Το συμβούλιο πολιτικών αρχηγών συγκαλείται την Παρασκευή σε συνθήκες πολύ διαφορετικές των ιστορικών συσκέψεων του 1992 για το όνομα της ΠΓΔΜ, του 1993 για την πολεμική κλιμάκωση στη Γιουγκοσλαβία, του 2011-12 για την οικονομική κρίση ή ακόμα και του Ιουλίου 2015, την επομένη του δημοψηφίσματος.
Σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις, τα κόμματα ουσιαστικά καλούνταν, υπό το συντονισμό του Προέδρου της Δημοκρατίας, να προσφέρουν την πρόσθετη εγγύηση της κοινής εθνικής γραμμής σε λίγο πολύ ειλημμένες κυβερνητικές αποφάσεις επί συγκεκριμένου θέματος και επί γνωστών δεδομένων στο εξωτερικό. Αντίθετα, το συμβούλιο για το Προσφυγικό - Μεταναστευτικό συγκαλείται υπό τις ανησυχητικές συνθήκες της ασαφούς κυβερνητικής στρατηγικής και της κατάρρευσης του διεθνούς θεσμικού πλαισίου που, το τελευταίο διάστημα, προστάτευε τη χώρα. Αφενός γιατί κλονίζεται η συμφωνία Ε.Ε. - Αγκυρας, της 29ης Νοεμβρίου 2015, για τη μείωση των μεταναστευτικών ροών, την καταπολέμηση των διακινητών και την ανταλλαγή πληροφοριών σε αντάλλαγμα της φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος βίζας για Τούρκους πολίτες. Αφετέρου γιατί αμφισβητείται η συμφωνία Ελλάδας - Γερμανίας - Τουρκίας, της 11ης Φεβρουαρίου, για την επιχείρηση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο.
Επομένως, η συζήτηση των πολιτικών αρχηγών για το Μεταναστευτικό και τις μεθόδους διαχείρισης των εγκλωβισμένων προσφύγων (και των περισσότερων χιλιάδων που θα έρθουν) αφορά και την εξωτερική πολιτική υπό τα εξής δεδομένα:
Πρώτον, το ενδεχόμενο αποφασιστικής παρέμβασης των ΗΠΑ, όπως «ψιθυρίζεται» τελευταία, είναι από μηδαμινό ως ανύπαρκτο. Πέραν του δημόσιου σχολίου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ότι «κάθε έθνος έχει δικαίωμα να ελέγχει το έδαφός του», το παρασκηνιακό μήνυμα προς το Μέγαρο Μαξίμου είναι ότι, όσο η Ε.Ε. δεν υιοθετεί ενιαία στάση στο Μεταναστευτικό, οι ΗΠΑ δεν έχουν δυνατότητα συμβολής στην αντιμετώπιση της κρίσης.
Δεύτερον, οι ευσεβείς πόθοι Ελλήνων πολιτικών και πλήθους τηλεμαϊντανών για «συμμόρφωση» της Τουρκίας από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ είναι εκτός πραγματικότητας. Σήμερα, προτεραιότητα των περισσοτέρων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων είναι μόνον η διασφάλιση των εσωτερικών συνόρων τους και η λήψη πρόσθετων μέτρων κατά της τρομοκρατίας (ιδίως για τους τζιχαντιστές με διαβατήρια χωρών της Ε.Ε.). Ταυτόχρονα, η άσκηση αμερικανικής πίεσης προς τον Ρ. Ερντογάν είναι απίθανη, καθώς η Ουάσινγκτον αναζητεί λύση στο δικό της πρόβλημα. Πώς, δηλαδή, θα ισορροπήσει μεταξύ των (επικίνδυνων για την παγκόσμια ειρήνη και απορριπτέων) τουρκικών απαιτήσεων για βαθιά εμπλοκή του ΝΑΤΟ στη μεθόριο με τη Συρία και της -κάποιας μορφής- συνδρομής, που, για ευνόητους λόγους, πρέπει να παράσχουν οι ΗΠΑ σε μια σύμμαχό τους. Ενδεικτικά των κακών σχέσεων είναι τα τουρκικά σχόλια προς αξιωματούχο της Ε.Ε., που επισκέφθηκε πρόσφατα την Αγκυρα, ότι «υποπτευόμαστε τους Αμερικανούς ότι συνεχίζουν να υποστηρίζουν τους Κούρδους του PYD εναντίον μας».
Τρίτον, η σύνοδος Ε.Ε. - Τουρκίας, στις 7 Μαρτίου, ισοδυναμεί με τελευταία (;) απόπειρα υλοποίησης του κοινού σχεδίου δράσης της 29ης Νοεμβρίου. Εκτοτε η Αγκυρα ενίσχυσε κάπως τις δυνάμεις της ακτοφυλακής της και εξέδωσε ταυτότητες σε πολλούς από τους 2.500.000 Σύρους πρόσφυγες στο έδαφός της, ώστε -θεωρητικά- να μην κινούνται εκτός ορισμένων περιοχών. Αντίθετα, δεν πράττει το παραμικρό (ούτε καν υπόσχεται κάτι) για τους Αφγανούς, τους Μαροκινούς και τους Αλγερινούς μετανάστες, που, μέσω Τουρκίας, φτάνουν στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Δίνεται μόνον η αόριστη διαβεβαίωση ότι το θέμα «συζητείται» με την ευκαιρία της επίσκεψης Ερντογάν σε Μαρόκο και Αλγερία και «εξετάζεται» με την Τεχεράνη, καθώς πολλοί Αφγανοί βρίσκονται σε ιρανικό έδαφος. Επίσης, δεν παρέχονται συγκεκριμένα στοιχεία προς την Ε.Ε. ως προς το αν και πώς περιορίζονται τα κυκλώματα διακινητών, ενώ η Αγκυρα αξιώνει οριστικό χρονοδιάγραμμα για τις βίζες.
Το μεθαυριανό συμβούλιο αρχηγών δεν θα είναι το τελευταίο για το Μεταναστευτικό, καθώς βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της κρίσης. Αλλωστε δεν πρέπει να λησμονείται ότι η Αγκυρα, εκτός του τριμερούς μηχανισμού Ελλάδας - Γερμανίας - Τουρκίας, έχει υπαινιχθεί την ανάγκη λειτουργίας παρόμοιου μηχανισμού και με τη Βουλγαρία. Με ό,τι σημαίνει αυτό για το λεγόμενο «τριεθνές» στη Θράκη.
Ο Αλέξανδρος Τάρκας είναι εκδότης του περιοδικού «Άμυνα και Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη.
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια