Το σχέδιο των Αμερικανών για τα Βαλκάνια

Τι έχει αποφασίσει η επιτροπή του Κογκρέσου για Ελλάδα και Σκόπια

Ρεπορτάζ-κείμενο: Αλέξανδρος Στεφανόπουλος
Τεκμηρίωση–Διασταύρωση: Δέσποινα Συριοπούλου

Η έντονη κινητικότητα που άρχισε να παρουσιάζει το ζήτημα των Σκοπίων αμέσως μετά την επιστροφή του Έλληνα Πρωθυπουργού και της Ελληνικής Αποστολής στις ΗΠΑ τον περασμένο Οκτώβριο(2017) έχει και βάθος χρόνου σε διεργασίες και έντονο-εντονότατο- διπλωματικό παρασκήνιο όπως αποκαλύπτουν σήμερα τα Επίκαιρα.

Η πάση «θυσία και πάση δυνάμη» εισδοχή των Σκοπίων στους κόλπους της Ευρωτλαντικής συμμαχίας δεν είναι άσχετη ούτε με την αυξανόμενη ένταση στο Αιγαίο, ούτε με τα πρόσφατα επεισόδια στα Σκόπια για τον κατευνασμό των οποίων χρειάστηκε Αμερικανική παρέμβαση, ούτε βέβαια και με τον νέο επανασχεδιασμό δυνάμεων και συνόρων, που επιχειρήται –είτε δια της βίας είτε δια της διπλωματικής οδού- στην περιοχή των Βαλκανίων. Πολύ περισσότερο δε περισσότερο δεν είναι άσχετα με τα όσα θα επακολουθήσουν την προσεχή 3ετια στην χερσόνησο του Αίμου.
Στις 102 σελίδες, των πρακτικών των συνεδριάσεων της υποεπιτροπής με θέμα «THE BALKANS:THREATS TO PEACE AND STABILITY» (Βαλκάνια: απειλές για την ειρήνη και την σταθερότητα) που φέρνουν στο φως της δημοσιότητας τα «Ε» φαίνεται πως εκεί βρίσκεται όλο το μυστικό της ενταντικοποίησης των διπλωματικών δράσεων για την λύση της εκκρεμότητας της εισόδου στο ΝΑΤΟ των Σκοπίων έστω και αν αρνηθεί με οποιαδήποτε διαδικασία η Ελλάδα. Ο Ιούλιος του 2018 που συνεδριάζει η ολομέλεια της Ευρωατλαντικής συμμαχίας δεν θα μοιάζει σε τίποτα με τη αντίστοιχη συνεδριάση του 2008...

Αν μελετήσει κάποιος τα πρακτικά της εν λόγω υποεπιτροπής θα διαπιστώσει πως οι ΗΠΑ έχουν αποφασίσει, -οριστικά και αμετάκλειτα να κλείσει αυτή η 25ετης εκκρεμότητα- αποδεχόμενες συγκεκριμένες(πολιτικές και επιστημονικές ελεγχόμενες) - εισηγήσεις εδώ και πολλά χρόνια. Διεργασίες και ασκήσεις ,με σενάρια επί χάρτου που πάνε πίσω σε βάθος 15ετιας δείχνουν πως, για τις ΗΠΑ πλέον επιβάλλεται, αφενός «για την σταθερότητα της περιοχής τα Σκόπια να μπουν σην ευρωατλαντική συμμαχία και να καμφθεί η Ελλάδα στις όποιες αντιδράσεις της ακόμα και αν χρειασθεί να τεθεί η (όποια) πολιτική ηγεσία της ενώπιον των ευθυνών της»... Και αφετέρου, τα Σκόπια πρέπει να μπουν με οποιδήποτε τρόπο και υπό οποιαδήποτε καθεστώς ακόμα και με την ιδιότητα του παρατηρητή, για να αναχαιτισθεί «πάση δυνάμη και θυσία» η βαθιά διείσδηση και ο έλεγχος της Μόσχας στην ευρύτερη και μείζονα περιοχή των Βαλκανίων.
Τα όσα διαμείβονται στις συνεδριάσεις της συγκεκριμένης υποεπιτροπής μεταξύ των τακτικών και έκτακτων μελών της με τους ειδικού βάρους προσκεκλημένους «συνεντευξιαζόμενους» είναι άκρως αποκαλυτπικά. Και ακόμα πιο αποκαλυπτικά είναι τα όσα προτείνουν ορισμένοι εξ αυτών όπως καθηγητής στο αμερικανικό πανεπιστήμιο JohnsHopkinsDaniel Serwer. Ας δούμε λοιπόν τι συνέβη πέντε μήνες ακριβώς, πριν την επίσημη επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στην Ουάσιγκτον σε μια από τις αίθουσες του Καπιτώλειου...
Βαλκάνια: Απειλές για την ειρήνη και την σταθερότητα
Την Τετάρτη 17 Μαΐου 2017 στην αίθουσα 2200 του Rayburn House στο Καπιτώλιο, η προγραμματισμένη για τις 2 το μεσημέρι ακρόαση της υπό-επιτροπής, αρμόδιας για την «Ευρώπη, Ευρασία & τις αναδυόμενες απειλές» της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, αφορούσε τα «Βαλκάνια και τις απειλές για την ειρήνη και τη σταθερότητα».
Στη συνεδρίαση συμμετείχαν με τις εισαγωγικές τοποθετήσεις του ο πρόεδρος της υπο-επιτροπής, ο ρεπουμπλικάνος από την πολιτεία της Καλιφόρνια, Dana Rohrabacher, ο δημοκρατικός από την πολιτεία της Νέας Υόρκης, GregoryMeeksκαι ο επίσης Δημοκρατικός από το RhodeIsland, DavidCicilline, ο οποίος έχοντας μόλις επιστρέψει από ταξίδι με άλλα μέλη της δικαστικής επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων σε Αλβανία, Βοσνία, Κόσοβο και FYROM, επικαλούμενος τα λεγόμενα του W. Churchillότι «τα Βαλκάνια παράγουν περισσότερη ιστορία, από αυτή που μπορούν να καταναλώσουν», επισημαίνει ότι: «Τα Βαλκάνια διάγουν μια εύθραυστη ειρήνη», και υπογραμμίζει ότι «είναι προς το συμφέρον εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ, να συνεχίσουν να στηρίζουν τη μεταρρύθμιση, την ανάπτυξη, την ομόνοια (συμφιλίωση) και τη διατήρηση της ειρήνης στα Βαλκάνια, και ότι δεν είναι ώρα για υποχώρηση με τον οποιονδήποτε τρόπο. Επισημαίνοντας στην κατακλείδα της εισηγήσεως του πως «Είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να συνεχίσουν να αντιλαμβάνονται την σημασία της περιοχής, τη σημασία της εταιρικής σχέσης με τους συμμάχους μας στην περιοχή και τον κίνδυνο της δημιουργίας χώρου για άλλους με λιγότερους ηθικούς στόχους».
Οι συμμετέχοντες με καταθέσεις στην εν λόγω συνεδρίαση της υπό-επιτροπής ήταν οι HoytBrianYee, αναπληρωτής βοηθός ΥΠΕΞ, αρμόδιος για τις Ευρωπαϊκές και Ευρασιανικές υποθέσεις, ο GordonN. Bardos, πρόεδρος της συμβουλευτικής εταιρείας «SouthEastEuropeanResearchandConsulting», ο πρώην βουλευτής και νυν πρόεδρος της Αλβανο-Αμερικανικής Κοινωνικής Ένωσης, (AlbanianAmericanCivicLeague) και ο DanielSerwer, Διευθυντής στο τμήμα Διαχείρισης Συγκρούσεων στη σχολή Διεθνών Σχέσεων του πανεπιστημίου JohnsHopkins.
Να θυμίσουμε ότι: την περίοδο που έλαβε χώρα η συνεδρίαση της υποεπιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων (17 Μαΐου), στα Σκόπια επικρατούσε αστάθεια και πολιτικό αδιέξοδο από την αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης μετά τις εκλογές της 11ης Δεκεμβρίου 2016 και τα όσα επακολούθησαν μέχρι τελικά ο Ζόραν Ζάεφ να σχηματίσει κυβέρνηση με τη συμμετοχή των Αλβανών.
Ο Hoyt Brian Yee, αναπληρωτής βοηθός ΥΠΕΞ, στην εισαγωγική τοποθέτησή του αναφέρθηκε αναλυτικά στα προβλήματα που αντιμετωπίζει κάθε χώρα ξεχωριστά (Μαυροβούνιο, Κροατία, Αλβανία, Βοσνία, Σερβία, Κόσοβο, πΓΔΜ), ενώ αναφορικά με τις προκλήσεις συνολικά για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων ανέφερε οτι: «οι προκλήσεις για τα αμερικανικά συμφέροντα είναι σοβαρές και αυξανόμενες. Η περιοχή στο σύνολό της είναι οικονομικά αδύναμη και πολιτικά ασταθής. Χωρίς τη δική μας και την ευρωπαϊκή βοήθεια και την προσοχή μας στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να αυξηθούν οι εντάσεις, πυροδοτώντας συγκρούσεις» ενώ σε άλλο σημείο αναφέρει «πρέπει να στηρίξουμε τις προσπάθειες των κυβερνήσεων για ένταξη στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ».
Μεγάλο ενδιαφέρον ωστόσο παρουσιάζουν τα όσα είπε ο Daniel Serwer, Διευθυντής στο τμήμα Διαχείρισης Συγκρούσεων στη σχολή Διεθνών Σχέσεων του πανεπιστημίου Johns Hopkins.
Αναφορικά με το ζήτημα της ονομασίας, ο Αμερικανός καθηγητής στην προφορική εισήγησή του αναφέρει τα εξής: «Στην πΓΔΜ, Ευρώπη και ΗΠΑ πρέπει να πουν στην Ελλάδα ότι (τα Σκόπια) θα προσκληθούν στο ΝΑΤΟ, μόλις επαναεγκαθιδρύσουν μια διαφανή και υπεύθυνη δημοκρατική διακυβέρνηση». Πιο αναλυτικά στην γραπτή –πολύ ενδιαφέρουσα συνολικά- εισήγησή του που κατατέθηκε στα πρακτικά της συγκεκριμένης συνεδρίασης ο Daniel Serwer ως προς τις μελλοντικές επιλογές που έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες –συμπεριλαμβανομένου και του ζητήματος της ονομασίας προτείνει μεταξύ άλλων:
-επιτάχυνση της ένταξης σε ΝΑΤΟ και ΕΕ. Washingtonκαι Βρυξέλλες μπορούν είτε να διώξουν τα εμπόδια, προκειμένου να επιταχύνουν την πρόοδο για ένταξη σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, είτε να βρουν άλλους τρόπους να αυξήσουν την επιρροή τους στην συμπεριφορά των Βαλκανίων
-ανάπτυξη και καλύτερη χρήση της τακτικής «Μαστίγιο και καρότο». Ενώ η ΕΕ έχει εξαντλήσει πολλά από τα καρότα της, οι ΗΠΑ δεν έχουν φτάσει σε αυτό το σημείο. Θα μπορούσαν να εξετάσουν –ως επιβράβευση- διμερείς εμπορικές συμφωνίες με χώρες που πληρούν τις απαιτήσεις για ένταξη σε ΝΑΤΟ και ΕΕ. Ή η Washingtonθα μπορούσε να φτιάξει μια περιοχή ελεύθερου εμπορίου σε αυτές τις χώρες, η οποία με τη σειρά της θα διαπραγματευόταν μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ
- ενίσχυση των δραστηριοτήτων του ΟΟΣΑ
-βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των εθνοτήτων (εθνικών ομάδων) των Βαλκανίων
-ενίσχυση των αμερικανικών διπλωματικών προσπαθειών
-στην «Μακεδονία»*, η διαμάχη για την ονομασία με την Ελλάδα έχει προκαλέσει αύξηση της εθνοτικής έντασης μεταξύ Αλβανών και «Μακεδόνων». Η αμερικανική πίεση σε Ελλάδα και «Μακεδονία» {σ.σ.πρέπει να ενταθεί} προκειμένου να επιτραπεί στην Μακεδονία να μπει στο ΝΑΤΟ ως ΠΓΔΜ (όπως δίδεται από την Ενδιάμεση συμφωνία του 1995 και επικυρώθηκε από το Διεθνές Δικαστήριο το 2011) ή ως Δημοκρατία της Μακεδονίας (με το συνταγματικό της όνομα) θα χρειαστεί εμπλοκή σε επίπεδο προέδρων (σ.σ. ανώτατο πολιτικό επίπεδο). Άλλη πιθανότητα είναι ο τερματισμός της προσπάθειας διαμεσολάβησης από τον ΟΗΕ, η οποία έχει διαρκέσει πάνω από 20 χρόνια και έχει γίνει αντιπαραγωγική, ενθαρρύνοντας ως εκ τούτου τα Σκόπια και Αθήνα για απευθείας διαπραγμάτευση.
Στις προτάσεις-συστάσεις που κάνει ο Αμερικανός καθηγητής σημειώνει ότι «δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική στην ευρωατλαντική ένταξη για τα Βαλκάνια. Οι ΗΠΑ πρέπει να δράσουν άμεσα για τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή, στηριζόμενες στην ΕΕ, ως εταίρο ζωτικής σημασίας στην συγκεκριμένη προσπάθεια. Από κοινού πρέπει να κάνουν τα εξής»:
Και προτείνει:
-να αναπτύξουν ένα σετ μαστίγιο και καρότου για τις χώρες των Βαλκανίων, συμπεριλαμβανομένων διμερών συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ, επιτάχυνση της ένταξης στην ΕΕ, και πιο αποτελεσματικών ευρωπαϊκών διαδικασιών για την παρεμπόδιση ατόμων να ταξιδεύουν στην ΕΕ ή να χρησιμοποιούν τα οικονομικά συστήματά της.
-από κοινού να κατονομάσουν τους ηγέτες των Βαλκανίων που απειλούν την δημοκρατία, την ειρήνη και στην ασφάλεια.
-προσπάθεια για ανάπτυξη κατανόησης με τη Ρωσία, η οποία θα μειώσει την παρέμβαση της Μόσχας
-να διατυπωθεί δημόσια μια σχεδιασμένη από κοινού απάντηση στο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας
-προσπάθεια αλήθειας και συμφιλίωσης σε ολόκληρη την περιοχή που στόχο έχουν την κοινή κατανόηση του τι συνέβη στις συγκρούσεις της δεκαετίας του 1990, καθώς επίσης και αποζημιώσεις για τα θύματα
-Ενίσχυση των πηγών εκδημοκρατισμού και δραστηριοτήτων του ΟΟΣΑ
-να εξεταστεί η ανάπτυξη αμερικανικών και ευρωπαϊκών στρατευμάτων για μεγιστοποίηση της προσπάθειας αποτροπής.
«Οι ΗΠΑ πρέπει να τοποθετήσουν ειδικό απεσταλμένο για τα Βαλκάνια, ο οποίος θα πρέπει να επιδιώκει την επίλυση –σε στενή διαβούλευση με τους ευρωπαίους- συγκεκριμένα θέματα», αναφέρει στην εισήγησή του ο ο Daniel Serwer, απαριθμώντας τα. Μεταξύ αυτών λέει για το ζήτημα της πΓΔΜ:
-«Στην Μακεδονία, μια διαφανής και υπεύθυνη κυβέρνηση, ως πρελούδιο για την ένταξη στο ΝΑΤΟ για την FYROMστην επόμενη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ

*σε όλες τις συνεδριάσεις Αμερικανικών θεσμών αλλά και διεθνών οργανισμών τα Σκόπια αναφέρονται ως ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ!

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΟΓΚΡΕΣΟ ΤΩΝ ΗΠΑ
EDWARD R. ROYCE, California, Chairman
CHRISTOPHER H. SMITH, New Jersey
ILEANA ROS-LEHTINEN, Florida
DANA ROHRABACHER, California
STEVE CHABOT, Ohio
JOE WILSON, South Carolina
MICHAEL T. MCCAUL, Texas
TED POE, Texas
DARRELL E. ISSA, California
TOM MARINO, Pennsylvania
JEFF DUNCAN, South Carolina
MO BROOKS, Alabama
PAUL COOK, California
SCOTT PERRY, Pennsylvania
RON DESANTIS, Florida
MARK MEADOWS, North Carolina
TED S. YOHO, Florida
ADAM KINZINGER, Illinois
LEE M. ZELDIN, New York
DANIEL M. DONOVAN, JR., New York
F. JAMES SENSENBRENNER, JR., Wisconsin
ANN WAGNER, Missouri
BRIAN J. MAST, Florida
FRANCIS ROONEY, Florida
BRIAN K. FITZPATRICK, Pennsylvania
THOMAS A. GARRETT, JR., Virginia
ELIOT L. ENGEL, New York
BRAD SHERMAN, California
GREGORY W. MEEKS, New York
ALBIO SIRES, New Jersey
GERALD E. CONNOLLY, Virginia
THEODORE E. DEUTCH, Florida
KAREN BASS, California
WILLIAM R. KEATING, Massachusetts
DAVID N. CICILLINE, Rhode Island
AMI BERA, California
LOIS FRANKEL, Florida
TULSI GABBARD, Hawaii
JOAQUIN CASTRO, Texas
ROBIN L. KELLY, Illinois
BRENDAN F. BOYLE, Pennsylvania
DINA TITUS, Nevada
NORMA J. TORRES, California
BRADLEY SCOTT SCHNEIDER, Illinois
THOMAS R. SUOZZI, New York
ADRIANO ESPAILLAT, New York
TED LIEU, California
AMY PORTER, Chief of Staff THOMAS SHEEHY, Staff Director
JASON STEINBAUM, Democratic Staff Director
ΥΠΟ-ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΥΡΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ
DANA ROHRABACHER, California, Chairman
JOE WILSON, South Carolina
TED POE, Texas
TOM MARINO, Pennsylvania
JEFF DUNCAN, South Carolina
F. JAMES SENSENBRENNER, JR., Wisconsin
FRANCIS ROONEY, Florida
BRIAN K. FITZPATRICK, Pennsylvania
GREGORY W. MEEKS, New York
BRAD SHERMAN, California
ALBIO SIRES, New Jersey
WILLIAM R. KEATING, Massachusetts
DAVID N. CICILLINE, Rhode Island
ROBIN L. KELLY, Illinois

Ποιος είναι ο Daniel Sewer
Ο Daniel Serwer είναι Καθηγητής της Πρακτικής Διαχείρισης Συγκρούσεων, διευθυντής του Προγράμματος Διαχείρισης Συγκρούσεων και ανώτερος συνεργάτης του Κέντρου Διατλαντικών Σχέσεων στη Σχολή Διεθνών Σπουδών Johns Hopkins. Ο Serwer είναι επίσης ερευνητικός επιστήμονας στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής στην Washington DC
Υπηρέτησε ως σύμβουλος υπουργός στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ. Διετέλεσε αναπληρωτής επικεφαλής της διπλωματικής αποστολής και υπεύθυνος της αμερικανικής πρεσβείας της Ρώμης από το 1990 έως το 1993 και από το 1994 έως το 1996, επίσης ειδικός απεσταλμένος και συντονιστής της βοσνιακής ομοσπονδίας. Κατά τη διάρκεια αυτής της αποστολής, ο Serwer είχε διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ των Κροατών και των Μουσουλμάνων και ήταν ο διαπραγματευτής ο οποίος συμμετείχε στην πρώτη συμφωνία που επετεύχθη στις ειρηνευτικές συνομιλίες του Ντέιτον.
Από το 1998 έως το 2010 ο Serwer ήταν αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Ειρήνης των Ηνωμένων Πολιτειών, ο οποίος υπηρετούσε για ένα μόνο έτος από τη θητεία του ως αντιπρόεδρος για τις επιχειρήσεις ειρήνης και σταθερότητας στο United States Institute of Peace (USIP). Κατά το διάστημα αυτό, ηγήθηκε της προσπάθειας οικοδόμησης της ειρήνης από το USIPγια το Ιράκ, το Αφγανιστάν, το Σουδάν και τα Βαλκάνια. Στο USIP, ο Serwer ειδικεύτηκε στην πρόληψη των διαθρησκευτικών και θρησκευτικών συγκρούσεων. Ήταν επίσης ο Εκτελεστικός Διευθυντής της Ομάδας Μελέτης Hamilton / Baker Iraq.

Ο Serwer είναι ο συγγραφέας του «δικαίωμα στην ισορροπία: Πώς μπορείτε να βοηθήσετε στην προστασία της Αμερικής» (Potomac, 2013) και συντάκτης με τον David Smock του «Facilitation of Dialogue» (USIP, 2012). Συχνά χρησιμοποιεί ιστολόγια για την εξωτερική πολιτική με συχνή αρθογραφία στο www.peacefare.net
Δείτε τα βίντεο
The Balkans: Threats to Peace and Stability

Chairman Rohrabacher on the hearing: “As the new Administration begins to put in place the pieces of their foreign policy, now is an appropriate time for Congress to reevaluate and consider our approach to the Western Balkans. I, like many observers of the region, have been frustrated by the lack of political reconciliation, economic development and stability. I fear that the status quo cannot continue indefinitely and that political backsliding is possible. This hearing will give the Subcommittee the chance to hear from both Administration officials and private experts on that current state of the region and what further actions or policy changes may be needed to ensure the Western Balkans continue to move in a direction of good governance and ethnic tolerance.” Opening Statements

Witnesses

Panel I

Mr. Hoyt Brian Yee

Deputy Assistant Secretary

Bureau of European and Eurasian Affairs
U.S. Department of State
[full text of statement]

Panel II

Gordon N. Bardos, Ph.D.

President

South East European Research and Consulting
[full text of statement]
[truth in testimony form]

The Honorable Joseph J. DioGuardi

Founding President

Albanian American Civic League
(Former Member of Congress)
[full text of statement]
[truth in testimony form]

Daniel Serwer, Ph.D.

Academic Director of Conflict Management

School of Advanced International Studies
Johns Hopkins University
[full text of statement]
[truth in testimony form]