Του Κώστα Στούπα
kostas.stoupas@capital.gr
Με ρωτούν συχνά τελευταία αν έχω μεταβάλει καθόλου άποψη για το μέλλον της χώρας, μετά και τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις με τη χρεοκοπία και την ήττα του "εθνολαϊκίστικου" μετώπου.
Η απάντηση είναι: Ελάχιστα...
Προκειμένου όμως να μην επαναλαμβάνω αριθμούς και αναλογίες οι οποίοι λίγο πολύ είναι γνωστοί σε όλους, θα σας διηγηθώ μια προσωπική ιστορία και μια ψυχιατρική προσέγγιση της κατάστασης που βρίσκεται η χώρα...
Πριν πολλά χρόνια λοιπόν όταν ήμουν αρκετά πιο νέος στην εφημερίδα που εργαζόμουν με προσέγγισαν οι ιδιοκτήτες προκειμένου να με βολιδοσκοπήσουν για να αναλάβω τη διεύθυνσή της.
Αυτό που απάντησα ήταν πως επειδή στον κλάδο οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, η επιχείρηση θα έπρεπε να μειώσει το προσωπικό από 180 άτομα που απασχολούσε τότε σε 80 περίπου, απομακρύνοντας όμως τους 150 από τους 180 και προσλαμβάνοντας περί τους 50 "φρέσκους" με φιλοδοξίες και διαφορετική νοοτροπία...
Στη συνέχεια θα έπρεπε να περιορίσουν την έντυπη έκδοση από καθημερινή σε μια εβδομαδιαία και να ρίξουν όλο το βάρος στην ενδυνάμωση της ιστοσελίδας.
Μου εξήγησαν ευγενικά (και έκπληκτοι από την επίδειξη "αναλγησίας") πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατο να συμβεί γιατί οι αντιδράσεις θα είναι τεράστιες. Μεγάλο θα ήταν το κόστος για τις συγγενικές επιχειρήσεις του ομίλου που στήριζαν τις εκδόσεις...
Τους εξήγησα και εγώ πως ακόμη και αν συμφωνούσαν, δεν θα αναλάμβανα αυτήν την θέση που απαιτούσε να απολυθούν εργαζόμενοι που δεν θα είχαν καμιά τύχη να βρουν ανάλογη εργασία.
Στο κάτω-κάτω δεν τους είχα προσλάβει ο ίδιος και δεν ήμουν μέτοχος της επιχείρησης για να αγωνιώ αν θα καταστεί βιώσιμη. Ο ίδιος ήμουν απλά ένας εργαζόμενος που θα μπορούσα να βρω αλλού εργασία.
Τους εξήγησα επίσης πως με τα δεδομένα της εποχής εκείνης σε τρία με πέντε χρόνια η επιχείρηση δεν θα μπορεί να ανταπεξέλθει ούτε στον ανταγωνισμό ούτε στα νέα οικονομικά δεδομένα.
Έπεσα αρκετά έξω καθώς άντεξε μια δεκαετία περίπου πριν βάλει λουκέτο και χάσουν και οι 180 τις θέσεις εργασίας τους.
Όπως εξήγησα στην αρχή, ανέφερα αυτήν την μικρή ιστορία για να εξηγήσω γιατί δεν έχω μεταβάλει άποψη και επίσης γιατί δεν ασχολούμαι με την πολιτική, όπως μου προτείνουν αρκετοί φίλοι, καθώς υπάρχει μια μερίδα της κοινής γνώμης που συμφωνεί με τις ρηξικέλευθες απόψεις που εκφράζω.
Για τον ίδιο ακριβώς λόγο που πριν 15 περίπου χρόνια απέρριψα τότε τη βολιδοσκόπηση πριν γίνει πρόταση.
Η χώρα για να τεθεί σε βιώσιμη τροχιά θα πρέπει να κάνει περίπου ό,τι έπρεπε να είχε κάνει η παλιά εκείνη εκδοτική επιχείρηση. Κανένας δεν νομίζω πως είναι σε θέση να υλοποιήσει ένα τέτοιο σχέδιο γιατί πριν καν ξεκινήσει η υλοποίησή του θα εξουδετερωθεί από τις αντιδράσεις.
Αυτός είναι και ο λόγος που κανένας πολιτικός δεν προτείνει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις με τομές που μπορεί να πονέσουν τώρα αλλά θα απομακρύνουν πολύ μεγαλύτερο "πόνο" αργότερα.
Βέβαια οι εξελίξεις προς τις οποίες κινείται η χώρα με τα σημερινά δεδομένα μοιάζουν αδιανόητες. Αυτός είναι ένας λόγος να συμπληρώσω την παραπάνω αφήγηση.
Θυμάμαι μερικούς μήνες (μπορεί και ένα-δυο χρόνια) αργότερα από τη συνάντηση που περιέγραψα παραπάνω, όταν είχα ζητήσει από την οικονομική διευθύντρια να διεκπεραιώσει τις διαδικασίες της παραίτησης που είχα υποβάλει γιατί είχα βρει αλλού εργασία, χαμηλόφωνα με συμβούλεψε, πως... "κάνω μεγάλο λάθος που εγκαταλείπω έναν τόσο μεγάλο όμιλο, από τον οποίο θα μπορούσα να μείνω μέχρι να συνταξιοδοτηθώ, χωρίς να υπάρξουν ιδιαίτερες απαιτήσεις, όπως υπάρχουν όταν αλλάζεις εργασία...".
Την ευχαρίστησα για το ενδιαφέρον και απέφυγα να επαναλάβω τις δυσοίωνες εκτιμήσεις μου για το μέλλον, κυρίως των μεγάλων ομίλων του κλάδου που έβριθαν αγκυλώσεων και θύμιζαν Δημόσιο Τομέα.
Η αλήθεια είναι πως αυτό που περίμενα να συμβεί μετά μερικά χρόνια είναι μια μεγάλη αναδιάρθρωση με βάση κάποιο σχέδιο παρόμοιο με αυτό που περιέγραψα παραπάνω.
Δεν θα μπορούσα ούτε εγώ τότε να φανταστώ πως ο ένας εκ των δυο μεγάλων μεταπολιτευτικών μεγάλων εκδοτικών ομίλων θα έμπαινε σε εκκαθάριση εν λειτουργία και ο άλλος θα εκκαθαριζόταν και θα πωλούνταν τα εμπορικά σήματα έναντι των χρεών...
Αυτό συμβαίνει όμως όταν δεν προλαμβάνεις και διαμορφώνεις τις εξελίξεις αλλά σύρεσαι από αυτές.
Η ψυχιατρική ερμηνεία...
Στην ψυχολογία υπάρχουν οι όροι Proactive* και Reactive. Ο πρώτος χαρακτηρίζει τους ανθρώπους που δρουν προληπτικά και ο άλλος αυτούς που αντιδρούν όταν προκύπτουν οι εξελίξεις.
Ο πρώτος όρος χαρακτηρίζει κάποιον που προσπαθεί να πάρει τον έλεγχο των εξελίξεων και να διαμορφώσει αυτά που θα συμβούν. Ο δεύτερος χαρακτηρίζει αυτούς που προσαρμόζονται στις καταστάσεις που λαμβάνουν χώρα ερήμην τους.
Στην πρώτη κατηγορία είναι φυσικό επακόλουθο ενίοτε οι προβλέψεις να είναι λάθος και άρα και οι πρόωρες κινήσεις να έχουν μεγαλύτερο κόστος από την παθητική παρακολούθηση των εξελίξεων.
Αν θα έπρεπε κάποιος να χαρακτηρίσει το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας αλλά και την ελληνική κοινωνία τις τελευταίες δεκαετίες με βάση το δίπολο proactive και reactive, είναι φανερό τι συμβαίνει.
Περιμένει να προκύψουν οι εξελίξεις και μετά να συρθεί σε μια προσαρμογή στα νέα δεδομένα με πολύ μεγαλύτερο κόστος.
* Ο όρος Proactive έλαβε ευρεία διάδοση κατά το μέσο του περασμένου αιώνα μετά τη χρήση του από τον αυστριακό "νευροψυχίατρο" Βίκτωρ Φράνκλ που χρησιμοποίησε τη λέξη για να περιγράψει έναν ανθρώπινο τύπο που αναλαμβάνει την ευθύνη της ζωής του, αντί να αναζητά τις αιτίας της κακοδαιμονίας σε εξωτερικές συνθήκες ή άλλους ανθρώπους.
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια