Tου Γιώργου Παυλόπουλου
Aδηλες είναι οι συνέπειες του σοβαρότατου «θερμού επεισοδίου» που σημειώθηκε χθες, με την κατάρριψη ενός ρωσικού βομβαρδιστικού Su-24 από τουρκικά μαχητικά, στα σύνορα της χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ με τη Συρία.
Πρόκειται, άλλωστε, για την πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο από τη δεκατία του '50, στις αρχές δηλαδή του Ψυχρού Πολέμου -κάτι που, εκτός από όλα τα άλλα, περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση στη Συρία και γενικότερα τη Μέση Ανατολή, όπου διεξάγεται ένας πόλεμος στον οποίο εμπλέκονται ενεργά και άμεσα όλοι σχεδόν οι ισχυροί του κόσμου.
Όπως ήταν αναμενόμενο, Ρωσία και Τουρκία έσπευσαν να επιρρίψουν η μία στην άλλη την ευθύνη για το επεισόδιο, ενώ συγκλήθηκαν έκτακτες συσκέψεις της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας και στις δύο χώρες. Ταγίπ Ερντογάν και Αχμέτ Νταβούτογλου επικαλέστηκαν το δικαίωμα της χώρας τους να υπερασπίζεται τα σύνορά της και κατηγόρησαν τους Ρώσους ότι με τις επιχειρήσεις τους στη Συρία δεν έχουν στόχο το Ισλαμικό Κράτος, αλλά τη μετριοπαθή αντιπολίτευση και τη μειονότητα των Τουρκμένων. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν και το επιτελείο του, από την άλλη, ισχυρίστηκαν ότι τα ρωσικά μαχητικά δεν έκαναν καμία παραβίαση και βρίσκονταν στον εναέριο χώρο της Συρίας -ενώ ο Σεργκέι Λαβρόφ ακύρωσε την προγραμματισμένη για σήμερα επίσκεψή του στην Τουρκία.
Παράλληλα, σήμανε συναγερμός στα επιτελεία όλων των άμεσα ενδιαφερόμενων. Στις Βρυξέλλες, συνήλθαν οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των μελών του ΝΑΤΟ προκειμένου να εκτιμήσουν την κατάσταση, ενώ το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενημερώθηκε για τα δεδομένα. Οι πάντες τώρα αναμένουν, κυριολεκτικά με κομμένη την ανάσα, τις επόμενες κινήσεις, φοβούμενοι ανεξέλεγκτη κλιμάκωση, ειδικά στην περίπτωση που η ρωσική ηγεσία επιλέξει να «πληρώσει» τους Τούρκους με το ίδιο νόμισμα.
Eγκράτεια...
Για την ώρα, πάντως, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να είναι το πιο πιθανό σενάριο. Αφενός, επειδή ο Πούτιν γνωρίζει ότι σε περίπτωση γενικευμένης σύρραξης στη συγκεκριμένη περιοχή οι δυνάμεις του θα βρίσκονταν σε μειονεκτική θέση, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην Κριμαία και την Ουκρανία. Και αφετέρου, καθώς μια δυναμική απάντηση θα του αφαιρούσε τα τακτικά πλεονεκτήματα που έχει κερδίσει με τη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία και μάλιστα σε μια στιγμή που, στον απόηχο της τρομοκρατικής επίθεσης στο Παρίσι και της «στροφής» της Γαλλίας, φαίνεται να κερδίζει έδαφος η ιδέα ενός συμβιβασμού ανάμεσα στους βασικούς παίκτες στη Μέση Ανατολή -κάτι που βρίσκεται στο επίκεντρο του διπλωματικού μαραθώνιου που έχει ξεκινήσει ο Φρανσουά Ολάντ.
Προφανώς δε, κάτι τέτοιο θα ευνοούσε την Άγκυρα, που βλέπει με ανησυχία τις εξελίξεις στην περιοχή και την προοπτική συγκρότησης ενός «μεγάλου συνασπισμού» -ειδικά εφόσον αυτός συνοδευτεί από την «επιβίωση» του Μπασάρ αλ-Άσαντ και του καθεστώτος της Δαμασκού και, ταυτόχρονα, από την ενίσχυση του ρόλου των Κούρδων στη βόρεια Συρία. Έτσι, ο Ερντογάν δεν αποκλείεται να εύχεται ήδη να υπάρξουν αντίποινα από τους Ρώσους -έτσι ώστε να πει στους Αμερικανούς, τους Γάλλους, τους Βρετανούς και τους άλλους εταίρους του ότι δεν μπορεί να υπάρξει συνεννόηση με τον Πούτιν, όσο αυτός απειλεί μια χώρα του ΝΑΤΟ. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, ο ισχυρός άντρας του Κρεμλίνου πιθανότατα θα επιλέξει να καταπιεί το... πικρό ποτήρι της πρόκλησης από ένα Ερντογάν ο οποίος δείχνει να αισθάνται πολύ ισχυρός και σίγουρος μετά και τον πρόσφατο εκλογικό του θρίαμβο. Αυτό δεν σημαίνει, βεβαίως, ότι δεν θα απαντήσει κάποια στιγμή. Εξάλλου, ως πρώην πράκτορας, γνωρίζει ότι η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται καλύτερα κρύο.
Αποκλιμάκωση ζητούν ΝΑΤΟ - Ε.Ε.
Χαμηλούς τόνους τηρεί η Δύσημετά το «θερμό επεισόδιο» Τουρκίας - Ρωσίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν και ο εκπρόσωπος του αμερικανικού στρατού επιβεβαίωσε τους ισχυρισμούς της Άγκυρας ότι προειδοποίησε δέκα φορές του πιλότους του ρωσικού Su-24 πριν αυτό καταρριφθεί -οι επικοινωνίες πραγματοποιήθηκαν σε ανοιχτές συχνότητες, δήλωσε- άλλος αξιωματούχος ισχυρίστηκε πως η παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρου διήρκεσε μόλις μερικά δευτερόλεπτα. Μάλιστα, πρέπει να σημειωθεί ότι ο προαναφερθείς εκπρόσωπος έσπευσε να κάνει λόγο για «επεισόδιο που αφορά τις κυβερνήσεις της Ρωσίας και της Τουρκίας, όχι εμάς και τις επιχειρήσεις μας» -διαμηνύοντας έτσι, εμμέσως πλην σαφώς, ότι οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν εμπλοκή σε μια γενικευμένη αντιπαράθεση.
Ανάλογο κλίμα επικράτησε κατά τη σύνοδο των μονίμων αντιπροσώπων του ΝΑΤΟ. Ο ΓΓ του, Γενς Στόλτενμπεργκ, αφού διατύπωσε τη στήριξη της Συμμαχίας στην Τουρκία, ζήτησε «ψυχραιμία και αποκλιμάκωση» με απευθείας επαφές Μόσχας και Άγκυρας, ενώ ανάλογη θέση εξέφρασε εκ μέρους της Ε.Ε. η Φεντερίκα Μογκερίνι. Αλλά και ο Ντέιβιντ Κάμερον κάλεσε τις δύο χώρες να συνομιλήσουν απευθείας προκειμένου να αποφευχθεί η κλιμάκωση, ενώ αξίζει να σημεικωθεί ότι στη Γερμανία, ο αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ χαρακτήρισε «ταραχοποιό» την Τουρκία. Ο δε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, έγραψε στο Twitter: «Σε αυτή την επικίνδυνη συγκυρία (...) όλοι εμείς οφείλουμε να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας».
Θρίλερ με τους δύο πιλότους
Άγνωστη παρέμενε, μέχρι αργά χθες, η τύχη των δύο πιλότων του ρωσικού Su-24, οι οποίοι εγκατέλειψαν το αεροσκάφος πριν από τη συντριβή του. Τουρκμένοι αντάρτες της Συρίας ισχυρίστηκαν ότι τους σκότωσαν καθώς έπεφταν με τα αλεξίπτωτά τους, δημοσιοποιώντας μάλιστα ένα βίντεο που φέρεται να απεικονίζει τον έναν από αυτούς. Λίγο αργότερα, η Άγκυρα ανακοίνωσε ότι είναι ζωντανοί και βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωσή τους.
Όσο για τη Μόσχα, παραδέχθηκε την κατάρριψη ενός ελικοπτέρου και τον θάνατο ενός πεζοναύτη κατά την επιχείρηση διάσωσης των πιλότων. Επίσης, το γενικό επιτελείο ξεκαθάρισε ότι από εδώ και στο εξής, «οτιδήποτε θεωρηθεί απειλή για τις ρωσικές δυνάμεις θα καταστρέφεται», ενισχύοντας τους φόβους για το τι μέλλει γενέσθαι...
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
Aδηλες είναι οι συνέπειες του σοβαρότατου «θερμού επεισοδίου» που σημειώθηκε χθες, με την κατάρριψη ενός ρωσικού βομβαρδιστικού Su-24 από τουρκικά μαχητικά, στα σύνορα της χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ με τη Συρία.
Πρόκειται, άλλωστε, για την πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο από τη δεκατία του '50, στις αρχές δηλαδή του Ψυχρού Πολέμου -κάτι που, εκτός από όλα τα άλλα, περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση στη Συρία και γενικότερα τη Μέση Ανατολή, όπου διεξάγεται ένας πόλεμος στον οποίο εμπλέκονται ενεργά και άμεσα όλοι σχεδόν οι ισχυροί του κόσμου.
Όπως ήταν αναμενόμενο, Ρωσία και Τουρκία έσπευσαν να επιρρίψουν η μία στην άλλη την ευθύνη για το επεισόδιο, ενώ συγκλήθηκαν έκτακτες συσκέψεις της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας και στις δύο χώρες. Ταγίπ Ερντογάν και Αχμέτ Νταβούτογλου επικαλέστηκαν το δικαίωμα της χώρας τους να υπερασπίζεται τα σύνορά της και κατηγόρησαν τους Ρώσους ότι με τις επιχειρήσεις τους στη Συρία δεν έχουν στόχο το Ισλαμικό Κράτος, αλλά τη μετριοπαθή αντιπολίτευση και τη μειονότητα των Τουρκμένων. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν και το επιτελείο του, από την άλλη, ισχυρίστηκαν ότι τα ρωσικά μαχητικά δεν έκαναν καμία παραβίαση και βρίσκονταν στον εναέριο χώρο της Συρίας -ενώ ο Σεργκέι Λαβρόφ ακύρωσε την προγραμματισμένη για σήμερα επίσκεψή του στην Τουρκία.
Παράλληλα, σήμανε συναγερμός στα επιτελεία όλων των άμεσα ενδιαφερόμενων. Στις Βρυξέλλες, συνήλθαν οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των μελών του ΝΑΤΟ προκειμένου να εκτιμήσουν την κατάσταση, ενώ το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενημερώθηκε για τα δεδομένα. Οι πάντες τώρα αναμένουν, κυριολεκτικά με κομμένη την ανάσα, τις επόμενες κινήσεις, φοβούμενοι ανεξέλεγκτη κλιμάκωση, ειδικά στην περίπτωση που η ρωσική ηγεσία επιλέξει να «πληρώσει» τους Τούρκους με το ίδιο νόμισμα.
Eγκράτεια...
Για την ώρα, πάντως, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να είναι το πιο πιθανό σενάριο. Αφενός, επειδή ο Πούτιν γνωρίζει ότι σε περίπτωση γενικευμένης σύρραξης στη συγκεκριμένη περιοχή οι δυνάμεις του θα βρίσκονταν σε μειονεκτική θέση, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην Κριμαία και την Ουκρανία. Και αφετέρου, καθώς μια δυναμική απάντηση θα του αφαιρούσε τα τακτικά πλεονεκτήματα που έχει κερδίσει με τη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία και μάλιστα σε μια στιγμή που, στον απόηχο της τρομοκρατικής επίθεσης στο Παρίσι και της «στροφής» της Γαλλίας, φαίνεται να κερδίζει έδαφος η ιδέα ενός συμβιβασμού ανάμεσα στους βασικούς παίκτες στη Μέση Ανατολή -κάτι που βρίσκεται στο επίκεντρο του διπλωματικού μαραθώνιου που έχει ξεκινήσει ο Φρανσουά Ολάντ.
Προφανώς δε, κάτι τέτοιο θα ευνοούσε την Άγκυρα, που βλέπει με ανησυχία τις εξελίξεις στην περιοχή και την προοπτική συγκρότησης ενός «μεγάλου συνασπισμού» -ειδικά εφόσον αυτός συνοδευτεί από την «επιβίωση» του Μπασάρ αλ-Άσαντ και του καθεστώτος της Δαμασκού και, ταυτόχρονα, από την ενίσχυση του ρόλου των Κούρδων στη βόρεια Συρία. Έτσι, ο Ερντογάν δεν αποκλείεται να εύχεται ήδη να υπάρξουν αντίποινα από τους Ρώσους -έτσι ώστε να πει στους Αμερικανούς, τους Γάλλους, τους Βρετανούς και τους άλλους εταίρους του ότι δεν μπορεί να υπάρξει συνεννόηση με τον Πούτιν, όσο αυτός απειλεί μια χώρα του ΝΑΤΟ. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, ο ισχυρός άντρας του Κρεμλίνου πιθανότατα θα επιλέξει να καταπιεί το... πικρό ποτήρι της πρόκλησης από ένα Ερντογάν ο οποίος δείχνει να αισθάνται πολύ ισχυρός και σίγουρος μετά και τον πρόσφατο εκλογικό του θρίαμβο. Αυτό δεν σημαίνει, βεβαίως, ότι δεν θα απαντήσει κάποια στιγμή. Εξάλλου, ως πρώην πράκτορας, γνωρίζει ότι η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται καλύτερα κρύο.
Αποκλιμάκωση ζητούν ΝΑΤΟ - Ε.Ε.
Χαμηλούς τόνους τηρεί η Δύσημετά το «θερμό επεισόδιο» Τουρκίας - Ρωσίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν και ο εκπρόσωπος του αμερικανικού στρατού επιβεβαίωσε τους ισχυρισμούς της Άγκυρας ότι προειδοποίησε δέκα φορές του πιλότους του ρωσικού Su-24 πριν αυτό καταρριφθεί -οι επικοινωνίες πραγματοποιήθηκαν σε ανοιχτές συχνότητες, δήλωσε- άλλος αξιωματούχος ισχυρίστηκε πως η παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρου διήρκεσε μόλις μερικά δευτερόλεπτα. Μάλιστα, πρέπει να σημειωθεί ότι ο προαναφερθείς εκπρόσωπος έσπευσε να κάνει λόγο για «επεισόδιο που αφορά τις κυβερνήσεις της Ρωσίας και της Τουρκίας, όχι εμάς και τις επιχειρήσεις μας» -διαμηνύοντας έτσι, εμμέσως πλην σαφώς, ότι οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν εμπλοκή σε μια γενικευμένη αντιπαράθεση.
Ανάλογο κλίμα επικράτησε κατά τη σύνοδο των μονίμων αντιπροσώπων του ΝΑΤΟ. Ο ΓΓ του, Γενς Στόλτενμπεργκ, αφού διατύπωσε τη στήριξη της Συμμαχίας στην Τουρκία, ζήτησε «ψυχραιμία και αποκλιμάκωση» με απευθείας επαφές Μόσχας και Άγκυρας, ενώ ανάλογη θέση εξέφρασε εκ μέρους της Ε.Ε. η Φεντερίκα Μογκερίνι. Αλλά και ο Ντέιβιντ Κάμερον κάλεσε τις δύο χώρες να συνομιλήσουν απευθείας προκειμένου να αποφευχθεί η κλιμάκωση, ενώ αξίζει να σημεικωθεί ότι στη Γερμανία, ο αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ χαρακτήρισε «ταραχοποιό» την Τουρκία. Ο δε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, έγραψε στο Twitter: «Σε αυτή την επικίνδυνη συγκυρία (...) όλοι εμείς οφείλουμε να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας».
Θρίλερ με τους δύο πιλότους
Άγνωστη παρέμενε, μέχρι αργά χθες, η τύχη των δύο πιλότων του ρωσικού Su-24, οι οποίοι εγκατέλειψαν το αεροσκάφος πριν από τη συντριβή του. Τουρκμένοι αντάρτες της Συρίας ισχυρίστηκαν ότι τους σκότωσαν καθώς έπεφταν με τα αλεξίπτωτά τους, δημοσιοποιώντας μάλιστα ένα βίντεο που φέρεται να απεικονίζει τον έναν από αυτούς. Λίγο αργότερα, η Άγκυρα ανακοίνωσε ότι είναι ζωντανοί και βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωσή τους.
Όσο για τη Μόσχα, παραδέχθηκε την κατάρριψη ενός ελικοπτέρου και τον θάνατο ενός πεζοναύτη κατά την επιχείρηση διάσωσης των πιλότων. Επίσης, το γενικό επιτελείο ξεκαθάρισε ότι από εδώ και στο εξής, «οτιδήποτε θεωρηθεί απειλή για τις ρωσικές δυνάμεις θα καταστρέφεται», ενισχύοντας τους φόβους για το τι μέλλει γενέσθαι...
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια