To χρονικό του ολέθρου ξεδιπλώνουν οι ειδικοί
Ένας βράχος από το Διάστημα, μεγάλος σαν βουνό, πέφτει προς στη Γη με ταχύτητα 64.000 χιλιομέτρων την ώρα, και για μια στιγμή φαίνεται μεγαλύτερος και λαμπρότερος από τον Ήλιο καθώς σχίζει τον ουρανό. Μερικά κλάσματα του δευτερολέπτου αργότερα, συντρίβεται και απελευθερώνει ενέργεια που εκτιμάται στα 100 τρισεκατομμύρια τόνους TNT, ή ένα δισεκατομμύριο βόμβες σαν της Χιροσίμα.
Η πρόσκρουση σκάβει τον γήινοι φλοιό σε βάθος 30 χιλιομέτρων και δημιουργεί κρατήρα διαμέτρου 185 χιλιομέτρων. Εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα πετρωμάτων εξαερώνονται και αρχίζουν ένα ντόμινο καταστροφής που εξαφανίζει το 75% των ζωντανών οργανισμών στη Γη, ανάμεσά τους και οι περισσότεροι δεινόσαυροι.
Η θεωρία της πρόσκρουσης διατυπώθηκε τη δεκαετία του 1980, ωστόσο η ανακάλυψη του κρατήρα του Τσιξουλούμπ στο Μεξικό τη δεκαετία του 1990 έδωσε για πρώτη φορά στους επιστήμονες μια εικόνα για το πού και το πότε, υπενθυμίζει το National Geographic.
Ο υπολογιστής πρόσκρουσης πιάνει δουλειά
Οι άμεσες επιπτώσεις του κομβικού βομβαρδισμού μπορούν να εκτιμηθούν με τον «υπολογιστή πρόσκρουσης» που αναπτύχθηκε από γεωεπιστήμονες του Πανεπιστημίου Πέρντιου της Ιντιάνα και του Imperial College του Λονδίνου. Ο χρήστης εισάγει τις βασικές παραμέτρους, όπως το μέγεθος, η ταχύτητα και η γωνία πρόσκρουσης εισερχόμενου αντικειμένου, και το πρόγραμμα αναλαμβάνει να δώσει μια εικόνα των άμεσων συνεπειών.
«Μπορείς να εισάγεις διαφορετικές αποστάσεις από το σημείο πρόσκρουσης και να δεις πώς τα αποτελέσματα αλλάζουν ανάλογα με την απόσταση» εξηγεί στο National Geographic η Τζοάνα Μόργκαν, μέλος της βρετανικής ερευνητικής ομάδας που ανοίγει την πρώτη γεώτρηση στον κρατήρα του Τσιξουλούμπ.
«Αν βρισκόσουν κοντά, ας πούμε σε ακτίνα 1.000 χιλιομέτρων από την πρόσκρουση, θα σκοτωνόσουν ακαριαία ή μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα» αναφέρει η ερευνήτρια.
Πράγματι, ο θάνατος θα ήταν βέβαιος για οποιονδήποτε βρισκόταν αρκετά κοντά για να δει την πύρινη σφαίρα, συμφωνεί ο Γκάρεθ Κόλινς, μέλος της ερευνητικής ομάδας που ανέπτυξε τον υπολογιστή πρόσκρουσης στο Imperial College.
Εννέα δευτερόλεπτα μετά την ώρα μηδέν, η θερμική ακτινοβολία της πρόσκρουσης τσιγαρίζει τον υποθετικό παρατηρητή μας. Οτιδήποτε μπορεί να καεί -θάμνοι, δέντρα και ολόκληρα δάση- φτάνει στο σημείο ανάφλεξης και πιάνει αυθόρμητα φωτιά από την ακτινοβολία.
Και μετά τη πυρκαγιά, έρχεται η ώρα, της πλημμύρας: ανάλογα με το ανάγλυφο της περιοχής, η πρόσκρουση πιστεύεται ότι σήκωνε τσουνάμι με ύψος μέχρι 305 μέτρα.
Σείστηκε η γη
Σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις, το τράνταγμα του κοσμικού χτυπήματος θα ξεπερνούσε τους 10,1 βαθμούς στην κλίμακα Ρίχτερ. «Ένα σεισμικό συμβάν αυτού του μεγέθους θα αντιστοιχούσε με το να εκδηλωθούν ταυτόχρονα όλοι οι σεισμοί του κόσμου τα τελευταία 160 χρόνια» λέει ο Ρικ Άστερ, καθηγητής Σεισμολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο και πρώην πρόεδρος της Σεισμολογικής Εταιρείας Αμερικής.
Περίπου 8 λεπτά μετά την ώρα μηδέν, συντρίμμια της πρόσκρουσης αρχίζουν να πέφτουν προς τη Γη, πνίγοντας τα πάντα σε ένα κάλυμμα από πυρωμένες πέτρες και στάχτη.
Περίπου 45 λεπτά αργότερα, ένας αφύσικος άνεμος χτυπά τον παρατηρητή με ταχύτητα 960 χιλιομέτρων την ώρα, ισοπεδώνοντας ό,τι είχε καταφέρει να μείνει όρθιο. Μαζί με τη ριπή φτάνει ο κρότος της πρόσκρουσης, ένα βιβλικό βουητό των 105 decibel, εκκωφαντικό σαν αεριωθούμενο που πετά σε χαμηλό ύψος.
Χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, σε περιοχές που παρέμειναν ασφαλείς από τις άμεσες επιπτώσεις, ο ουρανός πρώτα μαυρίζει από τον κουρνιαχτό και μετά φωτίζεται από συντρίμμια που εκτινάχθηκαν στο Διάστημα και μετά έπεσαν στην ατμόσφαιρα σαν πεφταστέρια.
«Δεν θα έμοιαζαν με κανονικούς διάττοντες αστέρες ή μετέωρα» εκτιμά ο Γκάρεθ Κόλινς του Imperial College. «Τα μετέωρα κινούνται με μεγαλύτερες ταχύτητες και καίγονται σε υψηλότερες θερμοκρασίες. Τα συντρίμμια θα εισέρχονταν στην ατμόσφαιρα σε μικρότερο ύψος και με μικρότερη ταχύτητα, εκπέμποντας κυρίως υπέρυθρη ακτινοβολία. Δεν είμαι σίγουρος με τι θα έμοιαζαν. Θα είχαν κάτι σαν κοκκινωπή λάμψη φαντάζομαι».
Σίγουρα θα πέρασε καιρός μέχρι να καθαρίσει η ατμόσφαιρα από την σκόνη. «Τις πρώτες ώρες το σκοτάδι θα ήταν σχεδόν απόλυτο» συνεχίζει ο Κόλινς. Για εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια, ο πλανήτης έμεινε βυθισμένος στο ημίφως.
Η απόκοσμη λάμψη του τέλους
Κι όμως, μια απόκοσμη λάμψη διακρίνεται στον ορίζοντα. Πυρακτωμένα συντρίμμια που έπεσαν στο έδαφος προκαλούν πρωτοφανείς πυρκαγιές που τυλίγουν τη Γη και αφήνουν πίσω τους ένα στρώμα στάχτης, το οποίο παραμένει στα ιζήματα μέχρι και σήμερα ως μάρτυρας του μεγέθους της καταστροφής.
Όμως ο σημαντικότερος παράγοντας στη μαζική εξαφάνιση ειδών ήταν πιθανότατα το παγκόσμιο σκοτάδι, το οποίο μείωσε τη φωτοσύνθεση των φυτών σε δραματικά χαμηλά επίπεδα, και στέρησε έτσι από τη βασική πηγή τροφής τους τα περισσότερα μεγαλόσωμα ζώα.
Το φαινόμενο εκτιμάται ότι επιδεινώθηκε από τα θειούχα πετρώματα του Τσιξουλούμπ. Το θείο του υπεδάφους εκτινάχθηκε στην ατμόσφαιρα, αντέδρασε με υδρατμούς και σχημάτισε θειικό οξύ, το οποίο έπεσε στη Γη ως διαβρωτική βροχή από βιτριόλι.
Εκτός από θείο, όμως, τα ασβεστολιθικά πετρώματα του Τσιξουλούμπ πρέπει να απελευθέρωσαν κατά την πρόσκρουση γιγάντιες ποσότητες άνθρακα: δέκα δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, εκατό δισεκατομμύρια τόνους μονοξειδίου και ακόμα 100 δισεκατομμύρια τόνους μεθανίου, εκτιμά ο Ντέιβιντ Κρινγκ, γεωλόγος του Lunar and Planetary Institute.
Όταν ο ουρανός καθάρισε, τα αέρια αυτά πιστεύεται ότι προκάλεσαν ένα ακραίο φαινόμενο θερμοκηπίου, ανεβάζοντας δραματικά τη θερμοκρασία για δεκαετίες ή αιώνες.
Κοντολογίς, αιτία της μαζικής εξαφάνισης ήταν το διπλό χτύπημα ενός πυρηνικού χειμώνα, τον οποίο ακολούθησε ένα επεισόδιο ακραίας παγκόσμιας θέρμανσης.
Υπάρχουν ωστόσο και εναλλακτικές θεωρίες, σύμφωνα με τις οποίες η εξαφάνιση των δεινόσαυρων προκλήθηκε από την πρόσκρουση του Τσιξουλούμπ σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες όπως γιγαντιαίες ηφαιστειακές εκρήξεις.
Ό,τι κι αν συνέβη, το αρχείο των απολιθωμάτων μαρτυρά ότι τουλάχιστον επτά στα δέκα είδη του πλανήτη εξαφανίστηκαν, συμπεριλαμβανομένων όλων των τετράποδων ζώων με βάρος άνω των 25 κιλών.
Υπήρχαν όμως και αυτοί που επέζησαν της παγκόσμιας καταστροφής. Ανάμεσά τους μια ομάδα δεινόσαυρων που είχαν μάθει να πετούν, και ήταν οι πρόγονοι όλων των σημερινών πτηνών.
Και αυτό σημαίνει ότι, αντίθετα με την ευρέως διαδεδομένη άποψη, η πρόσκρουση του Τσιξουλούμπ δεν εξαφάνισε όλους τους δεινόσαυρους.
Μερικοί πετούν σήμερα ανάμεσά μας, απόγονοι των ηρωικών επιζώντων.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια