 |
Γράφει ο Σταύρος Λυγερός
|
Σύμφωνα με το δικό του χρονοδιάγραμμα, το δημοψήφισμα θα πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο ή αρχές Οκτωβρίου και η ψηφοφορία στη Βουλή της ΠΓΔΜ για τη συνταγματική αναθεώρηση τον Ιανουάριο του 2019.
Εάν ο Ζάεφ σκοντάψει, η Συμφωνία των Πρεσπών θα ακυρωθεί, οπότε και δεν θα ενεργοποιηθεί η «βόμβα» του Πάνου Καμμένου. Με άλλα λόγια, εκτός απροόπτου, η σημερινή κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα παραμείνει και ο χρόνος που θα στηθούν οι κάλπες θα αποφασιστεί από τον Αλέξη Τσίπρα με βάση το τι συμφέρει εκλογικά τον ΣΥΡΙΖΑ. Εάν, όμως, ο Ζάεφ τα καταφέρει, το μπαλάκι θα περάσει στην Αθήνα.
Αρχικά ο κ. Καμμένος είχε δηλώσει πως απλώς δεν θα ψηφίσει την τότε υπό διαπραγμάτευση συμφωνία, υπογραμμίζοντας ότι δεν πρόκειται να ρίξει την κυβέρνηση. Στη συνέχεια, όταν πιέστηκε πολιτικά, έκανε ένα ακόμα βήμα: δήλωσε ότι ο ίδιος και τα στελέχη των ΑΝ.ΕΛ. που κατέχουν υπουργικά χαρτοφυλάκια θα παραιτηθούν, αλλά και πάλι δεν θα ρίξει την κυβέρνηση. Μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών, όμως, το κόμμα του απειλείται με αποδόμηση. Χρειάστηκε να χάσει δύο βουλευτές και πολλά στελέχη για να δηλώσει πως οι ΑΝ.ΕΛ. θα αποσύρουν την εμπιστοσύνη τους από την κυβέρνηση αν αυτή φέρει τη συμφωνία προς κύρωση στη Βουλή.
Για την ακρίβεια, η δήλωση Καμμένου έχει ως εξής: «Δεν πρόκειται να έρθει σε κύρωση η Συμφωνία των Πρεσπών χωρίς την άποψη του ελληνικού λαού. Ο ελληνικός λαός θα αποφασίσει. Αυτό γίνεται ή με την ψήφιση από 180 βουλευτές ή με δημοψήφισμα ή με εκλογές. Με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο». Αν ο υπουργός Άμυνας ακριβολογεί και ξέρει τι λέει, η δήλωσή του αυτή έχει σημασία γιατί εμμέσως επιβεβαιώνει πληροφορίες για τις προθέσεις του Τσίπρα. Δεν λέει ότι οι ΑΝ.ΕΛ. θα αποσύρουν την εμπιστοσύνη τους από την κυβέρνηση, κάτι που εξαρτάται από τους ίδιους. Λέει ότι η συμφωνία δεν θα σταλεί προς κύρωση.
Αν και εφόσον στα Σκόπια ολοκληρωθεί η συνταγματική αναθεώρηση και το μπαλάκι περάσει στην Αθήνα, ο Τσίπρας θα βρεθεί από πολιτικής απόψεως σε δίλημμα (τέλος Ιανουαρίου, αρχές Φεβρουαρίου). Με δεδομένη τη θέση Καμμένου, οι επιλογές του θα είναι δύο:
Πρώτον, να προσπαθήσει να συνεχίσει ως κυβέρνηση μειοψηφίας, επιδιώκοντας την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών με τους διαθέσιμους πρόθυμους γι’ αυτόν τον σκοπό.
Δεύτερον, να προκηρύξει εκλογές, επικαλούμενος το γεγονός ότι ο συσχετισμός δυνάμεων στη Βουλή δεν επιτρέπει την κύρωση με την πλειοψηφία που από πολιτικής απόψεως ταιριάζει σε μια τόσο σημαντική συμφωνία.
Το ενδεχόμενο ο ΣΥΡΙΖΑ να αλλάξει εν πλω κυβερνητικό εταίρο δεν φαίνεται πιθανό. Σύμφωνα με τα όσα έχουν δηλώσει τα μικρά κόμματα, κανένα δεν είναι διατεθειμένο να πάρει τη θέση των ΑΝ.ΕΛ.
Αλλά ακόμα και αν τα μικρά κόμματα παραμείνουν στη σημερινή θέση τους, για να πέσει η κυβέρνηση πρέπει να κατατεθεί πρόταση δυσπιστίας που να υπερψηφιστεί από 151 βουλευτές. Αυτό δεν είναι αυτονόητο. Ακόμα και αν οι ΑΝ.ΕΛ. αποφάσιζαν να υπερψηφίσουν πρόταση δυσπιστίας, που θα προερχόταν προφανώς από τη Ν.Δ., δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα πειθαρχούσαν όλοι οι βουλευτές τους.
Χωρίς πρόθεση να προκαταλάβουμε τη στάση κανενός είναι εμφανές πως τουλάχιστον ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος βρίσκεται πολύ κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ για να ψηφίσει πρόταση δυσπιστίας. Σε μικρότερο βαθμό αυτό ισχύει και για τον Τέρενς Κουίκ και την Ελενα Κουντουρά. Με άλλα λόγια, η απόσυρση των ΑΝ.ΕΛ. από τη συμπολίτευση δεν σημαίνει υποχρεωτικά και πτώση της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, μάλιστα, οι σχέσεις Τσίπρα - Καμμένου μπορεί να δοκιμάζονται, αλλά δεν έχουν διαρραγεί, ούτε σε πολιτικό ούτε σε προσωπικό επίπεδο. Οι δυο τους έχουν συμφωνήσει ότι προτού λάβουν οριστική απόφαση θα περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στα Σκόπια. Μόνο όταν θα είναι καθαρός ο ορίζοντας θα συζητήσουν για το πώς θα πορευτούν στη συνέχεια.
Οταν θέσαμε σε κυβερνητική πηγή το ερώτημα για το ποια θα είναι η επιλογή του Μαξίμου αν βρεθεί στο προαναφερθέν δίλημμα, μας είπε πως δεν δίνει πολλές πιθανότητες ο πρωθυπουργός να προχωρήσει σε κύρωση, έχοντας πάνω από το κεφάλι του τον πέλεκυ μιας πρότασης δυσπιστίας.
Κατά την ίδια πηγή, το πιθανότερο σενάριο είναι ο Τσίπρας να μην τη στείλει προς κύρωση στη Βουλή, επικαλούμενος την έλλειψη της πολιτικά ισχυρής πλειοψηφίας. Εδώ κολλάει η δήλωση Καμμένου ότι η συμφωνία δεν θα πάει προς κύρωση στη Βουλή παρά μόνο αν είναι εξασφαλισμένο ότι θα υπερψηφιστεί από 180 ή μεσολαβήσει δημοψήφισμα ή εκλογές. Το δημοψήφισμα έχει και επισήμως αποκλειστεί, αλλά όχι οι εκλογές.
Η ίδια κυβερνητική πηγή θεωρεί δεδομένο πως η επίκληση από τον πρωθυπουργό ανυπαρξίας ισχυρής πλειοψηφίας (με βάση την επίσημη θέση των κομμάτων) θα συνοδευτεί με προκήρυξη εκλογών.
Η ίδια πηγή, πάντως, υπενθύμισε πως υπάρχει και το σενάριο ο Ζάεφ να κερδίσει δημοψήφισμα, αλλά ο πρόεδρος Γκιόργκι Ιβάνοφ και η αξιωματική αντιπολίτευση του VMRO να τορπιλίσουν τη συνταγματική αναθεώρηση. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ θα υποχρεωθεί να προκηρύξει εκλογές, με αποτέλεσμα η όλη διαδικασία να παραταθεί χρονικά.
Το σενάριο των διπλών εκλογών τον Μάιο του 2019, πάντως, ήταν στο τραπέζι στο Μαξίμου πριν και ανεξάρτητα από τις εξελίξεις στο μέτωπο του Μακεδονικού.
Αρκετά στελέχη (σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ αυτών και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος), ωστόσο, θεωρούν ότι το φθινόπωρο του 2018 προσφέρεται περισσότερο για να στηθούν κάλπες. Πρώτον, επειδή θα είναι νωπή η έξοδος από τα μνημόνια και, δεύτερον, επειδή φοβούνται ότι ειδικά με τη μείωση των συντάξεων από τις αρχές του 2019 θα προσγειωθεί η ελπίδα ότι η Ελλάδα άφησε πίσω τα δύσκολα χρόνια και εισέρχεται σε ανοδική τροχιά.
Στην πραγματικότητα, το μόνο μειονέκτημα του σεναρίου «εκλογές το φθινόπωρο του 2018» είναι εξαρχής ότι οι κυβερνώντες δεν θέλουν να χάσουν έναν ολόκληρο χρόνο παραμονής στην εξουσία. Από την άλλη πλευρά, όμως, ούτε και να εισπράξουν το βαρύ πολιτικό - εκλογικό κόστος από την ψηφισμένη μείωση των συντάξεων. Αυτός ήταν ο ένας λόγος που οι κυβερνώντες υιοθέτησαν την πολιτική των υπερπλεονασμάτων. Ελπίζουν ότι θα πείσουν τους δανειστές να ακυρωθεί το μέτρο. Σύμφωνα με πληροφορίες, φαίνεται ότι θα το καταφέρουν. Προφανώς, έπαιξε αποφασιστικό ρόλο και η επιλογή του Τσίπρα να συνάψει συμφωνία για να διευκολύνει την Ανγκελα Μέρκελ στο Μεταναστευτικό.
Ο άλλος λόγος που υιοθετήθηκε η πολιτική των υπερπλεονασμάτων ήταν για να μπορούν να δίνουν στο τέλος του έτους τον μποναμά στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα κι έτσι να τα δέσουν εκλογικά με τον ΣΥΡΙΖΑ. Η τάση δημοσκοπικής ανάκαμψης του ΣΥΡΙΖΑ, που είχε παρατηρηθεί στα τέλη του 2017, όμως, έχει ανακοπεί. Μπορεί στην κυβέρνηση να μην ομολογούν, αλλά βασικός λόγος είναι η Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία προκαλεί πολιτική - εκλογική φθορά στον ΣΥΡΙΖΑ και ακόμα μεγαλύτερη στους ΑΝ.ΕΛ.
Ετσι, παρά τα προβλήματά της, η Ν.Δ. διατηρεί σταθερό το ευρύ δημοσκοπικό προβάδισμά της, γεγονός που απομακρύνει ακόμα περισσότερο το ενδεχόμενο να στηθούν κάλπες αυτό το φθινόπωρο.
Ακόμα και τώρα, πάντως, ορισμένα στελέχη στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν πως έχει κρίσιμη σημασία το κόμμα τους να αποσπάσει τόσο υψηλό ποσοστό που να εμποδίσει πολιτικά τη Φώφη Γεννηματά να συμπράξει μετεκλογικά με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Εάν συμβεί αυτό, οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με απλή αναλογική και με άλλους όρους, γεγονός που εκ των πραγμάτων θα ανοίξει τους ορίζοντες. Υπενθυμίζουμε, άλλωστε, πως στις αρχές του 2020 θα πραγματοποιηθεί η εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, η οποία δυνάμει μπορεί να προκαλέσει βουλευτικές εκλογές.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια