 |
Γράφει ο Θάνος Οικονομόπουλος
|
Η Αγγλία, η χώρα που εφηύρε το κοινοβουλευτικό δημοκρατικό σύστημα και το τίμησε (και το τιμά...) όσο, ίσως, καμιά άλλη, δεν έχει σύνταγμα!
Όχι, τουλάχιστον, με την μορφή και την έννοια του «συντάγματος», όπως συμβαίνει σχεδόν σε όλες τις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες. Οι κανόνες που καθορίζουν την ισορροπία της εξουσίας μεταξύ κυβερνώντων και κυβερνωμένων, είναι ένα σύνολο νόμων,κειμένων και δικαστικών αποφάσεων που ξεκινάνε από την Magna Carta του 1215, μέχρι τον νόμο περί αντιπροσώπευσης του λαού (του 1969!). Κάθε νόμος ή δικαστική απόφαση, “ενσωματώνεται” σ’ αυτό το ιδιότυπο «σύνταγμα». Και λειτουργεί δημοκρατικά και αποτελεσματικά... Αρκεί ν’ αναφερθεί ότι το υπουργικό συμβούλιο... δεν υφίσταται νομικά, είναι καθαρά θέμα σύμβασης και «θεσμών»-που ουδείς διανοείται να αμφισβητήσει- το γραφείο του πρωθυπουργού αναγνωρίσθηκε επίσημα το... 1937, και μέχρι σήμερα δεν υπάρχει νόμος που να καθορίζει ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος ενός βουλευτή!
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν ένα σύνταγμα... λάστιχο, πλην απολύτως λειτουργικό, που κάθε τόσο ενσωματώνει τις αλλαγές και τις τροποποιήσεις που επιβάλλει η εξελισσόμενη πραγματικότητα, με τις περίφημες amendments (τροπολογίες), που προστίθενται και προσαρμόζουν το «σώμα» του συντάγματος. Το οποίο, μάλιστα, δεν περιλαμβάνει ούτε λέξη για τον... τρόπο διεξαγωγής των εκλογών (!), χωρίς αυτή ή έλλειψη να έχει εμποδίσει εδώ και δυο αιώνες τις εκλογικές αναμετρήσεις, το αποτέλεσμα των οποίων δεν έχει σκεφθεί κανείς να αμφισβητήσει...
Στην Γαλλία, τα τελευταία 50 χρόνια έχουν γίνει...50 συνταγματικές αναθεωρήσεις, με εκσυγχρονισμούς απαραίτητους, ως προς την πραγματικότητα της ζωής, σχεδόν χωρίς... να τις πάρει κανείς χαμπάρι!
Τι θέλει να πει ο... μακρύς αυτός πρόλογος; Ότι στις σοβαρές, επί της ουσίας δημοκρατικές, χώρες στις οποίες η πολιτική τάξη έχει αίσθημα ευθύνης για το παρόν και το μέλλον του λαού τους, η «αντίληψη» περί ανάγκης σεβασμού των δημοκρατικών θεσμών και της ισορροπίας μεταξύ κυβερνώντων και κυβερνωμένων, είναι σεβαστή και τηρείται με ευλάβεια, ακόμη και όταν δεν είναι τυπικά διατυπωμένη σ’ ένα κείμενο. Αυτό, σημαίνει δημοκρατική ωριμότητα...
Την οποία εμείς, ως κράτος και κοινωνία, δεν διαθέτουμε! Κι’ ας κοκορευόμαστε ότι εμείς ανακαλύψαμε και εφαρμόσαμε πρώτοι την δημοκρατία! Στα 43 μεταπολιτευτικά χρόνια, έχουμε κάνει τέσσερις συνταγματικές αναθεωρήσεις (1975,1986,2001 και 2008), όσες δηλαδή... προλάβαμε να κάνουμε στα πλαίσια των χρονικών περιθωρίων που το ίδιο το σύνταγμα μας επιτρέπει! Και (σχεδόν) όλες, μέσα σε κλίμα πολεμικής πολιτικής αντιπαράθεσης.
Και μάλιστα, τόσο... πετυχημένες και λειτουργικές, ώστε οι κατά καιρούς κυβερνήσεις, πριν ακόμη εξαντληθούν τα αναθεωρητικά περιθώρια, ξεκινάνε τον «προβληματισμό» και τις «προτάσεις» τους για τις ανάγκες που πρέπει να καλύψει η... επόμενη αναθεώρηση. Που, πάει να πει, οι αναθεωρήσεις made in Greece γίνονται για εξυπηρέτηση συγκυριακών και κοντόφθαλμων κομματικών σκοπιμοτήτων, που θέλουμε να εξασφαλίσουμε «θεσμικά». Και για όσο...
Πριν σχεδόν δυο χρόνια (την εποχή που έκοβε συντάξεις, δραματοποιούσε το ασφαλιστικό, συγκρουόταν με τους δανειστές για δόσεις και αξιολογήσεις, προσπαθούσε να περάσει «ντούκου» το δικό του μνημόνιο κ.λ.π) ο Αλέξης Τσίπρας, στο προαύλιο του φωτισμένου (κατακόκκινα!) κτιρίου της Βουλής, ανακοίνωσε με φανφάρες και... αντισυνταγματικές προβλέψεις, την σύσταση μιας επιτροπής αναθεώρησης του συντάγματος... «από τον λαό, για τον λαό», με δημοψηφίσματα ανά γειτονιές, με λαϊκότροπα ανεφάρμοστα «οράματα» μπάχαλου και άρωμα απολυταρχισμού! Πέρασαν δυο χρόνια, και η εν λόγω επιτροπή απλώς... συνεδρίασε μια φορά όλη κι’ όλη, και μετά εχάθησαν τα ίχνη της. Θα τα ξαναβρούμε, λίγο πριν ο πρωθυπουργός αποφασίσει να καταφύγει σε εκλογές...
Τώρα, το «Κίνημα Αλλαγής» έστειλε πρόσκληση (βασισμένη σε ρεαλιστική και σοβαρή πρόταση του καθηγητή κ. Νίκου Αλιβιζάτου) στα άλλα κόμματα, για να γίνει μια περιορισμένη αλλά αναγκαία αναθεώρηση του συντάγματος από την παρούσα Βουλή, (ώστε να αποφευχθεί ο διαδικαστικός χαμένος χρόνος, που απαιτεί δυο κοινοβουλευτικές θητείες και να ισχύσουν αμέσως) για πολύ συγκεκριμένα θέματα που συμβάλλουν στην παθογένεια (και την δημοκρατική «εκτροπή») του κράτους. Φυσικά, την έστειλε και στον ΣΥΡΙΖΑ.
Οι πέντε (από τις «5+1 προτάσεις για τα βασικά», που αναφέρει ο κ. Αλιβιζάτος και η πρόσκληση του «ΚΙΝ.ΑΛ») είναι όντως τομείς που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης κραυγαλέων δικαιοκρατικών ελλειμμάτων του πολιτικού μας συστήματος τα οποία... καθιέρωσαν οι προηγούμενες αναθεωρήσεις: νόμος περί ευθύνης υπουργών, βουλευτική ασυλία, επιλογή ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων και ανεξαρτήτων αρχών,μη διάλυση της Βουλής λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας-ενός δηλαδή απολύτως διακοσμητικού, όπως τον κατάντησε η αναθεώρηση του 1986 από τον Ανδρέα Παπανδρέου, θεσμού...
Το «+1», (δηλαδή η αναθεώρηση του τρόπου αναθεώρησης του συντάγματος, ώστε να μπορεί μια Βουλή να ολοκληρώσει την αναθεώρηση) απαιτεί μεγάλο και σοβαρό προβληματισμό, επειδή μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ αν πέσει στα χέρια λαϊκιστών, ακροδεξιών και αριστερών, και ευκαιριακών πλειοψηφιών...
Και γιατί όχι, θα σκεφθεί κανείς, αν επιτευχθεί διακομματική πολιτική συναίνεση.
Την απάντηση, την έδωσε ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος με άρθρο του (κόντρα στην λογική του κόμματός του...) διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει πολιτικό (και αναφέρεται στον ΣΥΡΙΖΑ...) και θεσμικό περιβάλλον κατάλληλο, «η αναθεώρηση απαιτεί γενναιόδωρη προσέγγιση των συγκυριακών σκοπιμοτήτων προκειμένου να επιτευχθούν μακροπρόθεσμες συναινέσεις...» καθώς επίσης και ότι με τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, δύσκολο ν βρεθούν κοινά μονοπάτια. «Η συναινετική στάση της αντιπολίτευσης τον Αύγουστο του 2015, η συναινετική στάση κομμάτων και προσώπων στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, αντιμετωπίσθηκε με χυδαιότητες, με μικροκομματικές σκοπιμότητες...» έγραψε χαρακτηριστικά ο κ. Βενιζέλος. Μ’ άλλα λόγια, πιστεύει ότι κολεγιά με τον μπαμπέση ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει νόημα...
Και ο κ. Αλιβιζάτος έχει δίκιο και σωστά θέλει άμεση και από την παρούσα Βουλή με αυξημένη πλειοψηφία αντιμετώπιση των δομικών παθογενειών πριν είναι πολύ αργά, αλλά και ο κ. Βενιζέλος σωστά επισημαίνει ότι με δαύτους συνεννόηση δεν γίνεται. Η ΝΔ, αρνήθηκε ήδη την πρόσκληση του ΚΙΝ.ΑΛ υπενθυμίζουσα ότι έχει προ πολλού καταθέσει δική της πρόταση για την συνταγματική αναθεώρηση (αλλά, κυρίως, λόγω του ίδιου σκεπτικού μ’ αυτό του κ. Βενιζέλου...), ο δε ΣΥΡΙΖΑ, θα «παίξει» με την δική του λαϊκίστικη...δημοψηφισματική πρόταση για αναθεώρηση από τις γειτονιές και το πεζοδρόμιο! Και, φυσικά, ούτε που διανοείται να αποφασισθεί από τούτη την Βουλή η μη διάλυση της Βουλής λόγω αδυναμίας Προέδρου Δημοκρατίας! Στην προεδρική εκλογή του 2020 και την πιθανή έλλειψη κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας 180 εδρών, στηρίζει τις ελπίδες του να προκηρυχθούν εκλογές λόγω μη εκλογής Προέδρου, να γίνουν με την απλή αναλογική και... φωτιά στα τόπια, μπουρλότο στην χώρα!
Και τώρα, αναλογισθείτε με θλίψη και οδύνη, το πώς αντιμετωπίζουν άλλες χώρες και λαοί (που «όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες, αυτοί έτρωγαν βελανίδια...»!) τους θεσμούς, την λειτουργία της δημοκρατίας, τα προβλήματα του σήμερα με το βλέμμα στο αύριο...
Εμείς εδώ, μηρυκάζουμε την κατάντια μας, δεν συμφωνούμε ούτε για τα αυτονόητα προς επιβίωσή μας, και κάθε λίγο και λιγάκι με μια συνταγματική αναθεώρηση ξεχνιόμαστε...
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια