Όταν ο Τσίπρας περιέγραφε εικόνα προόδου στο Σκοπιανό, πριν αρχίσει η διαπραγμάτευση τον Ιανουάριο
Η συμφωνία μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του αποκαλούμενου (με συνυπογραφή της Αθήνας) Μακεδόνα ομολόγου του Ζόραν Ζάεφ παράγει ήδη διπλωματικά και νομικά αποτελέσματα, οδηγώντας ταυτόχρονα σε αποσταθεροποίηση την πολιτική ζωή της χώρας μας, στο μακρύ διάστημα μέχρι την ολοκλήρωση των αμοιβαίων διαδικασιών επικύρωσης.
Η συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ, σε αντίθεση με όσα υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι δυνατόν να αξιολογείται με σημείο αναφοράς το 2008. Γιατί η κυβέρνηση Καραμανλή δεν χρειάστηκε καν να υποβάλει επίσημο βέτο στη Σύνοδο του Βουκουρεστίου, αφού οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ είχαν λάβει εγκαίρως το μήνυμα ότι δεν ίσχυαν όσα απαράδεκτα συζητούσε προηγουμένως η τότε υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη και αποκάλυψε το περασμένο Σάββατο, με αναμφισβήτητα έγγραφα, ο σημερινός υπουργός Νίκος Κοτζιάς. Ούτε μπορεί να είναι σημείο αναφοράς το 1993 και το Σχέδιο Βανς - Οουεν, που ήταν έτοιμος να υπογράψει ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.
Γιατί πριν τον αποτρέψουν και ανατρέψουν, αντίστοιχα, τον Μάιο εκείνου του έτους οι Στ. Δήμας, Μ. Εβερτ και Αθ. Κανελλόπουλος και, τον Σεπτέμβριο, ο Αντ. Σαμαράς, το υπουργείο Εξωτερικών είχε φροντίσει να μην υπάρχει η παραμικρή αναφορά σε δήθεν Μακεδόνες πολίτες και μακεδονική γλώσσα. Ακόμα και ο Κων. Μητσοτάκης, ο οποίος βαρύνεται με την πρόταση περί διπλής ονομασίας, που αργότερα κατέστησε αναγκαία τη μάχη για το αυτονόητο erga omnes, δεν είχε διανοηθεί να συνυπογράψει ευθέως αναγνώριση Μακεδόνων.
Με αυτά τα δεδομένα, είναι αβάσιμο να κατηγορεί ο κύριος Τσίπρας τη σημερινή Ν.Δ. για υιοθέτηση ακροδεξιών αντιλήψεων και να προσάπτει (μάλλον αντιδημοκρατικά) υποχρέωση «οικογενειακής ευθύνης» στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης με τη στάση του στη Βουλή διόρθωσε, επιτέλους, λάθη και παραλείψεις της Κεντροδεξιάς από το 1993 και το 2008. Δεν είχε κανέναν λόγο να τα φορτωθεί όλα αυτά ή να αυτοκτονήσει πολιτικά, συνυπογράφοντας την κακή συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ που δεν διαπραγματεύτηκε ο ίδιος (ουσιαστικά δεν ερωτήθηκε καν) και η οποία λύνει πρόσκαιρα κάποια προβλήματα, αλλά μεσοπρόθεσμα γεννά περισσότερα για τη χώρα και ολόκληρα τα Βαλκάνια.
Δυστυχώς για τον σημερινό πρωθυπουργό, που είχε δώσει άλλα δείγματα γραφής (π.χ., πέρυσι, με την απαίτηση κατάργησης του αναχρονιστικού πλαισίου εγγυήσεων και ασφάλειας στο Κυπριακό), η συμφωνία των Πρεσπών δεν μπορεί να συγκρίνεται με διαπραγματεύσεις ή σχέδια συμφωνίας των κυβερνήσεων της Ν.Δ., που ποτέ δεν ίσχυσαν. Ο κύριος Τσίπρας δεν θα κριθεί ιστορικά μαζί με τους Κων. Μητσοτάκη και Κώστα Καραμανλή, που συζητούσαν εναλλακτικές λύσεις, αλλά θα συγκρίνεται με όσους, προ πολλών δεκαετιών, κέρδισαν το μεγαλύτερο μέρος της γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας και με όλους όσοι έκτοτε το προστάτευσαν. Και η σύγκριση θα είναι συντριπτική. Με βάση όλα αυτά, το λογικό ερώτημα είναι πώς και γιατί ο κύριος Τσίπρας έφτασε σε αυτό το σημείο. Η αλήθεια είναι ότι, σε αντίθεση με τα συνήθη σενάρια που εκπορεύονται από διάφορους γραφικούς για τα «σκοτεινά κέντρα» που δήθεν επιβουλεύονται τον Ελληνισμό, τα μηνύματα από τις ΗΠΑ υπογράμμιζαν μόνο την ανάγκη σταθερότητας στα Βαλκάνια και υποστήριξης της ευρωατλαντικής προοπτικής των Σκοπίων.
Δεν υπήρξε άξια λόγου αμερικανική πίεση προς την Αθήνα, με την εξαίρεση ίσως κάποιων τηλεφωνικών παροτρύνσεων του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Μ. Πενς, ακριβώς προ μηνός και εν όψει της πιθανότατης συμμετοχής του στα εγκαίνια της ΔΕΘ, στις 8 Σεπτεμβρίου, στην καρδιά του πανηγυρικού κλίματος της εξόδου από τα Μνημόνια.
Ο κύριος Τσίπρας έχει δίκιο όταν δηλώνει στην ΕΡΤ ότι «δεν μας πίεσαν», αφού ο ίδιος είχε σπεύσει να αποκαλύψει στην αμερικανική πλευρά ότι υπήρχαν κανάλια επικοινωνίας και πρόοδος στις επαφές με τον κύριο Ζάεφ ήδη από το περασμένο φθινόπωρο, πριν δηλαδή αρχίσει επίσημα η διαπραγμάτευση φέτος τον Ιανουάριο!
Σύμφωνα με εγκυρότατη πηγή στην Ουάσινγκτον, το θέμα της ΠΓΔΜ δεν συζητήθηκε καθόλου κατά τις συνομιλίες Τραμπ - Τσίπρα στον Λευκό Οίκο στις 17 Οκτωβρίου 2017 και εξετάστηκε μόνο παρεμπιπτόντως στη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον αντιπρόεδρο Πενς στις 18 Οκτωβρίου.
Αντίθετα, «λύθηκε η γλώσσα» του κυρίου Τσίπρα κατά τη διάρκεια άλλων συναντήσεών του τις ίδιες μέρες, με τους γερουσιαστές Λ. Γκράχαμ, Ρ. Τζόνσον, Κ. Μέρφι και την κυρία Τζ. Σαχίν.
Κατά την ίδια πηγή, ο πρωθυπουργός τούς αποκάλυψε, πρώτον, ότι η Αθήνα είχε καταθέσει συγκεκριμένες εναλλακτικές λύσεις στην ηγεσία των Σκοπίων για την ονομασία και, δεύτερον, ότι είχε αποφασιστεί η συγκρότηση επιτροπής για τα σχολικά βιβλία των δύο χωρών, ώστε -ανάλογα με την πρόοδο και σε άλλα θέματα- να δρομολογηθούν οι ενταξιακές συνομιλίες στην Ευρωπαϊκή Ενωση εντός του πρώτου εξαμήνου του 2018.
Με υπογεγραμμένη πλέον τη συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ, ίσως τα λεχθέντα προς τους Αμερικανούς γερουσιαστές να μην προκαλούν σήμερα μεγάλη έκπληξη, αλλά είναι σίγουρα περίεργο πώς ο πρωθυπουργός παρουσίασε την εικόνα τόσο μεγάλης προόδου των συνομιλιών μέχρι τις 18 Οκτωβρίου 2017, ενώ -επισήμως τουλάχιστον- άρχισαν στο Νταβός στις 24 Ιανουαρίου 2018!
Επίσης, είναι απορίας άξιο γιατί υπήρχαν τόσο προωθημένες επαφές μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων, όταν όλοι γνώριζαν ότι ο κύριος Ζάεφ δεν μπορούσε να προσέλθει σε ουσιαστικές συνομιλίες πριν από τους δύο γύρους των δημοτικών εκλογών της χώρας του, στις 15 και 29 Οκτωβρίου 2017.
Πρόκειται για ερωτήματα που αργά ή γρήγορα θα απαντηθούν από το εξωτερικό, καθώς στις συνομιλίες της Ουάσινγκτον ήταν παρών και αρμόδιος πρακτικογράφος της Γερουσίας των ΗΠΑ, ενώ ο κύριος Ζάεφ, που θα πιεστεί πολύ εσωτερικά τους ερχόμενους μήνες, είναι γνωστός για τη φλυαρία του.
* Ο Αλέξανδρος Τάρκας είναι εκδότης του περιοδικού «Άμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια