Γράφει ο Χρήστος Μαχαίρας
Τον Δεκέµβριο του 2014, η κυβέρνηση Σαµαρά απέτυχε να πείσει τους βουλευτές να ψηφίσουν τον Σταύρο Δήµα για Πρόεδρο της Δηµοκρατίας.
Η πρόταση εκλογής του δεν συγκέντρωσε στην τρίτη ψηφοφορία τον απαιτούµενο αριθµό των 180 ψήφων.
Όπως προβλέπει το ισχύον Σύνταγµα, η Βουλή διαλύθηκε και η χώρα οδηγήθηκε σε πρόωρες εκλογές. Σύµφωνα µε τη δηµοφιλέστερη τότε άποψη στο χώρο της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ «εργαλειοποίησε» την προεδρική εκλογή και µε τη συνδροµή της ∆ΗΜΑΡ επέφερε την πτώση της κυβέρνησης.
Αν και υπάρχει και άλλη ανάγνωση των γεγονότων, καθώς η κυβέρνηση Σαµαρά – Βενιζέλου ήταν αυτή που επιτάχυνε τις εξελίξεις, φέρνοντας τον χρόνο της εκλογής Προέδρου τέσσερις µήνες νωρίτερα, η άποψη της µικροκοµµατικής αξιοποίησης του Συντάγµατος και των διατάξεών του από τον ΣΥΡΙΖΑ παρέµεινε πάντα ισχυρή. Το ενδιαφέρον είναι, ωστόσο, ότι, έτσι όπως εξελίσσεται η διαδικασία της συνταγµατικής αναθεώρησης, η Ν∆ µοιάζει να αντιγράφει τις πρακτικές του ΣΥΡΙΖΑ και να «εργαλειοποιεί» αυτή πλέον το Σύνταγµα και τις διατάξεις του.
Όπως έχει ήδη γνωστοποιηθεί σε όλους τους τόνους, η αξιωµατική αντιπολίτευση θα µπλοκάρει την αναθεώρηση -δεν θα συναινέσει, µε άλλα λόγια, σε καµία κυβερνητική πρόταση- αν δεν συµπεριληφθεί στη λίστα των αναθεωρητέων διατάξεων και το άρθρο 16 που ορίζει τα της ίδρυσης και λειτουργίας των πανεπιστηµίων. Στην πράξη, αυτό σηµαίνει ότι διακοµµατικά ώριµες αλλαγές, τις οποίες το σύνολο των δυνάµεων του δηµοκρατικού τόξου θεωρεί επιβεβληµένες, όπως η αποσύνδεση της προεδρικής εκλογής από τη διάλυση της Βουλής ή το άρθρο περί ευθύνης υπουργών, παραπέµπονται στις καλένδες ή µεταπίπτουν στην κατηγορία όσων για να αναθεωρηθούν θα απαιτηθεί η αυξηµένη πλειοψηφία των 3/5 της επόµενης Βουλής.
Προφανώς, «αθώες» πολιτικές πρωτοβουλίες, απαλλαγµένες από σκοπιµότητες και υπολογισµούς, ούτε υπήρξαν ούτε θα υπάρξουν. Ρίχνοντας στο τραπέζι το χαρτί της αναθεώρησης, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι φανερό ότι επιδιώκει, εκτός των άλλων, να αλλάξει την ατζέντα της δηµόσιας συζήτησης και να στρέψει το ενδιαφέρον της κοινής γνώµης σε θεµατικές άλλες από αυτές όπου επενδύει η αξιωµατική αντιπολίτευση, όπως είναι η παραίτηση Κοτζιά, το θέµα Καµµένου και τα προβλήµατα συνοχής του κυβερνητικού σχήµατος.
Παρ’ όλα αυτά, το θέµα της αναθεώρησης του Συντάγµατος αποτελεί πολιτικά και συµβολικά την κορυφαία κοινοβουλευτική διαδικασία. Οσο η αντιµετώπισή της δεν πρέπει να υποτάσσεται σε προεκλογικές τακτικές, άλλο τόσο δεν µπορεί να υπακούει και σε αντιλήψεις που θυσιάζουν, στο όνοµα του πολιτικού οφέλους, αλλαγές ικανές να εκσυγχρονίσουν το κοµµατικό σύστηµα και να απαλλάξουν την πολιτική ζωή από τη βαριά σκιά της αδιαφάνειας και της διαφθοράς.
Ο συνταγµατικός νοµοθέτης ήθελε η αναθεώρηση του Συντάγµατος να γίνεται µε τρόπο συναινετικό, επιλογή που εξηγεί τόσο τις ειδικές πλειοψηφίες που απαιτούνται όσο και το γεγονός ότι η διαδικασία ολοκληρώνεται από δύο Βουλές και όχι από µία. Και είναι δυστύχηµα το γεγονός ότι οι παγιδευµένες στην πόλωση πολιτικές δυνάµεις αδυνατούν να συνεννοηθούν ακόµα και γι’ αυτά που... συµφωνούν, επενδύοντας σε πολιτικές µαξιµαλιστικές και σε λογικές γενικευµένης αναµέτρησης.
Κεντροαριστερά: τα «ναι» και τα «όχι»
Εκφράζοντας την πλήρη διαφωνία του στην προοπτική οποιασδήποτε αναθεώρησης, ακόµα και περιορισµένης, ο Ευάγγελος Βενιζέλος έψεγε προ καιρού όσους εκ της Κεντροαριστεράς φέρονταν διατεθειµένοι να συζητήσουν ποιες διατάξεις επείγει να αναθεωρηθούν κοινή συναινέσει, δηλώνοντας ότι «πίσω από αυτές θα έρθει να κρύψει τις συνταγµατικές της ανοµίες η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ».
Σε άλλο µήκος κύµατος, ο δήµαρχος Αθηναίων και επίσης συνταγµατολόγος Γιώργος Καµίνης επέκρινε τη Νέα ∆ηµοκρατία για τη διαφαινόµενη στάση της από την άνοιξη του 2018, τονίζοντας ότι η λογική τού «όλα ή τίποτα» βαθαίνει τον διχασµό και κλονίζει ακόµα περισσότερο την εµπιστοσύνη των πολιτών προς τα κόµµατα.
Εκείνη την εποχή, το Κίνηµα Αλλαγής είχε πάρει την πρωτοβουλία να καταθέσει µια δέσµη συγκεκριµένων τροποποιήσεων, προτάσσοντας την ανάγκη να υπάρξει συναινετική αναθεώρηση διατάξεων του Συντάγµατος.
Ανάµεσά τους συµπεριλαµβάνονταν η αλλαγή διαδικασίας εκλογής Προέδρου ∆ηµοκρατίας, ώστε να αποφεύγεται η διάλυση της Βουλής, τροποποίηση του άρθρου 86 περί ευθύνης υπουργών και του άρθρου 62 που ορίζει τα της βουλευτικής ασυλίας, αλλαγή του τρόπου επιλογής της ηγεσίας της ∆ικαιοσύνης, παροχή της δυνατότητας ίδρυσης µη κρατικών πανεπιστηµίων κ.λπ.
Η έντονη διαφωνία του Ευάγγελου Βενιζέλου δεν αντανακλούσε τόσο επιστηµονικές και πολιτικές ενστάσεις στα προτεινόµενα όσο τη διαφορετική οπτική µέσα από την οποία ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ βλέπει τον ΣΥΡΙΖΑ, τη στρατηγική ήττα του οποίου θεωρεί προϋπόθεση για τις όποιες µετεκλογικές εξελίξεις. Η άποψή του ήταν, µάλιστα, ότι όσο παραµένει στη θέση της η σηµερινή κυβέρνηση «δεν υπάρχει πολιτικό και θεσµικό περιβάλλον για αναθεώρηση».
Αν και από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι και οι σχέσεις ΣΥΡΙΖΑ - ΚΙΝΑΛ κινούνται σε εξαιρετικά χαµηλές θερµοκρασίες, το πιθανότερο είναι ότι ο χώρος της Κεντροαριστεράς και το Ποτάµι δύσκολα θα αρνηθούν να συζητήσουν ή και να στηρίξουν την αναθεώρηση άρθρων του Συντάγµατος εάν αυτή κινείται στο κλίµα των δικών τους προτάσεων.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια