Στα Μεγάλα Καλύβια, του νομού Τρικάλων, κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα και για παραπάνω από έναν αιώνα, γίνεται αναπαράσταση του παραδοσιακού καραγκούνικου γάμου. Παρουσιάζεται όλη η ιεροτελεστία του γάμου ενός καραγκούνικου ζευγαριού, όπως αυτός γινόταν μέχρι και τη δεκαετία του 1960-70 στα Μεγάλα Καλύβια και σε όλα τα καραγκουνοχώρια της Δυτικής Θεσσαλίας.
Πριν ξεκινήσει ο γάμος, όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο φιλόλογος Ευθύμιος Αθ. Κουφογιάννης, γίνονται τα αρραβωνιάσματα (σιβάσματα) του ζευγαριού – κανονικά, γίνονταν τουλάχιστον ένα χρόνο πριν- αλλά παρουσιάζονται μαζί με το γάμο για την οικονομία του χρόνου. Στην πλατεία του χωριού γίνονται τα στέφανα και ακολουθεί ο παραδοσιακός γαμήλιος χορός. Δύο πομπές συναντιούνται στην πλατεία για το μυστήριο του...γάμου: Η μία του γαμπρού που καταφθάνει πρώτος και η άλλη της νύφης που έρχεται από το Κονάκι, το ανακαινισμένο διώροφο τούρκικο διοικητήριο που αποτελεί την έδρα του Εκπολιτιστικού Λαογραφικού Ομίλου Καλυβίων (ΕΛΟΚ). Ο γαμπρός – αφού τον έχουν ξυρίσει δημόσια και υπό τους ήχους παραδοσιακών τραγουδιών - είναι ντυμένος με φουστανέλα και οι συγγενείς του με παραδοσιακές φορεσιές του παρελθόντος (σκούτινα, παντελόνια, γιλέκα, κ.λ.π.).
Η νύφη – στον ρόλο της συνήθως κάποιος νεαρός άνδρας – φοράει, σύμφωνα με τον κ. Κουφογιάννη, την παραδοσιακή νυφιάτικη καραγκούνικη φορεσιά , την οποία για να τη φορέσει ολόκληρη χρειάζεται κάμποσες ώρες. Ιδιαίτερα το δέσιμο και το στόλισμα του κεφαλομάντηλου χρειάζεται αρκετή ώρα και επιδεξιότητα. Τα παλαιότερα χρόνια, προσθέτει, κυκλοφορούσε κι ένα κάρο γεμάτο με τα προικιά της νύφης που οι βλάμηδες έπαιρναν από το σπίτι της και τα μετέφεραν στο σπίτι του γαμπρού.
Η όλη διαδικασία των αρραβωνιασμάτων και του γάμου παρουσιάζεται ως παρωδία – κωμωδία με έξυπνες ατάκες, άφθονο χιούμορ και πολλές φορές «ακατάλληλες» χειρονομίες και κινήσεις που προκαλούν το γέλιο των παρευρισκόμενων. Την παράσταση «κλέβει» τις περισσότερες φορές ο ψευτοπαπάς με την παπαδιά του, που εισέρχονται στην πλατεία με μία μηχανή μεγάλου κυβισμού ή με κάποιο άλλο ασυνήθιστο μεταφορικό μέσο.
Οι θεατές – ανάμεσα στους Μεγαλοκαλυβιώτες και πολλοί επισκέπτες – παρακολουθούν αρχικά όλα τα δρώμενα και κατόπιν πιάνονται στον μεγάλο κύκλο του χορού και χορεύουν υπό τους ήχους του κλαρίνου παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια της Θεσσαλίας και όχι μόνο.
Νωρίτερα, έχουν γευτεί την παραδοσιακή φασολάδα, που τους έχει προσφερθεί δωρεάν, μαζί με κρασί, από μέλη του πολιτιστικού συλλόγου ΕΛΟΚ και άλλους εθελοντές Μεγαλοκαλυβιώτες. Οι μάγειροι βάζουν όλη τη δεξιοτεχνία τους για να γίνει νόστιμη η φασολάδα, αφού η ποσότητά της ανέρχεται σε εκατοντάδες μερίδες. Η φασολάδα μαγειρεύεται λόγω Σαρακοστής ενώ είναι γνωστό ότι το πιο συνηθισμένο φαγητό του γάμου ήταν πληγούρι, δηλαδή χοντροκομμένο βρασμένο σιτάρι με πρόβατο.
Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι ακόμα και με αντίξοες καιρικές συνθήκες το έθιμο της αναπαράστασης πραγματοποιείται πάση θυσία.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
Πριν ξεκινήσει ο γάμος, όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο φιλόλογος Ευθύμιος Αθ. Κουφογιάννης, γίνονται τα αρραβωνιάσματα (σιβάσματα) του ζευγαριού – κανονικά, γίνονταν τουλάχιστον ένα χρόνο πριν- αλλά παρουσιάζονται μαζί με το γάμο για την οικονομία του χρόνου. Στην πλατεία του χωριού γίνονται τα στέφανα και ακολουθεί ο παραδοσιακός γαμήλιος χορός. Δύο πομπές συναντιούνται στην πλατεία για το μυστήριο του...γάμου: Η μία του γαμπρού που καταφθάνει πρώτος και η άλλη της νύφης που έρχεται από το Κονάκι, το ανακαινισμένο διώροφο τούρκικο διοικητήριο που αποτελεί την έδρα του Εκπολιτιστικού Λαογραφικού Ομίλου Καλυβίων (ΕΛΟΚ). Ο γαμπρός – αφού τον έχουν ξυρίσει δημόσια και υπό τους ήχους παραδοσιακών τραγουδιών - είναι ντυμένος με φουστανέλα και οι συγγενείς του με παραδοσιακές φορεσιές του παρελθόντος (σκούτινα, παντελόνια, γιλέκα, κ.λ.π.).
Η νύφη – στον ρόλο της συνήθως κάποιος νεαρός άνδρας – φοράει, σύμφωνα με τον κ. Κουφογιάννη, την παραδοσιακή νυφιάτικη καραγκούνικη φορεσιά , την οποία για να τη φορέσει ολόκληρη χρειάζεται κάμποσες ώρες. Ιδιαίτερα το δέσιμο και το στόλισμα του κεφαλομάντηλου χρειάζεται αρκετή ώρα και επιδεξιότητα. Τα παλαιότερα χρόνια, προσθέτει, κυκλοφορούσε κι ένα κάρο γεμάτο με τα προικιά της νύφης που οι βλάμηδες έπαιρναν από το σπίτι της και τα μετέφεραν στο σπίτι του γαμπρού.
Η όλη διαδικασία των αρραβωνιασμάτων και του γάμου παρουσιάζεται ως παρωδία – κωμωδία με έξυπνες ατάκες, άφθονο χιούμορ και πολλές φορές «ακατάλληλες» χειρονομίες και κινήσεις που προκαλούν το γέλιο των παρευρισκόμενων. Την παράσταση «κλέβει» τις περισσότερες φορές ο ψευτοπαπάς με την παπαδιά του, που εισέρχονται στην πλατεία με μία μηχανή μεγάλου κυβισμού ή με κάποιο άλλο ασυνήθιστο μεταφορικό μέσο.
Οι θεατές – ανάμεσα στους Μεγαλοκαλυβιώτες και πολλοί επισκέπτες – παρακολουθούν αρχικά όλα τα δρώμενα και κατόπιν πιάνονται στον μεγάλο κύκλο του χορού και χορεύουν υπό τους ήχους του κλαρίνου παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια της Θεσσαλίας και όχι μόνο.
Νωρίτερα, έχουν γευτεί την παραδοσιακή φασολάδα, που τους έχει προσφερθεί δωρεάν, μαζί με κρασί, από μέλη του πολιτιστικού συλλόγου ΕΛΟΚ και άλλους εθελοντές Μεγαλοκαλυβιώτες. Οι μάγειροι βάζουν όλη τη δεξιοτεχνία τους για να γίνει νόστιμη η φασολάδα, αφού η ποσότητά της ανέρχεται σε εκατοντάδες μερίδες. Η φασολάδα μαγειρεύεται λόγω Σαρακοστής ενώ είναι γνωστό ότι το πιο συνηθισμένο φαγητό του γάμου ήταν πληγούρι, δηλαδή χοντροκομμένο βρασμένο σιτάρι με πρόβατο.
Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι ακόμα και με αντίξοες καιρικές συνθήκες το έθιμο της αναπαράστασης πραγματοποιείται πάση θυσία.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια