Κάπως έτσι συμβαίνει πάντα: Βρίσκεται ένας «περίεργος» τύπος και καταργεί μία διακρατική συμφωνία στην πράξη – και μετά, όλοι τρέχουν από πίσω του…
Έτσι έγινε και αυτή τη φορά: κάποιος κύριος, που πρωτοστατεί στα ποδοσφαιρικά πράγματα στη Βόρεια Μακεδονία – την χώρα που για πολλά χρόνια εμείς αποκαλούσαμε «Σκόπια» και ο υπόλοιπος πλανήτης «Μακεδονία» σκέτο, το διέπραξε: πήγε και έβαλε στον προσωπικό του λογαριασμό στα κοινωνικά δίκτυα ότι η εθνική ομάδα της χώρας του , που προκρίθηκε στο Euro , σε αντίθεση με την δική μας, την τιμημένη, εκπροσωπεί την …σκέτη Μακεδονία.
Οι δικοί μας διαμαρτυρήθηκαν έντονα στην ΟΥΕΦΑ – και δεν αποκλείεται να εμφανιστεί ο Ζόραν Ζάεφ και να βάλει με έναν τρόπο τα πράγματα στη θέση τους. Επομένως, ούτε γάτα, ούτε ζημιά; Όχι, βέβαια. Όλα αυτά, είναι σκηνές από ταινία προσεχώς…
Όλα τα προηγούμενα χρόνια, πριν από την συμφωνία των Πρεσπών, η διαμάχη για το όνομα του κράτους των γειτόνων δινόταν σε διάφορα fora: από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως τα σκακιστικά πρωταθλήματα και το χάντμπολ γυναικών. Τα τραγελαφικά ήταν πολλά: έχει πέσει ξύλο μεταξύ οπαδών, έχουν αποχωρήσει ελληνικές ομάδες από σημαντικές διοργανώσεις, έχουν τεθεί βέτο σε διάφορα επίπεδα από τις ελληνικές αντιπροσωπείες. Το αποτέλεσμα ήταν πάντοτε το ίδιο – όλο και κάποιες παραπάνω χώρες έμπαιναν στο κλαμπ εκείνων που αναγνώριζαν τους γείτονες ως «Μακεδονία».
Και μετά, ήλθε ο Ζόραν Ζάεφ, που επένδυσε στην ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων: γνωρίζοντας ότι η Αθήνα κρατούσε τα κλειδιά που θα άνοιγαν την πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επεδίωξε συμφωνία με την Αθήνα – και ήταν ο πρώτος που το εννοούσε. Ωστόσο, δεν ήταν διατεθειμένος να «παραδοθεί» - μιας και κάτι τέτοιο θα του έδενε τα χέρια στην εσωτερική πολιτική σκηνή: Λογικό- αν ο Ζάεφ εμφανιζόταν να δίνει γη και ύδωρ στην δική μας πλευρά, το πιθανότερο είναι ότι η Βουλή των Σκοπίων δεν θα του έδινε την πλειοψηφία που απαιτούσε το σύνταγμά τους για να δοθεί «πράσινο φως» στο deal που έμεινε στην Ιστορία ως «συμφωνία των Πρεσπών».
Για την Ελλάδα, η υποχώρηση ήταν τεράστια: όλες οι πολιτικές δυνάμεις πλην ενός κομματιού της Αριστεράς, είχαν αντιληφθεί ότι ο όρος «Μακεδονία» θα έπρεπε να υπάρχει στην ονομασία του κράτους των γειτόνων, αλλιώς δεν υπήρχε περίπτωση να περάσει καμία συμφωνία. Ωστόσο, η στιγμή ήταν μοναδική: οι γείτονες όχι μόνον η πολιτική τους ηγεσία, αλλά και η κοινωνία - είχαν πεισθεί ότι η μόνη διαφυγή από την φτώχεια και την κατάρα της μετανάστευσης ήταν η προοπτική μίας «ευρωπαϊκής πορείας», που σήμαινε – εκτός όλων των άλλων – και χρήματα, για μία χώρα που τα είχε απόλυτη ανάγκη.
Από την άλλη πλευρά, είχε η Ελλάδα την πολυτέλεια να χάσει την «ευκαιρία Ζάεφ»; Στην πολιτική, υπάρχει ο κανόνας ότι συνήθως κάποιος τα βρίσκει πιο εύκολα με τον μεγαλύτερό του αντίπαλο, παρά με κάποιον ο οποίος επιζητεί τον συμβιβασμό. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά αμφίβολο να θα μπορούσε ποτέ η χώρα μας να τα βρει με μία κυβέρνηση του VMRO. Άλλωστε, για τους γείτονες , όσο στην Τουρκία κυβερνά ο Ερντογάν, υπάρχει πάντοτε το αποκούμπι της Άγκυρας, όπως υπάρχει και παραϋπάρχει για την Αλβανία του Έντι Ράμα.
Το ερώτημα δεν είναι λοιπόν αν έπρεπε να φτάσουμε στις Πρέσπες, αλλά αν φτάσαμε εκεί με το 100% όσων θα μπορούσαμε να έχουμε πετύχει. Και όπως αποδεικνύεται – έστω και με τον επιδειξιομανή ποδοσφαιρικό παράγοντα της γείτονος – η συμφωνία δεν έχει το παραμικρό μηχανισμό για την διευθέτηση τέτοιων συμπεριφορών.
Στην αρχή ήταν τα εμπορικά σήματα – μία υπόθεση που πέρα από εθνικού χαρακτήρα διεκδικήσεις, έχει να κάνει και με αρκετά χρήματα, έχει να κάνει με δουλειές , έχει να κάνει με την ανάπτυξη κάθε χώρας. Προφανώς, η ζωή τα λύνει αυτά – με συνεργασίες , με εξαγορές και επενδύσεις, αλλά το ζήτημα είναι να γίνει η αρχή. Και η αρχή δεν μπορεί να γίνει με την ελληνική οικονομία εξουθενωμένη μετά από μία δεκαετία Μνημονίων και έναν χρόνο – που φάνηκε αιώνας – πανδημίας.
Το άλλο ζήτημα που δεν διευκρινίστηκε στην συμφωνία των Πρεσπών – και αποκαλύφθηκε με την αποκοτιά του Σκοπιανού παράγοντα – ήταν εκείνο που ταλάνιζε την σχέση των δύο κρατών από την πρώτη στιγμή: πως θα περιγράφεται η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της «Βόρειας Μακεδονίας»; Η αλήθεια είναι ότι και αυτό, όπως και τα εμπορικά σήματα, αλλά και το περιεχόμενο των βιβλίων Ιστορίας , παραπέμφθηκε σε επιτροπές – δηλαδή, παραπέμφθηκε στις ελληνικές ( ίσως και στις …μακεδονικές) καλένδες.
Από την πρώτη στιγμή, ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε την αίσθηση ότι θεωρούσε όλα αυτά λεπτομέρειες, που δεν θα έπρεπε να γίνουν η αιτία να χαθεί μία ευκαιρία για τον απογαλακτισμό των Σκοπίων από την Άγκυρα. Είναι προφανές ότι ο στόχος ήταν σωστός – ωστόσο, το ερώτημα είναι αν τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν ήταν τα ενδεδειγμένα…
Στέφανος Τζανάκης
0 Σχόλια