Δύσκολες ώρες, δύσκολες μέρες και ακόμα πιο δύσκολη η πορεία εκείνων που έχασαν τους αγαπημένους τους
Όταν μάλιστα, η απώλεια είναι ξαφνική και αναπάντεχη, όπως συνέβη πριν λίγες μέρες, τότε είναι και πιο δύσκολη η τελική φάση των σταδίων αυτών, η αποδοχή αυτού που συνέβη.
Δεν υπάρχει μία τυπική αντίδραση, όπως δεν υπάρχει και τυπική απώλεια. Τα 5 στάδια του πένθους, δεν είναι άλλο παρά ανθρώπινες αντιδράσεις που ενεργοποιούνται σε όλους όσους περνούν από διαδικασία θρήνου, χωρίς να σημαίνει ότι όλοι οι πενθούντες περνούν σταδιακά μέσα από αυτά υποχρεωτικά και διαδοχικά, δηλαδή με τη σειρά, και ότι δεν χρειάζεται επίσης ο κάθε άνθρωπος να περάσει και τα πέντε αυτά στάδια για να βγει από το πένθος του. Συνήθως αυτό που παρατηρείται είναι μία κυκλικότητα στην εναλλαγή τους, όπου το άτομο που πενθεί μπορεί να έχει εναλλαγές στη διάθεση, να αισθάνεται ότι το πένθος του είναι μεν οδυνηρό αλλά ότι νιώθει καλύτερα, ότι βιώνει μέρες και εβδομάδες καλές, σαν να έχει αφήσει πίσω του την απώλεια.
Έχει παρατηρηθεί ότι κάποια άτομα καταφέρνουν να ξεπεράσουν την απώλειά τους χωρίς να έχουν περάσει κανένα από τα παρακάτω πέντε στάδια. Είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας ότι τα στάδια αυτά δεν αποτελούν ένα αυστηρό πλαίσιο που ενεργοποιείται σε όλους όσους θρηνούν. Μάλιστα, καλό είναι να μην αναρωτιέται κάποιος σε ποιο στάδιο βρίσκεται αυτή τη στιγμή ή σε ποιο στάδιο θα έπρεπε να είναι ή αν πενθεί «σωστά». Η διαδικασία της θλίψης είναι τόσο ιδιαίτερη και προσωπική υπόθεση, στον καθένα, όπως άλλωστε και η ίδια του η ζωή…
Στάδια του πένθους
1. Άρνηση: «Αποκλείεται, δεν μπορεί να συμβαίνει σε εμένα!», «δεν είναι δυνατό να συμβαίνει κάτι τέτοιο», «Αποκλείεται!», «Δεν το πιστεύω!» ('Aρνηση της πραγματικότητας και απομόνωση)
2. Θυμός: «Είναι άδικο, γιατί σε εμένα; Δεν έχω ζήσει τίποτα» ή «Είμαι πολύ μικρός, γιατί μου το κάνεις αυτό;», «Τι μπορεί να έκανα ώστε να αξίζω κάτι τέτοιο;» «Δεν υπάρχει Θεός»
3. Διαπραγμάτευση: «Θα είμαι καλύτερος, θα αλλάξω, αν...» ή «Αν είχα κάνει αυτό, ίσως να μην είχε συμβεί το κακό», «Κάνε να μην συμβεί κι εγώ θα το ανταποδώσω με ….»
4. Κατάθλιψη: «Είμαι τόσο λυπημένος, τι νόημα έχει πια;» ή «Δεν έχω ελπίδες, απλώς θα περιμένω να πεθάνω»
5. Αποδοχή: «Εντάξει, όλα θα πάνε καλά», «Το έχω αποδεχθεί», «Η ζωή συνεχίζεται…, διαφορετική αλλά συνεχίζεται!»
Μαρίνα Μόσχα
Ψυχοθεραπεύτρια, Συνεργάτης του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
του Θάνου Ασκητή
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια