Η κλίση της Γης ως προϋπόθεση για τη ζωή

Κατά τη διάρκεια του θερινού ηλιοστασίου, το βόρειο ημισφαίριο της Γης πλησίασε τον Ηλιο, για να απολαύσει τη μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου. Το θερινό ηλιοστάσιο συμβαίνει επειδή η Γη δεν περιστρέφεται κάθετα, αλλά υπό γωνία 23,5 μοιρών.

Η γωνία αυτή έκανε τους αστρονόμους να αναρωτιούνται εάν η ελαφρά αυτή μετατόπιση ευθύνεται για την ύπαρξη συνθηκών, κατάλληλων για την εμφάνιση ζωής.

Το υπαρξιακό αυτό ερώτημα έχει βρεθεί στο επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας, καθώς οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει χιλιάδες εξωπλανήτες, σε τροχιά γύρω από άλλα άστρα του γαλαξία μας. Η ζωή είναι δυνατόν να αναπτυχθεί σε εξωπλανήτη, με τροχιά παραπλήσια της δικής μας; Ή μήπως η ζωή εμφανίζεται σε πλανήτες των οποίων ο άξονας περιστροφής είναι κάθετος; Παρότι οι αστρονόμοι δεν έχουν υπολογίσει ακόμη τον άξονα περιστροφής εξωπλανήτη, υποπτεύονται ότι αυτός θα εμφανίζει μεγάλες διακυμάνσεις, όπως συμβαίνει και με τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Ο Ερμής, με κλίση περιστροφής 0,03 μοιρών, είναι σχεδόν κάθετος, ενώ ο Ουρανός εμφανίζει κλίση 82,23 μοιρών. Τα δύο αυτά ακραία παραδείγματα μη κατοικήσιμων πλανητών θα μπορούσαν να μπερδέψουν τον επιστημονικό κόσμο, καθώς και οι δύο παραπάνω πλανήτες μοιράζονται πολλά κοινά στοιχεία με τη Γη, όπως εξηγεί ο Ρενέ Χέλερ, αστρονόμος του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ.

Αν ο πλανήτης δεν εμφανίζει κλίση στην περιστροφή του, δεν θα είχε διακριτές εποχές. Τα ημισφαίρια δεν θα πλησίαζαν και δεν θα απομακρύνονταν από τα άστρα τους. Αντίθετα, οι πόλοι θα ήταν τόσο ψυχροί, που το διοξείδιο του άνθρακα θα απορροφάτο στον ουρανό, στερώντας από τον πλανήτη αναγκαία για ζωή θερμότητα, αλλά και την ικανότητα δημιουργίας νερού σε υγρή μορφή.

Αν πάλι ο πλανήτης εμφάνιζε οριζόντιο άξονα περιστροφής, η ζωή δεν θα μπορούσε να δημιουργηθεί σε αυτόν. Με οριζόντιο άξονα περιστροφής, κάθε μορφή ζωής θα έπρεπε να προσαρμοσθεί σε εναλλαγές μεγάλου ψύχους και ακραίων θερμών θερμοκρασιών.

Ο δρ Χέλερ υποστηρίζει ότι ο ιδανικός άξονας περιστροφής κυμαίνεται μεταξύ 10 και 40 μοιρών. Ο αστρονόμος του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, Ρόρι Μπαρνς, διαφωνεί. «Η γωνία περιστροφής των 23,5 μοιρών δεν έχει τίποτα το ιδιαίτερο. Μπορεί να έχει κάποιος τέτοιο άξονα περιστροφής ή κάποια άλλη γωνία και ο πλανήτης θα μπορούσε να επιτρέψει την ανάπτυξη ζωής στην επιφάνειά του. Το μόνο που χρειάζεται, είναι παχύ ατμοσφαιρικό στρώμα, ικανό να μεταφέρει θερμότητα στις παγωμένες ζώνες του πλανήτη», λέει ο δρ Μπαρνς.

Ο ωκεανολόγος Ντέιβιντ Φερέρα του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ στη Βρετανία λέει ότι έρευνα του 2014 έδειξε πως ακόμη και πλανήτες με ακραία γωνία περιστροφής, όπως ο Ουρανός, μπορεί να επιτρέψουν την ανάπτυξη ζωής στην επιφάνειά τους, εφόσον διαθέτουν εκτεταμένο ωκεανό. Ενας ωκεανός είναι ικανός να απορροφήσει τη θερμότητα του καλοκαιριού, απελευθερώνοντας τη θερμότητα αυτή τον χειμώνα και επιτρέποντας στον πλανήτη να παραμένει εύκρατος.

SHANNON HALL / THE NEW YORK TIMES

Πηγή Η Καθημερινή

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.