Το μόνιμο πρόβλημα της χώρας είναι ότι τα τελευταία 90 χρόνια δίνει μάχες οπισθοφυλακών.
Αδυνατούμε σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους να αντιληφθούμε τον περίγυρο μας και να κάνουμε επιλογές που θα εμπεριέχουν έστω και στοιχεία συμβιβασμών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μονίμως να "αντιστεκόμαστε" για να κερδίσουμε κάτι που έπρεπε να έχουμε επιλέξει σε πρωθύστερο χρόνο.
Αυτό φαίνεται στην εξωτερική μας πολιτική, στα μεγάλα εθνικά ζητήματα, στα θέματα της οικονομίας, αλλά και στην υπόθεση της ΔΕΗ. Οι άνθρωποι που είχαν μια πολύ μικρή εικόνα στο κάδρο των διεθνών ενεργειακών εξελίξεων, - δηλαδή αυτοί που έβλεπαν μόνο το δάκτυλο τους- επέβαλαν την άποψη τους, σε αυτούς που έβλεπαν μακριά. Η μόνιμη δυστυχία της χώρας.
Με αφορμή όλους αυτούς που αποφασίζουν για μας θα επιχειρήσουμε μια διερεύνηση με αφορμή τα όσα βαρύγδουπα ακούστηκαν στο πρόσφατο Περιφερειακό συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας για το θέμα της μεταφοράς του 35% της ΔΕΗ στο υπερταμείο, τις ευθύνες που καταλογίζονται από τους αντιπολιτευόμενους στην κυβέρνηση και από τους κυβερνώντες προς τους αντιπολιτευόμενους, και τα όσα καταγγέλλουν οι συνδικαλιστές κάθε απόχρωσης.
Όσοι με ανακοινώσεις και σκληρές αναφορές τονίζουν ότι «δεν πουλάμε» κλπ θα’πρεπε να γνωρίζουν ότι η Ελλάδα όπως και άλλες χώρες της ΕΕ που διέθεταν κρατικές ηλεκτρικές εταιρίες έπρεπε να συμμορφωθούν με τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς που άρχισε να θεσπίζει η ΕΕ με την σύμφωνη γνώμη και της χώρας μας. Άρα δεν πρόκειται για συνομωσία των δανειστών μας με τους ντόπιους ''ολιγάρχες'' και την ανοχή των κυβερνήσεων (όσων κυβέρνησαν) για να αρπάξουν τα «ασημικά» της ΔΕΗ.
Η υπόθεση είναι παλιά
Η ιστορία είναι παλιά και ξεκινά μετά την συνθήκη του Μάαστριχτ όπου από 1 Ιανουαρίου 1993 καθιερώθηκε η ελεύθερη κίνηση αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίου και εργασίας. Επίσης η Συνθήκη του Μάαστριχτ συμπεριέλαβε διατάξεις για την κατασκευή Διευρωπαϊκών Δικτύων (ΔΕΔ ) για την ενέργεια, τις μεταφορές και τις επικοινωνίες. Τα ΔΕΔ θα χρηματοδοτούντο από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, καθώς επίσης και από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και τα Ταμεία Συνοχής, τα οποία προορίζονται για την ανάπτυξη των φτωχότερων Ευρωπαϊκών περιοχών και για την ενοποίηση των Ευρωπαϊκών υποδομών αντίστοιχα. Πολλά ευρωπαϊκά κράτη στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα που έθεσε το Μάαστριχτ και στην συνέχεια η συνθήκη της Λισσαβόνας προχώρησαν σε γενναίες ανακατατάξεις στις τηλεπικοινωνίες αλλά και στο χώρο της ενέργειας. Κρατικές ενεργειακές εταιρίες στην Γαλλία την Ιταλία την Γερμανία την Ισπανία κλπ προχώρησαν σε συμμάζεμα των δραστηριοτήτων τους προετοιμάστηκαν για την απελευθέρωση της αγοράς. Με σχέδιο και πρόγραμμα προχώρησαν σε πωλήσεις μεριδίων ηλεκτροπαραγωγής κρατώντας φυσικά για τον εαυτό τους καταρχήν την πυρηνική ενέργεια και τα φράγματα, όπου υπήρχαν.
Τι έγινε στην Ελλάδα
Από τα μέσα του 1995 η ΔΕΗ εκπονούσε του σχέδιο «ΘΑΛΗΣ» που προέβλεπε τον λογιστικό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ, σε παραγωγή, μεταφορά, διανομή και εμπορία και την δημιουργία αντίστοιχων εταιριών, δημιουργία συνεργατικών σχημάτων με άλλους παίκτες κλπ. Το σχέδιο εκπονούσε o Γαλλικός ενεργειακός κολοσσός EDF που από το 2004 έπαψε να κατέχει το κρατικό μονοπώλιο στην Γαλλία. Τέτοιες ενημερώσεις έγιναν κατά κύριο λόγω στο ενεργειακό κέντρο της περιοχής Κοζάνης - Πτολεμαϊδας με τους συνδικαλιστές της εποχής να παρακολουθούν τα σεμινάρια, αλλά να απορρίπτουν κάθε αλλαγή στα δεδομένα. Το ίδιο επιθυμούσαν και το πολιτικό προσωπικό, της εποχής υπουργοί, βουλευτές και δήμαρχοι. Κανένας δεν ήθελε την ΔΕΗ ως μοντέρνα εταιρία, μακριά και έξω από πολιτικά παιχνίδια, την ήθελαν ως κρατική εταιρία που υλοποιεί όλα τα πολιτικά ρουσφέτια, κυβέρνησης, τοπικών δημάρχων και βουλευτών.
Το 1999 η Ελλάδα έχει κλειδώσει το εθνικό της νόμισμα σε σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία και ετοιμάζεται να εισέλθει στο euro. Ο Σημίτης αντιλαμβανόμενος ότι η χώρα είναι παντελώς απροετοίμαστη για την ενεργειακή καταιγίδα που έρχεται με την απελευθέρωση της αγοράς και μετά το όχι που εισπράττει από τον Τάκη Αθανασόπουλο, αποφασίζει να τοποθετήσει στο τιμόνι της ΔΕΗ τον Στέργιο Νέζη. Η ΔΕΗ εισέρχεται στο χρηματιστήριο της N.Yορκης αλλά προχωρά με βήματα χελώνας στις υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις.
Περίοδος ΠΑΣΟΚ
Προκειμένου να ενταχθεί η ΔΕΗ στο χρηματιστήριο ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Ευάγγελος Βενιζέλος προχωρά με την ηγεσία της ΓΕΝΟΠ -Έξαρχος – Πιλαλίδης- σε μια λεόντεια συμφωνία όπου αναγνωρίζει ότι περιουσία των εργαζομένων, αποτελεί μέρος της ΔΕΗ την οποία περιουσία αποτιμά στα 3,3 δις δρχ . (Οργανισμός Ασφάλισης Προσωπικού ΔΕΗ που περιελήφθη στο N. 2773/99). Με αυτήν την συμφωνία περιορίστηκαν δραματικά τα επενδυτικά ανοίγματα της επιχείρησης τα επόμενα χρόνια αφού κάθε κουβέντα προσέκρουε στην διάσωση του ασφαλιστικού πυλώνα των Δεητζηδων κι όχι στην προσαρμογή της επιχείρησης στα νέα δεδομένα.
Μετά τις εκλογές του 2000 η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με δύο μεγάλα θέματα που συντάραξαν την κοινωνία. Στο θέμα των ταυτοτήτων, με πρωτόγνωρες λαοσυνάξεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη που οργανώνει η Ιερά σύνοδος με την φανερή προτροπή και υποστήριξη της ΝΔ και του αρχηγού της Κώστα Καραμανλή και στο θέμα του ασφαλιστικού με πρωτοφανής διαδηλώσεις σε όλο το πολιτικό φάσμα όπου συμμετέχουν και στελέχη της ιδίας της κυβέρνησης. Ο Σημίτης νικά στις ταυτότητες αλλά οπισθοχωρεί κατά κράτος στο ασφαλιστικό. Τραυματισμένη βαριά από το ασφαλιστικό και πληγωμένη από τις ταυτότητες στην κοινή γνώμη, η κυβέρνηση αδυνατεί να ανοιξει άλλο μέτωπο με σοβαρές αποφάσεις που έπρεπε να παρθούν για την απελευθέρωση της αγοράς, τον διαχωρισμό της ΔΕΗ, την σύμπραξη η την πώληση ενεργειακών μεριδίων σε ιδιώτες κρατώντας για τον εαυτό της στρατηγικά κομμάτια τους λιγνίτες και τα φράγματα. Λόγω πολιτικού κόστους, κανείς δεν τολμά τις σοβαρές αποφάσεις, ενώ έχουν αρχίσει οι πιέσεις από τα αρμόδια όργανα της Κομισιόν για την ενεργειακή στασιμότητα της χώρας. Στην Ευρώπη την ίδια περίοδο οι ενεργειακοί κολοσσοί αλλάζουν, μετασχηματίζονται, αγοράζουν και πωλούν αντίστοιχα μερίδια, παίρνουν θέση στην απελευθερωμένη αγορά που σιγά σιγά γίνεται πραγματικότητα. Στην Ελλάδα οι συνδικαλιστές οι οποίοι παρεπιπτόντως ταξιδεύον στο εξωτερικό -με ρυθμούς ευρωβουλευτών, αφού είναι μέλη δεκάδων ευρωπαϊκών ομοσπονδιών,- γνωρίζουν τι συμβαίνει αλλά αυτό που τους ενδιαφέρει είναι η προστασία των κεκτημένων, οι παχυλές συντάξεις και όχι η νέα θέση της ΔΕΗ για να αντιμετωπίσει τον τυφώνα που πλησιάζει.
Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο υπουργός Ανάπτυξης είναι ο Ακης Τσοχατζόπουλος, γνωστός κρατιστής, κορυφαίο στέλεχος με ισχυρές προσβάσεις στο «παλαιό» ΠΑΣΟΚ της εποχής. Ο Άκης Τσοχατζόπουλος ως υπουργός Ανάπτυξης το 2003 και προεδρεύων στο Συμβούλιο Υπουργών της Ελληνικής Προεδρίας, υπογράφει την Ευρωπαϊκή οδηγία που προβλέπει «άνοιγμα της αγοράς ενέργειας τον Ιούλιο του 2004 για όλη την αγορά, πλην της οικιακής κατανάλωσης, και τον Ιούλιο του 2007 προβλέπει άνοιγμα και για την οικιακή κατανάλωση». Οι οδηγίες ισχύουν για την Ευρώπη αλλά με αλχημείες και διάφορες λογιστικές ακροβασίες για την Ελλάδα.
Περίοδος ΝΔ
Η νέα κυβέρνηση που προκύπτει το 2004 φέρνει στο τιμόνι της ΔΕΗ τον Ι. Παλαιοκρασά παλαιό υπουργό της ΝΔ που κυκλοφορούσε στη Χαλκοκονδύλη αλλά και στην μοναδική επίσκεψη του στην Πτολεμαϊδα με δύο συνδικαλιστές «σωματοφύλακες» από την περιοχή . Το στελεχος τότε της ΔΑΚΕ στην ΓΕΝΟΠ Παναγιώτη Λόφτσαλη και τον ανερχόμενο επίσης της ΔΑΚΕ Παντελή Καραλευθέρη. Το μοναδικό έργο που έφερε εις πέρας στο σύντομο διάστημα που έμεινε στην ΔΕΗ ο Γιάννης Παλαιοκρασάς ήταν οι εννέα φάκελοι με αποφάσεις έργων του προηγούμενου ΔΣ της επιχείρησης (περιόδου Νεζη), τους οποίους προσκόμισε στον Εισαγγελέα. Η ενέργεια αυτή υποχρέωσε τον τοτε διευθύνοντα σύμβουλο Στέργιο Νέζη σε παραίτηση. Ούτε αυτός ο έμπειρος πολιτικός καταφέρνει να οδηγήσει με ασφάλεια την επιχείρηση στην περίφημη απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας κι έτσι η εταιρία συνθλίβεται στα αντικρουόμενα συμφέροντα των ιδιωτών αλλά και στην σθεναρή στάση των συνδικαλιστών. Με άδοξο τρόπο αποχωρεί και την θέση του αναλαμβάνει με καθήκοντα προέδρου και διευθύνοντα συμβούλου ο διεθνώς αναγνωρισμένος Τάκης Αθανασόπουλος.
Ο τελευταίος αντιλαμβάνεται ότι έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος και εκπονεί άμεσα το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης της ΔΕΗ που το δίδει στην δημοσιότητα και τον Οκτώβριο ψηφίζεται από το ΔΣ της ΔΕΗ. Το σχέδιο περιλαμβάνει την απόσυρση λόγω παλαιότητας του ΑΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ, Πτολεμαΐδας, επενδύσεις επισκευών στο Αμύνταιο, την κατασκευή της Μελίτης II, (έκανε διαγωνισμό και βγήκε άγονος), την νέα μονάδα της Πτολεμαΐδας. Επίσης προβλέπει στο μίγμα καυσίμου τον Λιθάνθρακα -με κατασκευή μονάδων στην περιοχή της Εύβοιας -που έχουν υψηλό βαθμό απόδοσης, άρα λιγότερα σε εισφορές για εκπομπές CO2. Τις επενδύσεις νέων μονάδων στο λιθάνθρακα που ήταν και είναι φθηνότερος από το φυσικό αέριο θα πραγματοποιούντο με τον Γερμανικό κρατικό κολοσσό RWE, ο οποίος θα κατείχε το 51% και το μάνατζμεντ, ενώ σχεδίαζαν από κοινού επενδύσεις σε Αλβανία Σκόπια και Κοσσυφοπέδιο. Η κίνηση αυτή θα έβαζε στο παιχνίδι ένα ισχυρό Ευρωπαϊκό παίκτη, θα απάλλασσε την ΔΕΗ από την κατηγορία των εγχώριων ανταγωνιστών της για «δεσπόζουσα θέση στην αγορά ενέργειας και στους λιγνίτες».
Κάτι αντίστοιχο προσπαθεί να “τρέξει” ο σημερινός πρόεδρος της ΔΕΗ Μανώλης Παναγιωτακης με την σύμπραξη Κινεζικής εταιρίας και ελληνικών επιχειρήσεων στην κατασκευή της νέας μονάδας Μελίτη II στην Φλώρινα.
Από την αίθουσα του Νομαρχιακού συμβουλίου Κοζάνης παρουσία όλων των φορέων αλλά και στην Πτολεμαΐδα στην εκδήλωση του ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ για τους λιγνίτες, ενημερώνει για τα κατεπείγοντα του στρατηγικού σχεδίου, και σημειώνει ότι: «Οι οργανισμοί που δεν αναγνωρίζουν ότι το περιβάλλον τους αλλάζει δεν επιβιώνουν». ...
Απευθυνόμενος στην ΓΕΝΟΠ και στην αρνητική της στάση στο θέμα της δημιουργίας ανωνύμων εταιριών σημείωσε με νόημα ότι «δεν πρέπει να πνίγουμε προσπάθειες εν τη γένεση τους και δεν πρέπει να μας φοβίζει το γεγονός να μελετήσουμε προσπάθειες και μοντέλα που εφαρμόζουν με επιτυχία άλλες ανταγωνίστριες εταιρίες στην Ευρώπη όπως η γαλλική EDF η οποία προχώρησε στον νομικό διαχωρισμό των μονοπωλιακών δραστηριοτήτων από τις ανταγωνιστικές της δραστηριότητες και σήμερα είναι μια εταιρία με σημαντική κερδοφορία σε όλους τους τομείς της αγοράς»...(Ελευθεροτυπία 5/11/2007).
Η συνέχεια είναι γνωστή ο Αθανασόπουλος δεν μπόρεσε ποτέ να συνεδριάσει με το διοικητικό του συμβούλιο για να αποφασίσουν για το μνημόνιο συνεργασίας με την γερμανική RWE.
Οι συνεδριάσεις ματαιώνονται ακόμη και στα ξενοδοχεία από τούς μαινόμενους ταύρους της ΓΕΝΟΠ Νίκο Φωτόπουλο, Γιώργο Κατανα και άλλους συνδικαλιστές. Σε κάποιες από τις «εξορμήσεις» της ΓΕΝΟΠ θα παραβρεθεί και ο μετεπειτα υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπακωνσταντίνου.
Ακόμη και οι κυβερνητικοί βουλευτές της Κοζάνης της ΝΔ Ν. Τσιαρτσώνης, Μ. Παπαδόπουλος και Γ. Κασαπίδης αντιμάχονται το σχέδιο του, δηλώνοντας ότι θα βρει απέναντι του την τοπική κοινωνία. Ο τότε υπουργός Μακεδονίας Θράκης Νίκος Τσιαρτσώνης δηλώνει απειλητικά ότι, «εάν η ΔΕΗ επιμείνει σε αυτά και δεν εξαντληθεί ο διάλογος....., το πιθανότερο είναι να βρεθεί ολόκληρη η περιοχή απέναντι στην εφαρμογή αυτής της πρότασης-απόφασης που θα έχει ληφθεί ερήμην της....Είναι αυτονόητο πως σε μια τέτοια περίπτωση θα βρεθούμε όλοι στην ίδια γραμμή...» (Ελευθεροτυπία 14/10/07).
Από την Κοζάνη ο συνδικαλιστής (ΝΔ) γραμματέας της ΓΕΝΟΠ Β. Μπουζούλας όπου περιοδεύει στα ορυχεία και τα εργοστάσια της ΔΕΗ δηλώνει ότι, το σχέδιο που ψήφισε το ΔΣ της ΔΕΗ, δεν το γνωρίζει το υπουργείο Ανάπτυξης (δηλαδή ο Χ. Φώλιας) και ότι ο Αθανασόπουλος με τις πράξεις του αντιπολιτεύεται το πρόγραμμα της κυβέρνησης!. Να σημειώσουμε ότι ο Σιούφας μόλις έχει αποχωρήσει και έχει επιλεγεί στο τιμόνι του υπουργείου Ανάπτυξης ο Χρήστος Φώλιας βουλευτής της μονοεδρικής Γρεβενών. Ακολουθούν πολυήμερες απεργίες τον Νοέμβριο 2007 και τον Μάρτιο 2008 που φέρνουν ακόμη και εκτεταμένες διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος κυρίως στο λεκανοπέδιο και τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Σε αυτό το κλίμα όπου η ΔΕΗ καταρρέει, όπου δεν προχωρά καμία μεταρρύθμιση και που έχει ξεσπάσει ήδη η κατάρρευση της Lehman Brothers Holdings με την χρηματοπιστωτική κρίση να έχει επηρεάσει τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, οι συνδικαλιστές κερδίζουν αυξήσεις που αγγίζουν το 17%. με υπουργό Εθνικής Οικονομίας τον Γιάννη Παπαθανασίου, (αυτός που πήγε στην Λαγκαρντ με τα πρώτα μέτρα γραμμένα στην χαρτοπετσέτα).
Ήδη η χώρα είναι σε προεκλογική περίοδο και λίγους μήνες μετά αποκαλύπτεται το πραγματικό πρόσωπο της οικονομίας, η παραλίγο χρεοκοπία, και η είσοδος της στο μνημόνιο.
Το 2010
Το μεγάλο κτύπημα στη ΔΕΗ έδωσε η νέα υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη με την ανοχή της νέας διοίκησης του Αρθρου Ζερβού που την δέσμευση της χώρας να παράγει έως το 2020 το 20% της ενέργειας της από ΑΠΕ, την υλοποίησε σε μόλις δύο χρόνια, δηλαδή το 2012. Έτσι περιόρισε στο ελάχιστο το πλεονέκτημα του χρόνου στην ΔΕΗ για να κάνει έστω και καθυστερημένα επιλογές που δεν έκανε τα προηγούμενα χρόνια. Έτσι με το κόστος των εκπομπών CO2 να υπολογίζεται στην τιμή kwh, τις παλαιές μονάδες που δεν εκσυγχρονίστηκαν, τις νέες που δεν κατασκευάστηκα η ΔΕΗ βρέθηκε το 2016 με την πλάτη στον τοιχο και με πολλές από τις λιγνιτικές μονάδες της να λειτουργούν περιοδικά ενώ το Φυσικό αέριο, φωτοβολταϊκά, αιολικά είναι οι κερδισμένοι από το ενεργειακό μίγμα της χώρας.
Σήμερα
Η διοίκηση Παναγιωτάκη και η κυβέρνηση φυσικά, βρίσκεται αντιμέτωπη με αφορμή το μνημόνιο φυσικά στην υλοποίηση όσων από την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας δεν έγιναν σε παρελθόντα χρόνια. Πρόκειται για βίαιη απελευθέρωση που δεν αφήνει περιθώρια στην εταιρία που μέχρι τώρα είχε δεσπόζουσα θέση στην αγορά, δηλαδή ζημιώνει κατάφωρα την ΔΕΗ. Το μνημόνιο συνεργασίας, η σύμπραξη με την κινεζική εταιρία CMEC και με εταίρους μεγάλες ελληνικές κατασκευαστικές εταιρίες για την κατασκευή της νέας μονάδας Μελίτη II στην Φλώρινα που προωθεί ο Μανώλης Παναγιωτάκης είναι μια από τις επιλογές που υιοθετεί η ΔΕΗ με καθυστέρηση τουλάχιστον μίας δεκαετίας.
Κανείς από τους σημερινούς ενεργούς συνδικαλιστές που κραυγάζουν στο περιφερειακό συμβούλιο και αλλού η τους συνταξιούχους συνδικαλιστές που απολαμβάνουν τον εργασιακό κόπο τους δεν μπορεί να ''κλαίγεται'' για την σημερινή θέση της ΔΕΗ. Έχουν συμβάλει και οι ίδιοι τα μέγιστα ώστε από τα δικά τους ιδιοτελή η ανιδιοτελή συμφέροντα να τσακιστεί ο ενεργειακός αυχένας της περιοχής και της χώρας. Αλλά δυστυχώς δεν θα το πληρώσουν τόσο οι ίδιοι αλλά θα το φορτωθούν άνθρωποι που δεν έφταιξαν, η δεν πήραν μέρος σε τέτοιες αποφάσεις, δεν ρωτήθηκαν και τέλος δεν «πλούτισαν» από την ενασχόληση τους με τα «κοινά» και την «εργασία» της ΔΕΗ .
Επίσης, ουδείς από το πολιτικό προσωπικό, τους σημερινούς βουλευτές και πολιτευτές της ΝΔ τους τοπικούς Γ. Κασαπίδη και Μ. Παπαδόπουλο η από το ΠΑΣΟΚ τον Π. Κουκουλόπουλο και άλλους μπορεί να παριστάνει τον αθώο. Έχουν όλοι τους λερώσει τα χέρια στην υπόθεση της ΔΕΗ και φέρουν ευθύνες. Τέλος οι υπουργοί που την κρίσιμη δεκαετία χειρίστηκαν τα παραπάνω θέματα φέρουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης και που θα πρέπει κάποια στιγμή να διερευνηθεί από την βουλή των Ελλήνων.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια