Η τουρκική οικονομία βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα, και η αδυναμία του καθεστώτος Ερντογάν να την βγάλει από την περιδίνηση είναι προφανής και οφείλεται κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, σε έναν αυτοκτονικό συνδυασμό ιδεολογικών - πιο σωστά ιδεοληπτικών - εμμονών και βραχυπρόθεσμων πολιτικών αναγκαιοτήτων. Το εντυπωσιακό είναι ότι οι δεύτερες έχουν προκύψει ως αποτέλεσμα των πρώτων.
Ένας φαύλος κύκλος, ένα αυτοκαταστροφικός μονοπάτι που η αφετηρία του
βρίσκεται σε έναν λαϊκιστικό βολονταρισμό - εγγενές χαρακτηριστικό όλων των
πολιτικών δυνάμεων με αυταρχικές αναφορές - όπου αρκεί η απόφαση να
συγκρουστείς με τις αγορές για να τις «φοβίσει».
Στην πορεία, η ανάγκη για φθηνό χρήμα γίνεται - σε μια εκτός πραγματικότητας
ανάλυση - όχι απλώς εργαλείο αλλά στόχος που συνδέεται με ένα βολικό αφήγημα
που στοχοποιεί εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς και τελικά καταλήγει όρος
πολιτικής επιβίωσης.
Όπως είναι σήμερα τα πράγματα, μια προσαρμογή στην πραγματικότητα της
οικονομικής ορθοδοξίας δεν φαίνεται να βρίσκεται στην ατζέντα του Τούρκου
προέδρου. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι η κρίση θα συνεχιστεί. Τα 10 δισ. που
υποσχέθηκαν τα ΗΑΕ δεν πρόκειται να αλλάξουν την εικόνα και να ανακόψουν το
σπιράλ θανάτου της λίρας. Όπως δεν το έκαναν οι συμφωνίες swap των
τελευταίων ετών. Τα 15 δισ. του Κατάρ, τα 6 της Κίνας και τα 2 της Νότιας
Κορέας εξαερώθηκαν χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Έτσι και τώρα, αν δεν
υπάρξει αλλαγή πολιτικής, η "υποστήριξη στρατηγικών επενδύσεων" θα μοιάζει
ως λεηλασία σημαντικών αξιών.
Παρ' όλα αυτά, όσοι και όσες προβλέπουν - ή ακόμη χειρότερα εύχονται -
κατάρρευση της Τουρκίας ως αποτέλεσμα της νομισματικής κρίσης μάλλον θα
διαψευσθούν. Δεν υπάρχει χώρος εδώ για μια συστηματική συζήτηση. Το επείγον
είναι να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις της συγκυρίας στην ελληνοτουρκική
αντιπαράθεση. Και εδώ, δύσκολα μπορεί να υποστηριχθεί ότι κάτι μπορεί να
αλλάξει.
Η Ελλάδα και η Κύπρος θα συνεχίσουν να είναι στόχος του τουρκικού
αναθεωρητισμού και πιθανόν ελκυστική απόδραση από τα διλήμματα και τα
αδιέξοδα που σταθεροποιούν την αντίληψη ότι η προοπτική μια εσωτερικής
αλλαγής είναι περισσότερο από ποτέ απτή.
Σε μια τέτοια περίπτωση, η επιλογή κλιμάκωσης της έντασης δεν αφορά μόνο τον
Πρόεδρο αλλά και παράγοντες του AKP που θα αρχίσουν ολοένα και περισσότερο
να αυτονομούνται και να προωθούν σκληροπυρηνικές επιλογές. Η κρίση δεν είναι
σίγουρα «ευλογία», αλλά μπορεί να αποδειχθεί «κατάρα».
Κώστας Υφαντής
0 Σχόλια