Ρητορική και πραγματικότητα

Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος

Οι χθεσινές δηλώσεις από την Αγκυρα της επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, και του αρμόδιου επιτρόπου για τη διεύρυνση της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν, φώτισαν την πραγματικότητα στις σχέσεις Τουρκίας - ΕΕ, που είναι η συνεχής αναζήτηση συμβιβασμών και συγκερασμών, καθώς το κόστος της ρήξης προβάλλει απαγορευτικό ή μάλλον αδιανόητο και για τις δύο πλευρές.

Μια πραγματικότητα που είναι το λιγότερο αναντίστοιχη της σκληρής δημόσιας ρητορικής τόσο του Ερντογάν όσο και Ευρωπαίων αξιωματούχων, που προφανώς απευθύνεται σε εσωτερικά ακροατήρια τόσο στην Τουρκία όσο και στις περισσότερες χώρες-μέλη της ΕΕ. Αθροιστικά τα παραπάνω δείχνουν ότι καμία πλευρά δεν θα διακινδυνεύσει να αναλάβει το κόστος του τορπιλισμού της συμφωνίας ΕΕ - Τουρκίας τον περασμένο Μάρτιο:
• Η Αγκυρα, που βρίσκεται σε ψυχροπολεμική αντιπαράθεση με την Ουάσιγκτον, κυρίως λόγω του Κουρδικού, δεν έχει κανένα κίνητρο να προκαλέσει ευρωατλαντική συσπείρωση εναντίον της. Αντίθετα έχει κάθε λόγο, με εργαλείο τις προσφυγικές ροές, να συντηρεί τη διαφοροποιημένη σε σχέση με τις ΗΠΑ στάση του Βερολίνου και των Βρυξελλών.
• Η ΕΕ των 28 παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις στη Λιβύη, όπου κλιμακώνονται οι συγκρούσεις με τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, που κάνει ελιγμό αντιπερισπασμού στη Βόρεια Αφρική. Αν υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση, τότε ο κίνδυνος δεν θα είναι η διόγκωση των προσφυγικών ροών, κυρίως προς την Ιταλία, αλλά η ανάφλεξη στην Τυνησία, στην Αλγερία και στο Μαρόκο, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για προσφυγικές ροές προς την Ισπανία και τη Γαλλία.
Παρά τη σκληρή καταστολή που ακολούθησε το αποτυχημένο πραξικόπημα και την πολεμική σύγκρουση με τους Κούρδους στη Νοτιοανατολική Τουρκία, δεν υπάρχει σήμερα αλλά και για το ορατό μέλλον κίνδυνος ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών από την Τουρκία προς την ΕΕ, μια διαπίστωση που αποδραματοποιεί σε μεγάλο βαθμό την κατάργηση της βίζας για την είσοδο Τούρκων πολιτών στη ζώνη Σένγκεν.
Μέλος της ομάδας των G20 και με υψηλούς ακόμη ρυθμούς ανάπτυξης, η Τουρκία του 2016 απαιτεί μια ισορροπημένη αντιμετώπιση: Δεν μπορεί να της ζητείται ταυτόχρονα να κρατήσει στην επικράτειά της όλους τους πρόσφυγες από τη Συρία και το Ιράκ, χάριν του περιτειχισμένου φρουρίου που λέγεται Ευρώπη, στο οποίο δεν θα μπορούν να εισέρχονται ελεύθερα ακόμη και οι πολίτες της.
• Αργά ή γρήγορα η φόρμουλα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ - Τουρκίας, την ολοκλήρωση των οποίων στην πραγματικότητα δεν θέλει καμία από τις δύο πλευρές για διαφορετικούς λόγους, θα πρέπει να αντικατασταθεί από μια ρεαλιστική αναζήτηση μιας ειδικής σχέσης.

Πηγή: Έθνος

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.