Με τέτοιο καύσωνα και με το καλοκαίρι να έχει μόλις ξεκινήσει, ποιος να σκέφτεται το χειμώνα και τα πρωτοβρόχια του Νοέμβρη; Ακόμη λιγότεροι σκέφτονται την Κεντροαριστερά και την εκλογή ηγεσίας στο ΚΙΝΑΛ.
Tου Άγγελου Μόσχοβα
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στα ντουζένια του, στο μέσο της κυβερνητικής θητείας του, απολαμβάνει ευρύ δημοσκοπικό προβάδισμα και σκέφτεται αν θα κάνει ανασχηματισμό ή εκλογές.
Στο Βιλαμπάχο του ΣΥΡΙΖΑ, ο Τσίπρας ακόμη... τρίβει, προσπαθώντας να καθαρίσει το κόμμα και να ισορροπήσει μεταξύ αριστερού ακτιβισμού και σοβαρής αντιπολίτευσης. Δείχνει πλέον να αντιλαμβάνεται ότι μια πιο ρεαλιστική γραμμή είναι η μόνη συνταγή για να έχει ελπίδες.
Και στην Κεντροαριστερά; Καλά, ευχαριστώ, εσείς; Πάντα καλά.
Στο ΚΙΝΑΛ προετοιμάζονται για την εσωκομματική δοκιμασία (όχι διαδικασία, δοκιμασία) που έχει προγραμματιστεί για τον Νοέμβριο και την εκλογή νέου αρχηγού. Πολύ φοβάμαι, όμως, ότι το κάρο έχει μπει πριν από το άλογο. Η διαδικασία πριν από την πολιτική. Αν δεν προηγηθεί η πολιτική, η εκλογή αρχηγού θα είναι πουκάμισο αδειανό. Για να είμαστε ακριβείς, αν για κάτι δεν μπορεί να κατηγορήσει κανείς το Κίνημα Αλλαγής -και αυτό αφορά όλους τους συμμετέχοντες, από το ΠΑΣΟΚ μέχρι την Ανανεωτική Αριστερά- είναι ότι δεν είναι πολιτικά γαλουχημένοι. Αρα, δεν φταίνε τα πρόσωπα. Τι φταίει, λοιπόν;
Μήπως η σοσιαλδημοκρατία που δεν έχει απαντήσεις;
Στη συνέντευξη Τύπου στη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο του 2010, πέντε μήνες πριν από το διάγγελμα στο Καστελλόριζο και την είσοδο της χώρας στα μνημόνια, είχα ρωτήσει τον τότε πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου γιατί υιοθετεί καπιταλιστικές λύσεις, ενώ πρεσβεύει ότι είναι σοσιαλιστής. Επίσης, αν η κεντροαριστερά διεθνώς έχει λύσεις μόνο για υγιείς οικονομίες, ενώ στερείται απαντήσεων σε οικονομικές κρίσεις, καταφεύγοντας μονίμως σε νεοφιλελεύθερες συνταγές. Ο Γ. Παπανδρέου μού είχε απαντήσει παραπέμποντας στην προηγούμενη «αναξιόχρεη» κυβέρνηση Καραμανλή και πως «πρώτα και πριν από την ιδεολογία, την κομματική, είναι το συμφέρον της χώρας και η πατριωτική μας συνείδηση».
Αρα φτάσαμε στο τέλος της ιστορίας και των ιδεολογικών περιχαρακώσεων, όπως προφήτευε μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού ο Φράνσις Φουκουγιάμα, από τη δεκαετία του '90;
Απ’ ό,τι φαίνεται, όχι. Ο καπιταλισμός δείχνει ατελεύτητος και ανθεκτικός πιο πολύ και από παραλλαγή του κορωνοϊού, παρά τις προφητείες του Καρόλου Μαρξ και των συναφών θεωρητικών από τον 19ο αιώνα και εντεύθεν.
Αντιθέτως, ο σοσιαλισμός και οι εκδοχές του πνέουν τα λοίσθια. Εγχωρίως ενταφιάστηκε με την εκλογική κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ και την τετραετία ΣΥΡΙΖΑ, ενώ και διεθνώς (Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία) τα πράγματα δεν δείχνουν να πηγαίνουν καλύτερα. Στο πεδίο των ιδεών αλλά και πρακτικής άσκησης εξουσίας, οι ιδέες της σοσιαλδημοκρατίας υποχώρησαν.
Σε μια εξαιρετική ανάλυση, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Φίλιππος Σαχινίδης, μιλώντας στη συνδιάσκεψη των Κινήσεων Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία, έδωσε μερικές εμβριθείς απαντήσεις στο «γιατί». Συγκρατώ την κυριότερη, κατά τη γνώμη μου: «Οι Σοσιαλιστές μετά τη δημιουργία της ΟΝΕ στην Ευρωπαϊκή Ενωση και την έλευση της παγκοσμιοποίησης έχασαν εργαλεία πολιτικής που αξιοποιούσαν τη χρυσή εικοσιπενταετία 1945-1970 για να εξασφαλίσουν πλήρη απασχόληση και καλούς μισθούς. Στο εσωτερικό της ευρωζώνης οι αυστηροί δημοσιονομικοί κανόνες καθιστούν αναποτελεσματικό τον εθνικό κευνσιανισμό».
Αρα, χωρίς εκείνα τα εργαλεία και σε ένα πλαίσιο που διαμορφώνεται από τις σύγχρονες προκλήσεις -στις οποίες προστέθηκε και η πανδημία- σε όλα τα επίπεδα (οικονομία, εργασιακές σχέσεις, δικαιώματα, ιδιωτικότητα κ.λπ.), η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία οφείλει να πορευτεί με νέες ιδέες και νέες προτάσεις. Πρέπει να πείσει, κατ’ αρχάς, ότι είναι αναγκαία για τους πολίτες και ότι έχει να συνεισφέρει θετικά με προτάσεις, ιδέες, εμπειρία, γνώσεις. Αν δεν το κάνει, θα μπει οριστικά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Και εδώ είναι ένα πεδίο δόξης λαμπρό για τους διεκδικητές της ηγεσίας του Κινήματος Αλλαγής. Αν βρουν απαντήσεις επ’ αυτών, θα καταφέρουν να πείσουν τους πολίτες.
Αλλιώς, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μπορεί (όπως μου απάντησε στη ΔΕΘ πέρυσι) και να δηλώνει με συνέπεια φιλελεύθερος και να ασκεί φιλολαϊκή-προοδευτική πολιτική, εξακολουθώντας να διεμβολίζει το χώρο της σοσιαλδημοκρατίας και διαιωνίζοντας την κυριαρχία του στον κρίσιμο χώρο του Κέντρου, εισπράττοντας από Κεντροδεξιά και Κεντροαριστερά. Και στο ΚΙΝΑΛ θα ψάχνουν να βρουν αν πρέπει να επιστρέψουν στο ΠΑΣΟΚ ή όχι και αν ο Τσίπρας είναι το αντίγραφο ή το πρωτότυπο...
0 Σχόλια