Το αποτέλεσμα των Αμερικανικών εκλογών φαίνεται να οριστικοποιείται. Ωστόσο η διαδικασία που προηγήθηκε, έχει τροφοδοτήσει με ανεξάντλητο υλικό ένα πρωτοφανές και αποπροσανατολιστικό παραλήρημα που μαίνεται ανεξέλεγκτο ΚΑΙ στην χώρα μας, και που ομολογουμένως παρουσιάζει μια εκπληκτική προσαρμοστικότητα σε όλες τις εκδοχές των σεναρίων συνωμοσίας…
Του Κ. Κυριακόπουλου
Πρωταγωνιστές - και αυτήν την φορά - είναι οι γνωστοί περιφερόμενοι ψεκασμένοι
και διάφορα ακροδεξιά γκρουπούσκουλα και ιστοσελίδες, ενώ τα εύκολα θύματα
αυτού του παραλογισμού, ψαρεύονται όπως πάντα, στα θολά νερά των
καθυστερημένων πολιτικά στρωμάτων του πληθυσμού, τα οποία κατά κανόνα
«τσιμπάνε» εύκολα στην βαρύγδουπη αλλά κενή πολιτικού περιεχομένου
συνθηματολογία.
Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό αυτής της νοσηρής των πραγμάτων προσέγγισης, είναι
η ανικανότητα αυτών που την υιοθετούν να ερμηνεύσουν με πολιτικούς όρους την
εκλογική ήττα του Τραμπ και η συνακόλουθη αδυναμία τους να κατανοήσουν -
επίσης με πολιτικούς όρους - τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά και τις βαθύτερες
συνέπειες της πολιτικής σύγκρουσης που διαπερνά την Αμερικανική κοινωνία, αλλά
και το ίδιο το σύστημα εξουσίας των ΗΠΑ σε τελευταία ανάλυση.
Η γενεσιουργός αιτία αυτής της στρεβλής ανάγνωσης που αφορά στην εκλογική
αποκαθήλωση του Τραμπ, βρίσκεται στον διαχρονικά επιπόλαιο τρόπο με τον οποίο
αντιμετωπίστηκε συνολικά η προεδρική του θητεία. Η πραγματική πολιτική
αποτίμηση αυτής της περιόδου, προφανώς δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τις
απλουστευτικές προσεγγίσεις όλων αυτών που επιμένουν με απερίσκεπτες κραυγές
να αναγορεύουν την προεδρία Τραμπ σε σύμβολο του αντινεοταξίτικου αγώνα υπέρ
του Εθνισμού και εναντίον της Παγκοσμιοποίησης. Και φυσικά η κριτική αποτίμηση
αυτής της φαιδρής όπως αποδείχτηκε περιόδου, είναι μια...υπεύθυνη και απολύτως
αναγκαία πολιτική πράξη που θα πρέπει να γίνεται με όρους πραγματικούς, και η
οποία σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει θετική τοποθέτηση απέναντι στην προεδρία
Μπάιντεν, η οποία προδιαγράφεται έτσι κι αλλιώς ως μια πολύ επικίνδυνη εξέλιξη
και θα εξηγήσουμε στην συνέχεια το γιατί.
Άλλωστε κάθε προσπάθεια σοβαρής πολιτικής αξιολόγησης όσων διαδραματίζονται
αυτήν την στιγμή στις ΗΠΑ, προϋποθέτει και σαφή επίγνωση του ρόλου και των
επιδιώξεών τους μέσα στο διεθνές σύστημα. Από αυτήν την άποψη, η εθνοκεντρική
αποτίμηση των εξελίξεων για όλους εμάς, δεν σημαίνει ότι παραμερίζουμε την
αναγκαία νηφαλιότητα και επιστρατεύουμε τις αποπροσανατολιστικές αυταπάτες.
Η Αμερική ΚΑΙ χθες με τον Τραμπ αλλά ΚΑΙ αύριο με τον Μπάιντεν, ΔΕΝ χτίζει ένα
περιβάλλον προστατευτισμού για τους αφελείς της Αθήνας. Αυτό που κάνει είναι
να αναζητεί την δική της περπατησιά σε έναν κόσμο που μεταβάλει ραγδαία την
φυσιογνωμία και τις ισορροπίες του, και επιχειρεί να το κάνει σε αντιστοιχία
με τις προτεραιότητες που ιεραρχεί κάθε φορά το κυρίαρχο σύστημα εξουσίας στο
πλαίσιο της κορυφαίας στρατηγικής σύγκρουσης που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Οι πολιτικές συμπεριφορές που υιοθετούνται από την πολιτική ελίτ της χώρας
μας, είναι αυτές που κατατάσσουν την Ελλάδα στα αναλώσιμα της περιφερειακής
γεωπολιτικής διεργασίας ΚΑΙ με τον Τραμπ χθες… ΚΑΙ με τον Μπάιντεν αύριο… ΚΑΙ
με τον Ομπάμα προχθές… αλλά ΚΑΙ με όλους όσους προηγήθηκαν, στο πλαίσιο της
τραγικής διαδρομής της υποτέλειας που έχουμε επιλέξει ως χώρα.
Αντισυστημική θητεία ή ένας απολύτως συστημικός τραγέλαφος με επικίνδυνες
προεκτάσεις…
Δυστυχώς αλλά τέτοια ήταν εν τέλει η περίοδος Τραμπ. Ένας τραγέλαφος. Μια
διαρκής φαρσοκωμωδία που αποκάλυψε πάρα πολύ νωρίς, την καραμπινάτη
αναντιστοιχία ανάμεσα στις πολιτικές προσδοκίες που την σηματοδότησαν και στην
αμφιλεγόμενη προσωπικότητα ενός πολιτικού τσαρλατάνου που ανέλαβε την
υποχρέωση να τις υλοποιήσει.
Για τους Αμερικανούς πολίτες που τον επέλεξαν, αλλά και για εκατομμύρια απλούς
καθημερινούς ανθρώπους σε ολόκληρο τον πλανήτη, θεωρήθηκε πως η πολιτική
αλλαγή με τον Τραμπ στο τιμόνι της χώρας, θα μπορούσε να αποτελέσει μια σοβαρή
προσπάθεια ανακοπής ενός εκφυλιστικού συστήματος αντιλήψεων που είχε καταστεί
κυρίαρχο και τροποποιούσε δραματικά την φυσιογνωμία του σύγχρονου κόσμου.
Αρκετοί ήταν αυτοί που την εξέλαβαν ως μια περίοδο αντισυμβατικά
«επαναστατική», ενώ από τους πιο ενθουσιώδεις, εξελήφθη ως μια θητεία με
καθαρά αντισυστημικό πρόσημο. Φυσικά όπως κάθε φορά, έτσι και αυτήν την φορά,
δεν έλλειψαν οι παραλογισμοί και οι ακραία γραφικές προσεγγίσεις, από αυτούς
που ονειρεύονται μεγάλες γαλαξιακές συγκρούσεις, αντισιωνιστικά και
αντιτραπεζικά σύμπλοκα και άλλα κουλά.
Επί της ουσίας πάντως και με καθαρά πολιτικούς όρους, η θητεία Τραμπ - όπως
τονίσαμε και σε
προηγούμενο άρθρο μας
- είναι μια ημιτελής και ανεκπλήρωτη προσπάθεια προσαρμογής στα νέα δεδομένα,
την οποία επιχείρησε να δρομολογήσει ένα μέρος του Αμερικανικού συστήματος
Εξουσίας που είχε την διορατικότητα να διαβλέψει τον κορεσμό και τα
διαφαινόμενα αδιέξοδα, και προσπάθησε να προλάβει τις εξελίξεις. Αυτό το τμήμα
του Αμερικανικού συστήματος εξουσίας, πλασαρίστηκε δίπλα από συνθήματα που
ενέπνευσαν, τα υιοθέτησε, υπερθεμάτισε γι’ αυτά και εν τέλει απέσπασε την
ευρύτερη κοινωνική συγκατάθεση, στην βάση μιας συγκεκριμένης ενότητας στόχων
που συμπυκνώθηκαν στην συγκεκριμένη πολιτική συνθηματολογία.
Η αντισυμβατική προσωπικότητα του Τραμπ ήταν ένα χρήσιμο εργαλείο για την
προώθηση των πολιτικών που ιεραρχήθηκαν ως κυρίαρχες από το συγκεκριμένο τμήμα
του Αμερικανικού συστήματος εξουσίας. Γρήγορα όμως αυτή η αντισυμβατική
προσωπικότητα εξελίχτηκε σε τροχοπέδη, αφού κατά βάση λειτούργησε με όχημα το
ένστικτο και τον παρορμητισμό, υποσκελίζοντας την πολιτική και τον αναγκαίο
πολιτικό σχεδιασμό, την χρησιμότητα του οποίου δεν διέθετε την ικανότητα ούτε
καν να κατανοήσει.
Εάν θέλουμε λοιπόν να είμαστε ακριβοδίκαιοι στην πολιτική αποτίμησή μας,
μακριά από επιπολαιότητες και τα γνωστά ταρατατζούμ των κάθε λογής
χαβαλετζήδων, θα πρέπει να επισημάνουμε τρία πράγματα:
Α. Το εγχείρημα Τραμπ, δεν ήταν ένα εγχείρημα καθολικής συστημικής ανατροπής,
γι αυτό και δεν πλαισιώθηκε από κανενός είδους μηχανισμό διαχείρισης πολιτικών
συγκρούσεων. Ηταν ένα απολύτως συστημικό εγχείρημα γύρω από το οποίο
συσπειρώθηκε ένα τμήμα του Αμερικανικού συστήματος εξουσίας, το οποίο ωστόσο
δεν διέθετε (ή δεν του επέτρεπε η δομή της Αμερικανικής διοίκησης να
χρησιμοποιήσει) ούτε καν τον απαραίτητο πολιτικό μηχανισμό για να προωθήσει
συντονισμένα και στην βάση ενός ολοκληρωμένου και πολυδιάστατου πολιτικού
σχεδιασμού το πλαίσιο των στόχων στην βάση του οποίου απέσπασε την εκλογική
πλειοψηφία.
Β. Το πλαίσιο των στόχων γύρω από το οποίο στήθηκε το εγχείρημα Τραμπ, δεν
υπερέβαινε τα όρια του παραδοσιακού συστήματος εξουσίας. Συνιστούσε όμως στο
επίπεδο των διακηρύξεων, ένα μίνιμουμ πλαίσιο ανακοπής της διαδικασίας του
περαιτέρω εκφυλισμού του, και από αυτήν την άποψη είναι απολύτως λογικό ΚΑΙ το
ότι ενέπνευσε μια ευρύτατη κοινωνική βάση, αλλά ΚΑΙ το γεγονός ότι δημιούργησε
ένα περιβάλλον αυξημένων προσδοκιών οι οποίες ωστόσο δεν τελεσφόρησαν.
Γ. Τα πραγματικά όρια και η όποια δυναμική της προσωπικότητας του προέδρου
Τραμπ, επί της ουσίας εξαντλήθηκαν την ημέρα που ανέλαβε και τυπικά την
υποχρέωση να διαχειριστεί πολιτική εξουσία.
Το γήπεδο της πολιτικής, αποδείχτηκε πολύ πιο πολύπλοκο σε απαιτήσεις και οι
ικανότητες ενός μάνατζερ που «δεν το ‘χει» με τον σκληρό πυρήνα της πολιτικής,
αποδείχτηκαν απελπιστικά λίγες για ν ανταποκριθούν στις σύνθετες απαιτήσεις
αυτού του γηπέδου.
Αποφάσεις αστάθμητες, χαμελαιοντισμοί του ανίκανου, ερασιτεχνισμοί,
ακροβατισμοί, φαιδρότητες, καθολική υποβάθμιση της ευρύτερης εσωτερικής και
διεθνούς ατζέντας στην στρεβλή μονομέρεια του Οικονομισμού, σταδιακή
διολίσθηση ακόμη και του γνωστού “AMERICA FIRST” σε “TRUMP’S INTEREST FIRST”…
Όχι μονάχα δεν συνιστούν στοχευμένη και στρατηγικά σχεδιασμένη τοποθέτηση
απέναντι στην Παγκοσμιοποίηση…
Όχι μονάχα αποκαλύπτουν πως πίσω από την ελκυστική αντιπαγκοσμιοποιητική
ρητορική δεν κρυβόταν παρά μια φτηνή προσπάθεια που αποσκοπούσε απλώς στην
μερική και εντελώς μεροληπτική τροποποίηση των όρων της Παγκοσμιοποίησης…
Όχι μονάχα επιβεβαιώνουν πως το περιβάλλον της σκληρής και πολυεπίπεδης
παγκοσμιοποιητικής διάχυσης δεν αντιμετωπίζεται με φτηνά φορολογικά τσαλίμια
που αναπαράγουν αδιέξοδα.
Αλλά αυτό που κάνουν σε τελευταία ανάλυση, είναι να συνθέτουν τον καμβά μιας
καθολικά αποτυχημένης θητείας, που στα μάτια των αφελών κατέστησε εντελώς
γραφικό τον αντιπαγκοσμιοποιητικό αγώνα, αφυδατώνοντάς τον πλήρως από τα
ουσιαστικά του χαρακτηριστικά και κυρίως από την αναγκαία πάλη για την
αντιεξαρτησιακή φυσιογνωμία του.
Η απολυτοποίηση της δήθεν «αντισυμβατικότητας» έξω από τους σκληρούς κανόνες
της πολιτικής που θα μπορούσαν να της προσδώσουν πραγματικά ουσιαστικό
περιεχόμενο, φιλοτέχνησε σταδιακά την εικόνα ενός αποτυχημένου προέδρου. Ενός
προέδρου που ακόμη και απέναντι στην υποχρέωση της αξιοπρεπούς υποδοχής της
ήττας του, αποδείχτηκε ελάχιστος και αυτό επί της ουσίας συνιστά κατάντια.
Η επόμενη μέρα για τις ΗΠΑ και για τον κόσμο…
Ο Μπάιντεν λοιπόν δεν έπεσε από τον ουρανό. Ήταν η χειρότερη δυνατή λύση που
από μόνη της η καταφυγή σε αυτήν, παραπέμπει σε μια καταρρέουσα Υπερδύναμη.
Τον Μπάιντεν τον αναβάθμισε σε λύση «ελπίδας», η καθολική αποτυχία ενός
τραγικού Τράμπ και η συνακόλουθη διάψευση των προσδοκιών που συντελέστηκε κατά
την διάρκεια της τραγικής του θητείας. Την τελική νίκη του Μπάιντεν, την
«κλείδωσε» η τραγική εικόνα του Τραμπ, η συμπεριφορά του οποίου προεξόφλησε
τον τρόμο στα μάτια του ηττημένου πριν ακόμη φτάσει η ώρα της κάλπης για τους
Αμερικανούς. Ενώ την τραγική εικόνα του Τραμπ, επιβεβαιώνει και ο τρόπος με
τον οποίο αντιλαμβάνονται τα έργα και τις ημέρες της τραγικής του θητείας, οι
ψεκασμένοι ανά τον πλανήτη.
Η χειρότερη μέρα που ξημέρωσε για τις ΗΠΑ και για τον κόσμο, είναι η φυσική
συνέπεια της καθ’ όλα αποτυχημένης θητείας που προηγήθηκε. Το ερώτημα ωστόσο
παραμένει αμείλικτο:
Θα μπορούσε η εξέλιξη να είναι διαφορετική;;; Θα μπορούσαν οι προσδοκίες που
καλλιεργήθηκαν να προσλάβουν διαφορετική δυναμική και να τροφοδοτήσουν μια
αλληλουχία εξελίξεων σε διαφορετική κατεύθυνση για ολόκληρο τον πλανήτη;;; Η
απάντηση θα πρέπει να είναι σαφής…
ΟΧΙ τελικά δεν θα μπορούσε. Και δεν θα μπορούσε για τρεις πολύ συγκεκριμένους
λόγους:
Α. Γιατί το πλαίσιο των στόχων γύρω από τους οποίους δομήθηκε η υποψηφιότητα
Τραμπ, μπορεί να υιοθετήθηκε μεν από ένα τμήμα του Αμερικανικού συστήματος
Εξουσίας, αλλά παρέμεινε στην ουσία του εξόχως συστημικό και ως εκ τούτου
ανίκανο να υπερβεί τον ίδιο τον εαυτό του. Παρέμεινε λοιπόν κατά βάση ένα
πλαίσιο αποσπασματικών επιδιώξεων, που δεν έθεσε σε αμφισβήτηση τον σκληρό
πυρήνα των εφαρμοζόμενων πολιτικών ΟΥΤΕ στην εσωτερική σκηνή ΟΥΤΕ στην διεθνή
σκακιέρα.
Β. Επειδή αυτή ακριβώς η φυσιογνωμία του, το κατέστησε στην ουσία και
αυτοακυρούμενο. Αυτός είναι και ο λόγος που η πολυδιαφημισμένη αλλαγή Τραμπ,
δεν συνοδεύτηκε από την συγκρότηση ενός πολιτικού μηχανισμού ικανού να
ανταποκριθεί σε απαιτήσεις ασυμβίβαστων πολιτικών συγκρούσεων. Και φυσικά…
Γ. Διότι η ίδια η παρουσία Τραμπ, επιβεβαιώθηκε πως ήταν μια αυθεντικότατη
«αμερικανιά», η οποία το μόνο για το οποίο ήταν ικανή, ήταν να προδιαγράψει
την αποτυχία του «εγχειρήματος».
Η επόμενη μέρα επομένως, βρίσκει την αμερικανική κοινωνία βαθύτατα διχασμένη,
και το Αμερικανικό σύστημα εξουσίας αντιμέτωπο με κρίσιμα όσο και εκβιαστικά
στοιχήματα. Ο κοινωνικός διχασμός δεν θα είναι ένα περιστασιακό σύμπτωμα, αλλά
μια πολύ αρνητική εξέλιξη που ενσωματώνεται στα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά
της στρατηγικής της επόμενης μέρας και δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα
προσδοκιών και προκλήσεων, το οποίο θα σύρει συνολικά την πολιτική τάξη των
ΗΠΑ σε ακόμη πιο αντιδραστική κατεύθυνση, σε ακόμη πιο ακραίες διαχειριστικές
επιλογές.
Το εμφυλιοπολεμικό κλίμα το οποίο έχει ξεσπάσει μέσα στην Αμερικανική
κοινωνία, στην προσπάθειά του να αναζητήσει νέα σημεία ισορροπίας, θα
απαιτήσει και εντέλει θα επιβάλει τόσο στους Δημοκρατικούς όσο και στους
Ρεπουμπλικάνους, να υιοθετήσουν οι μεν τα πιο ακραία στοιχεία της ατζέντας των
δε, και αυτό θα επιβαρύνει με τρόπο δραματικό τις διεθνείς εξελίξεις. Πολύ δε
περισσότερο σήμερα που η συνολική υποχώρηση των ΗΠΑ έναντι των στρατηγικών της
ανταγωνιστών, είναι πάρα πολύ πιθανό να συμπαρασύρει την πολιτικοστρατιωτική
τους ηγεσία σε αλυσιδωτή τυχοδιωκτική αντεπίθεση με απρόβλεπτη εξέλιξη για
ολόκληρο τον πλανήτη.
Πρόκειται για μια δυνητική τροπή των πραγμάτων που κατά την γνώμη του
γράφοντος θα πρέπει να απασχολήσει σοβαρά ΚΑΙ την πολιτική τάξη της χώρας ΚΑΙ
την Ελληνική κοινωνία στο σύνολο της, γιατί εκεί βρίσκεται η ουσία του
προβλήματος και όχι σε απερίσκεπτες στοιχίσεις πίσω από τα καραγκιοζηλίκια του
Τραμπ ή αντιληπτική ικανότητα του Μπάιντεν.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της
αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια