Του Αλέξανδρου Δρίβα *
Είναι πολύ σπάνιο δύο μεγάλες δυνάμεις να έχουν κοινό τόπο συμφερόντων. Η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε να δημιουργήσει μια τέτοια κοινότητα συμφερόντων μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας.
Όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές στο Hellas Journal, η Τουρκία του Ερντογάν θέλησε να κάνει το μεγάλο κόλπο και να μπει ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία και να πλειστηριάζει τη θέση της.
Ο Σουλτάνος είναι πράγματι ένας απρόβλεπτος δρών ο οποίος όμως αντικειμενικά, δεν παίρνει καλό βαθμό στη διάκριση του ευκταίου από το εφικτό. Τόσον καιρό ο Σουλτάνος, (τρία ολόκληρα χρόνια μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016) κάνει μανούβρες στην εξωτερική του πολιτική για να ελέγξει το εσωτερικό του και να επηρεάσει με κάθε τρόπο τις εκλογικές διαδικασίες. Δεν κατάφερε κανείς ομόλογός του να τον φέρει σε δύσκολη θέση. Ούτε από την αντιπολίτευση, ούτε από το ίδιο του το κόμμα (βλ. Γκιούλ, Νταβούτογλου). Τελικά το βρήκε από δήμαρχο.
Ο Ερντογάν είναι τόσο πορωμένος με την εξουσία που δε βλέπει μπροστά του. Έκανε επαναληπτικές εκλογές, γνωρίζοντας πως ο κόσμος που καταψήφισε τον Γιλντιρίμ μία φορά, θα τον καταψήφιζε με μεγαλύτερη μανία τη δεύτερη. Όπως και έγινε.
Η Κωνσταντινούπολη η οποία φιλοξενεί πολλά εκατομμύρια Τούρκων οι οποίοι δεν θέλουν να γίνουν «Ιράν», χάθηκε για το ΑΚΡ μετά από 25 χρόνια και αυτό είναι σίγουρα η αρχή του τέλους του Ερντογάν. Οι δέκα μονάδες διαφοράς είναι σίγουρα πλασματικές γνωρίζοντας το πώς διενεργεί εκλογές το τουρκικό κράτος του Ερντογάν.
Η μεγαλύτερη συνέπεια για τον Ερντογάν είναι πως έπεσε στη ίδια του την παγίδα και αφού επέλεξε το εξωτερικό για να επηρεάσει το εσωτερικό, τώρα η ίδια του η κοινωνία του βάζει ακόμη πιο στενά όρια ελιγμών και από αυτά που έχει στην ανατολική Μεσόγειο. Η Ε.Ε αλλά και οι ΗΠΑ περίμεναν πώς και πώς το χθεσινό αποτέλεσμα για να αποτελειώσουν τον Ερντογάν.
Στο μυαλό του Σουλτάνου όλα είναι συνωμοτικά όμως τον περασμένο Αύγουστο πήρε μια γεύση για το πώς μπορεί η Δύση να τον «κοντύνει». Ειδικά οι ΗΠΑ γνωρίζουν πλέον ότι ο Ερντογάν χάνει το μεγάλο του «σύμμαχο» που δεν ήταν άλλος από το λαό του ο οποίος κουράστηκε από το αίμα που χύνει σε Συρία, από την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, από το κυνήγι του Γκιουλέν, από το τρέμουλο της τουρκικής οικονομίας και από τις φωνές και τις ακρότητες εντός και εκτός Τουρκίας.
Μάλιστα, αυτές οι εκλογές έχουν και γεωπολιτικό χαρακτήρα. Ο,τι συμβαίνει στην Κωνσταντινούπολη έχει διεθνή αντίκτυπο. Στη συνάντηση που τόσο επιθυμεί ο Ερντογάν να έχει με τον Trump, πιστεύοντας ότι η διεθνής πολιτική είναι μια δραστηριότητα στην οποία αυτός θα κοροιδεύει και οι υπόλοιποι θα κάνουν πως συμφωνούν, θα πάει με την ουρά στα σκέλια.
Πώς και πώς το περίμενε ο Τrump και το επιτελείο του το οποίο έχει τον Bolton ο οποίος συνδημιούργησε τον περιβόητο άξονα του κακού στην μετά-Clinton εποχή. Η αμερικανική πολιτική μπορεί να τα βρίσκει δύσκολα σε σχέση με το Ιράν όμως άλλο Ιράν και άλλο Τουρκία. Ο Trump φάνηκε να υποχωρεί μπροστά στο Ιράν (με βάση το κριτήριο των φανατικών του ψηφοφόρων που σκέφτονται τζακσονικά) και βρίσκει έτοιμο το δρόμο στην Τουρκία για να «ρεφάρει» με όσα κάνει η Τουρκία με τους S-400, τη Συρία και τις παρενοχλήσεις των αμερικανικών συμφερόντων στην ανατολική Μεσόγειο.
Τρίβει τα χέρια του ο Αμερικανός πρόεδρος πιστεύοντας πως ο Ερντογάν τώρα έχει ήδη αρχίσει να υπολογίζει πρωτίστως, να μην έχει τέλος ανάλογο του Χουσεϊν και του Καντάφι.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ξέρει ότι η πρώτη φάση της δυσαρέσκειας της τουρκικής κοινωνίας, είναι η εκλογή του Ιμάμογλου.
Τη δεύτερη, μπορεί να την προκαλέσει ένα αμερικανικό μπαράζ οικονομικών κυρώσεων και μετά το σύκο θα πέσει ώριμο. Δεν είναι μόνο όμως η Αμερική που τρίβει τα χέρια της (μαζί της και η αναποφάσιστη και φοβική ΕΕ). Είναι και η Ρωσία.
Ο Putin έχει καταστήσει τον Ερντογάν στρατηγικό του όμηρο από τότε που είδε ο Σουλτάνος ότι ο πόλεμος ΝΑΤΟ-Ρωσίας, δεν ήλθε ποτέ μετά από την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού στα τέλη του 2015. Η Τουρκία είδε ότι ΗΠΑ και Ρωσία δε θα «μαλώσουν» για τα μάτια της Τουρκίας και όταν μετά από 8 μήνες έγινε το πραξικόπημα το αποτυχημένο, ο Σουλτάνος θεώρησε ότι «η Αμερική φταίει για όλα» και πόνταρε όλες του τις πολιτικές μετοχές στον Putin.
Τώρα η Μόσχα σαφώς αναγνωρίζει ότι η Τουρκία έχει κάθε λόγο να κάνει «κωλοτούμπα». Σε δεύτερη ανάλυση όμως, ο Ιμάμογλου είναι και αυτός σύμμαχος της Ρωσίας. Η απομόνωση του Ερντογάν σε εξωτερικό και εσωτερικό μεγαλώνει και όπως είπαμε παραπάνω, ήδη νιώθει πιο ευάλωτος με τη Δύση η οποία απλώς περιμένει το πότε θα ενεργοποιήσει πακέτο κυρώσεων που θα στείλει την οικονομία της Τουρκίας στα Τάρταρα.
Ο Putin τρίβει τα χέρια του και αυτός γιατί αυτή η μοναξιά του Τούρκου Προέδρου, θα αυξήσει την εξάρτηση της Τουρκίας από τη Ρωσία με ό,τι αυτό συνεπάγεται τόσο για το πυραυλικό σύστημα του οποίου η ολοκλήρωση αγοράς θα κάνει το ρωσικό όνειρο πραγματικότητα (διάλυση νοτιοανατολικής πτέρυγας ΝΑΤΟ) όσο και για τον Turk Stream αλλά και για όλη τη στρατηγική της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή που δεν είναι όπως την εποχή του Στάλιν και του Χρουτσώφ, όταν η ΕΣΣΔ ήταν παγερά και ακατανόητα αδιάφορη για μια περιοχή που είναι στην ρωσική αυλή και είναι χρήσιμη για πολλούς λόγους. Από πού θα χάσει ο Ερντογάν; Από παντού.
Τί μας διδάσκει αυτό; Ότι σαν Έλληνες έχουμε ανάγκη από ηγέτη και αυτή η δίψα μας κάνει να βλέπουμε «ηγέτες» παντού. Πάνω από 80% των Ελλήνων πιστεύει ότι ο Ερντογάν είναι ηγέτης. Είναι ένας ταλαντούχος πολιτικάντης ο οποίο ό,τι κάνει το κάνει για να πλουτίσει η οικογένειά του καθώς ηγούνταν για το συμφέρον του λαού του, δε θα τον έπαιζε αυτόν στα ζάρια ώστε να ρισκάρει να απειλεί την Αμερική, το Ισραήλ, την Ευρώπη και όλους όσους κρατάνε το εισόδημα των Τούρκων πολιτών σε ανθρώπινα επίπεδα.
Ο Ερντογάν είναι αυτός που μας θυμίζει τον Σουν Τσου ο οποίος υποστήριζε «τακτικοί ελιγμοί, χωρίς στρατηγική είναι ο θόρυβος πριν από την ήττα». Όταν μπαίνεις ανάμεσα σε δυνάμεις σαν τις ΗΠΑ και τη Ρωσία τότε η λογική λέει πως θα γίνεις πεδίο του ανταγωνισμού τους και όχι ο μονίμως κερδισμένος «ενδιάμεσος».
Αμερική και Ρωσία έχουν από το 1945 έναν συνεχή και δοκιμασμένο δίαυλο επικοινωνίας ο οποίος λειτούργησε καλά ακόμη και σε θερμοπυρηνικές ώρες. Όπως και στην αγορά, έτσι και στη διεθνή πολιτική, πρέπει να προσφέρεις κάτι που οι άλλοι δεν έχουν. Ο Ερντογάν δεν τα κατάφερε.
* Ο Αλέξανδρος Θ. Δρίβας είναι Διεθνολόγος - Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Νοτιοανατολικής Ευρώπης – Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια