Γράφει ο Σταύρος Λυγερός
Για άλλη μία φορά, η Γαλλία δικαιώνει τη φήμη της σαν πολιτικό εργαστήριο της Ευρώπης. Αυτή τη φορά ήταν η αύξηση του φόρου στη βενζίνη. Πριν μία οκταετία ήταν το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του Σαρκοζί. Και τότε εκδηλώθηκε κύμα διαδηλώσεων, έστω και χωρίς κίτρινα γιλέκα. Οι Γάλλοι κατεβαίνουν στους δρόμους για να αντισταθούν στην ευρύτερη επιχείρηση αποδόμησης του επιπέδου ευημερίας τους, αυτών που θεωρούν σταθερές του βίου τους.
Το επιχείρημα περί δημοσιονομικής πειθαρχίας δεν τους πείθει, όταν η κυβέρνηση Μακρόν, όπως και όλες οι προηγούμενες, δεν επιδεικνύουν την ίδια πειθαρχία όταν πρόκειται για την ολιγαρχία του χρήματος, η απληστία της οποίας σε διεθνές επίπεδο προκάλεσε και την παγκόσμια κρίση. Μία κρίση, από την οποία ακόμα προσπαθούν να εξέλθουν οι οικονομίες, χωρίς να έχουν καταφέρει να την αφήσουν πίσω.
Οι νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζει ο Μακρόν δεν είναι μία γαλλική ιδιαιτερότητα. Σ’ όλο το μήκος και το πλάτος της ΕΕ, αλλού περισσότερο αλλού λιγότερο, αλλού με τον ένα κι αλλού με τον άλλον τρόπο, οι κυβερνήσεις κινούνται στην ίδια γραμμή. Η επιβολή προγραμμάτων λιτότητας στο όνομα της δημοσιονομικής πειθαρχίας είναι πανευρωπαϊκό πρόβλημα.
Τα προγράμματα λιτότητας δεν είναι μία συγκυριακή πολιτική, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της κρίσης. Λόγω της ανάδυσης των νέων βιομηχανικών χωρών, αλλά και λόγω της εφαρμοζόμενης νεοφιλελεύθερης πολιτικής, ως σύνολο η Ευρώπη χάνει έδαφος στον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η «πίτα» συγκριτικά μικραίνει και ως εκ τούτου θα ενταθεί ο ανταγωνισμός για την κατανομή του πλούτου τόσο μεταξύ των χωρών-μελών όσο και στο εσωτερικό των χωρών-μελών.
Ως απάντηση, οι ευρωπαϊκές άρχουσες ελίτ -παρά τις όποιες αντιρρήσεις τους- τελικώς στοιχίζονται πίσω από τη γερμανική κυβέρνηση και εγκρίνουν την πρωσικού τύπου δημοσιονομική πειθαρχία ως κανόνα στην ΕΕ. Αυτό πρακτικά δεν σημαίνει μόνο ότι ο κορσές γίνεται ασφυκτικός σε συνθήκες που απαιτούν ευελιξία. Σημαίνει, επίσης, ότι συρρικνώνονται τα περιθώρια ευσταθών συμβιβασμών του κεφαλαίου με τον κόσμο της εργασίας. Με άλλα λόγια, η κοινωνική ειρήνη στην Ευρώπη τίθεται σε σκληρή δοκιμασία.
Ο κακός μαθητής
Δεν είναι τυχαίο ότι σε όλη την Ευρώπη, οι άρχουσες ελίτ δείχνουν στους πολίτες τους την Ελλάδα. Η Ελλάδα ήταν ο κακός μαθητής, που τιμωρήθηκε αυστηρά για να παραδειγματιστούν οι υπόλοιποι, κυρίως οι πιο αδύνατοι, όπως οι Πορτογάλοι, οι Ισπανοί, αλλά και οι Ιταλοί. Στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου η κοινωνικοπολιτική ισορροπία είναι ασταθής, αλλά η εφαρμογή προγραμμάτων λιτότητας δεν έχει μέχρι στιγμής προκαλέσει ανάλογης έκτασης κινητοποιήσεις. Αυτό οφείλεται κυρίως στον φόβο που προκαλεί η απειλή ότι χωρίς δραστικές περικοπές θα προκύψει κρίση δανεισμού και στο βάθος Μνημόνια.
Οι Γάλλοι μικρομεσαίοι που πλήττονται νιώθουν αρκετή αυτοπεποίθηση, με αποτέλεσμα οι άρχουσες ελίτ να μην μπορούν να τους χειραγωγήσουν μέσω της καλλιέργειας του φόβου. Η γαλλική οικονομία, άλλωστε, είναι η δεύτερη στην ΕΕ και από τις ισχυρότερες παγκοσμίως, παρά τη φιλολογία όχι βρίσκεται σε παρακμή. Με άλλα λόγια, οι Γάλλοι δεν έχουν ηττηθεί, όπως συνέβη π.χ. με τους Έλληνες.
Όπως όλοι θυμόμαστε, οι Έλληνες προσπάθησαν την περίοδο 2010-11 να αντισταθούν στα Μνημόνια. Εξ ου και το κίνημα των Αγανακτισμένων, το οποίο θυμίζει αρκετά το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων». Τελικώς, όμως, ηττήθηκαν και παλινδρόμησαν στη λογική της επιβίωσης σε οικογενειακό επίπεδο. Όπως προανέφερα, αυτό δεν έχει συμβεί με τους Γάλλους, οι οποίοι έχουν στριμώξει την κυβέρνηση Μακρόν.
Επιπροσθέτως, είναι και η πολιτική παράδοση της γαλλικής κοινωνίας, η οποία την καθιστά για μία ακόμα φορά πρωτοπόρο σε μία σύγκρουση, η οποία έχει τις προϋποθέσεις να επεκταθεί σ’ όλη σχεδόν την Ευρωζώνη. Δεν είναι τυχαίο που η Γαλλία, από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης, στα τέλη του 18ου αιώνα, έχει χαρακτηρισθεί πολιτικό εργαστήριο της Ευρώπης.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια