ντονμπάς», όσο κι αν ήταν μία απάντηση στην αναφορά Σολτς για τη Σερβία, καθιστά ξεκάθαρη τη ρωσική πρόθεση να επέμβει στην περιοχή. Το σκεπτικό είναι ότι εφ’ όσον συμβαίνει κάτι τόσο σοβαρό, οι γενικοί κανόνες π.χ. περί μη χρήσης βίας, μπορεί να παραβλεφθούν. Καταλαβαίνει κάποιος τον λόγο που το Κίεβο θεωρεί πολύ επικίνδυνη την αυτονομία, υπό ρωσική επιρροή, αυτών των περιοχών, σε βαθμό που κατηγορεί τους ρωσόφονους για τρομοκρατία.

Το αυστηρό μήνυμα του Τζο Μπάιντεν κατά το διάγγελμα του δείχνει τους λόγους που ο Πούτιν προτιμά να διαπραγματεύεται με τους Ευρωπαίους. Σήμερα άλλωστε ο Ρώσος πρόεδρος εξήρε το γερμανογαλλικό Κουαρτέτο της Νορμανδίας, ως το επιθυμητό σχήμα για να επιλυθεί η κρίση. Ωστόσο όταν ο Σολτς ανέφερε τη δέσμευση που απέσπασε από τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι για ειρήνευση στην ανατολική Ουκρανία, ο Πούτιν άλλαξε την έκφραση του προσώπου του, παρ’ ότι συνήθως ανέκφραστος, γεγονός που ακολουθήθηκε από σχετική ερώτηση μίας δημοσιογράφου κατά πόσο στα αλήθεια εκτιμά τις προσπάθειες του Σολτς. Ήταν εμφανές πάντως πως ο Πούτιν θεωρούσε τον εαυτό του νικητή μετά τη σημερινή ημέρα.

Ηλίας Τασόπουλος

Πηγή Liberal.gr

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.