Οι εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου φαίνεται να ανήκουν στο παρελθόν. Οι αραβικές εξεγέρσεις και η στάση της Τουρκίας υπέρ των Αδελφών Μουσουλμάνων είχε θορυβήσει το Κάιρο. Η διαρκής επεκτατικότητα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο καθώς και η τυχοδιωκτική εμπλοκή σε πολλά μέτωπα, κυρίως στη Λιβύη, επιβεβαίωνε τις αιγυπτιακές φοβίες.
Ωστόσο, η δύσκολη οικονομική κατάσταση που βρίσκεται το ερντογανικό καθεστώς καθώς και η δυσμενής περιφερειακή συγκυρία για την Τουρκία ώθησε την Άγκυρα να επιδιώξει την αναθέρμανση των σχέσεων με το Κάιρο. Βέβαια, όλο αυτό το διάστημα είχαν συσσωρευτεί νέα θέματα στη μεταξύ τους σχέση, ειδικά καθώς στο εμφύλιο της Λιβύης, ο Ερντογάν εξόπλισε σημαντικά την κυβέρνηση της Τρίπολης με σαφές το ισλαμικό στοιχείο, ενώ το Κάιρο βρέθηκε κοντά στη διοίκηση ανατολικά του Χαλίφα Χαφτάρ.
Το Κάιρο δέχθηκε επιφυλακτικά τις τουρκικές προτάσεις, απαιτώντας όμως απτές αποδείξεις πως η Άγκυρα έχει αλλάξει στάση. Η βασική θέση της Αιγύπτου αφορούσε την παράδοση των Μουσουλμάνων Αδελφών που είχαν βρει καταφύγιο στην Τουρκία και λόγω ιδεολογικής συγγένειας τύγχαναν διευκολύνσεων ή έστω ανοχής από το ερντογανικό καθεστώς. Αν και αρχικά η Άγκυρα δεν είχε προχωρήσει το ζήτημα, στα μέσα Σεπτέμβρη διέρρευσε πως θα εκδώσει σύντομα τουλάχιστον 20 άτομα που είχαν διαφύγει από την Αίγυπτο και καταζητούνται για τρομοκρατικές δραστηριότητες. Από τη μεριά του το Κάιρο αναμένεται να ανταποδώσει, στρεφόμενο εναντίον δραστηριοτήτων του δικτύου Φετουλάχ Γκιουλέν -το οποίο ο Ερντογάν κατηγορεί για την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016- στην Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένου ενός τουρκόφωνου καναλιού καθώς και εκπαιδευτικών και εκδοτικών δράσεων.
Η συνεργασία σε θέματα καταστολής βέβαια δεν συνεπάγεται τη διεύρυνση της τουρκοαιγυπτιακής σχέσης. Ειδικά στο μείζον θέμα των θαλάσσιων ζωνών, η Αίγυπτος φαίνεται να μην εμπιστεύεται την Τουρκία. Ενδεικτική άλλωστε είναι η αναφορά του Αιγύπτιου Υπουργού Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι στον Νίκο Δένδια πως ένας βασικός όρος για την τουρκοαιγυπτιακή εξομάλυνση είναι η παύση της επιθετικής συμπεριφοράς της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου. Άλλωστε βασικό θέμα στις συχνές συναντήσεις των δύο Υπουργών Εξωτερικών είναι η διασαφήνιση ότι δεν υπάρχει συζήτηση για οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ της Αιγύπτου και της Τουρκίας.
Φημολογείται πάντως πως η Τουρκία φαίνεται διατεθειμένη να προσφέρει περισσότερα στην Αίγυπτο, εφόσον συνάψει συμφωνία μαζί της για την χωροθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Το παρελθόν της άλλωστε με το διαβόητο παράτυπο σύμφωνο με τη Λιβύη δείχνει πως η Άγκυρα θα προσπαθεί με κάθε τρόπο να το επιτύχει. Η συνθήκη της μερικής χωροθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου άλλωστε άφησε εκτός κομμάτια που θα προκαλούσαν την αντίδραση της Τουρκίας. Βέβαια, η Αθήνα από τη μεριά της θεωρεί πως η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία έχει δεσμεύσει το Κάιρο και έχει στείλει το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση.
Η στάση της Αιγύπτου δείχνει πως το Κάιρο εξακολουθεί να θεωρεί μη αξιόπιστη την Τουρκία, ειδικά όσο συνεχίζει να δρα ως αποσταθεροποιητικός παράγοντας στην περιοχή. Αντιθέτως, η θέση της Ελλάδας, που συνεχίζει να βρίσκεται στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, φαίνεται ως μία πιο ελκυστική, ειδικά αυτή τη στιγμή που το Κάιρο βρίσκεται υπό πίεση από την Ουάσιγκτον για να προχωρήσει μεταρρυθμίσεις σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ηλίας Τασόπουλος
0 Σχόλια