Κρίσιμη διετία για Ερντογάν

Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος
Η Βουλή της Τουρκίας άνοιξε τον δρόμο για το δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί τον Απρίλιο για την έγκριση της Συνταγματικής Μεταρρύθμισης. Η λέξη «Μεταρρύθμιση» είναι παραπλανητική γιατί επί της ουσίας πρόκειται για μια ανατροπή χωρίς προηγούμενο, καθώς με εξαίρεση την περίοδο 1923-1938
όπου ολόκληρη η εξουσία ανήκε στον Κεμάλ και στο μόνο τότε νόμιμο κόμμα το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό, η Τουρκία ουδέποτε κυβερνήθηκε από προσωποπαγές καθεστώς.
Η τροποποίηση του Συντάγματος προβλέπει όποτε θα διεξαχθούν ταυτόχρονα η προεδρική και οι βουλευτικές εκλογές να τεθεί σε εφαρμογή την άνοιξη του 2019, με τον Ερντογάν να δικαιούται δύο πενταετείς θητείες στην Προεδρία.
Με άλλα λόγια, αν δεν υπάρξει βραχυκύκλωμα στην παραπάνω προσχεδιασμένη πορεία ο Ερντογάν την άνοιξη του 2019 θα ξεκινήσει μια δεκαετή θητεία, η οποία όταν θα λήξει το 2029 θα τον έχει καταστήσει τον μακροβιότερο ηγέτη στην ιστορία της χώρας, καθώς θα έχει κλείσει εόκοσι επτά χρόνια στην κυβερνητική εξουσία!
Το μήνυμα προς κάθε μορφή αντιπολίτευσης εντός και εκτός Βουλής από το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα του Κιλιτζάρογλου μέχρι το επί της ουσίας εκτός νόμου Κουρδικό HDP αλλά και τις εκατοντάδες χιλιάδες που συνελήφθησαν, φυλακίσθηκαν, αποτάχθηκαν από τις Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας μετά το αποτυχόν πραξικόπημα με την κατηγορία ότι ανήκουν στο δίκτυο του Ιμάμη Γκιουλέν είναι ότι αν δεν ανακοπεί στη διάρκεια της μεταβατικής διετίας η πορεία Ερντογάν προς μια ανεξέλεγκτη σουλτανική προεδρία, τότε δεν υπάρχει περιθώριο πολιτικής επιβίωσης εντός της νέας πολιτικής και συνταγματικής νομιμότητας.
Το ίδιο ισχύει και για τον πολύτιμο σημερινό σύμμαχο του Ερντογάν και του ΑΚΡ, το Εθνικιστικό Κόμμα, ΜΗΡ, χάρη στις ψήφους του οποίου προχωρεί η τροποποίηση του Συντάγματος, καθώς με τα σημερινά δεδομένα μιας αυταρχικής εκτροπής που ολοένα βαθαίνει, το καλύτερο στο οποίο θα μπορεί να ελπίζει ο ηγέτης του Μπαχτσελί, είναι μια συγχώνευση με το κυβερνών κόμμα σε ένα ευρύτερο Ισλαμικό-Εθνικιστικό μόρφωμα.
Προφανώς στο καθεστώς Ερντογάν δεν θα υπάρχει θέση ούτε για τον πρώην πρόεδρο Γκιουλ, ούτε για τον πρώην πρωθυπουργό Νταβούτογλου και δεκάδες άλλα ηγετικά στελέχη της παλαιάς φρουράς, που σταδιακά αναγκάσθηκαν να απομακρυνθούν από την κυβέρνηση και την κομματική εξουσία.
Δεν χρειάζονται ούτε σενάρια συνωμοσίας, ούτε καταχθόνια ξένα κέντρα για να προβάλει η μεταβατική διετία ως η πιο επικίνδυνη περίοδος στην πολιτική σταδιοδρομία του Ερντογάν, καθώς όλα κινούνται στη λογική της αυτοεκπληρούμενης προφητείας: Η μακροημέρευση στην εξουσία οδηγεί στη θεσμική κατοχύρωση προσωποπαγούς καθεστώτος, η οποία με τη σειρά της θέτει σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις πλην του κυβερνώντος κόμματος το δίλημμα της σκληρής εναντίωσης ή της πολιτικής αυτοακύρωσης.
Ο όρος Σουλτάνος ίσως να μην είναι επαρκής για να δώσει το στίγμα της αυτοδυναμίας ενός προέδρου που θα κυβερνά χωρίς τη διαμεσολάβηση πρωθυπουργού: Οι Σουλτάνοι, ως γνωστόν, μοιράζονταν την εξουσία με τον μεγάλο Βεζίρη.
Η υπερπροεδρία Ερντογάν είναι μια θλιβερή παλινδρόμηση για την Τουρκία, η οποία από το 1945 και μετά έζησε με διαλείμματα δικτατορικής διακυβέρνησης μια συγκατοίκηση της στρατιωτικής ηγεσίας με μια πολυκομματική κοινοβουλευτική Δημοκρατία και όχι μόνο...
Από τα μέσα του 19ου αιώνα η Υψηλή Πύλη είχε μπει σε μια πορεία μεταρρυθμίσεων που ολοκληρώθηκε με την υιοθέτηση του Οθωμανικού Συντάγματος του 1909, ένα χρόνο μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων.
Η μεγαλύτερη συνωμοσία που απειλεί τον Ερντογάν δεν είναι τα καταχθόνια κέντρα στις ΗΠΑ που με μαριονέτα τον Ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν απεργάζονται τη διανομή της Τουρκίας με μια Νέα Συνθήκη των Σεβρών, αλλά η παραζάλη της απόλυτης εξουσίας που έχει οδηγήσει τον πρόεδρο της χώρας σε αυταρχική εσωτερική περιχαράκωση και ταυτόχρονα σε πρωτοφανή περιφερειακή απομόνωση.

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.


Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια