Sponsor

ATHENS WEATHER

New Horizons: Σε απόσταση αναπνοής από τον πρώην πλανήτη


Ο Πλούτωνας είναι το μοναδικό μεγάλο σώμα του Ηλιακού Συστήματος που δεν έχουμε παρατηρήσει από κοντά. Ηταν λοιπόν θέμα χρόνου να προταθούν διαστημικές αποστολές για την εξερεύνησή του και τελικά επελέγη η αποστολή Νέοι Ορίζοντες. Το διαστημόπλοιο κατασκευάστηκε από το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής (APL, Applied Physics Laboratory) του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, την εποχή που διευθυντής του Τμήματος Διαστημικών Αποστολών ήταν ο έλληνας ακαδημαϊκός Σταμάτης Κριμιζής.

Υπεύθυνος της αποστολής ορίστηκε ο Αλαν Στερν από το Τμήμα Αστρονομικών Μελετών του Νοτιοδυτικού Ινστιτούτου Ερευνών. Την εποχή που σχεδιάστηκε, κατασκευάστηκε και εκτοξεύθηκε το διαστημόπλοιο της αποστολής Νέοι Oρίζοντες ο Πλούτωνας εθεωρείτο ο ένατος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος. Λίγους μήνες όμως μετά την εκτόξευση του διαστημοπλοίου η Διεθνής Αστρονομική Ενωση, υιοθετώντας έναν πιο σαφή ορισμό για την έννοια «πλανήτης», αποφάσισε να τον κατατάξει στους νάνους πλανήτες, μαζί με τον αστεροειδή Δήμητρα και την Εριδα, ένα σώμα πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα.

Ο Πλούτωνας βρίσκεται σε πολύ μεγαλύτερη απόσταση από τον Ηλιο από ό,τι η Δήμητρα, οπότε το διαστημόπλοιο Νέοι Ορίζοντες έχει εντελώς διαφορετική φιλοσοφία κατασκευής από την Αυγή. Στην απόσταση του Πλούτωνα το ηλιακό φως είναι πολύ ασθενές και γι' αυτόν τον λόγο οι ηλιακοί συλλέκτες, που αποτελούν την πηγή ηλεκτρικής ενέργειας της Αυγής, δεν επαρκούν για τη λειτουργία των οργάνων ενός σκάφους. Ετσι στους Νέους Ορίζοντες υπάρχει γεννήτρια που λειτουργεί με πυρηνική ενέργεια. Η μεγάλη απόσταση του Πλούτωνα θέτει επίσης ένα σοβαρό πρόβλημα στον σχεδιασμό της τροχιάς του διαστημοπλοίου. Για να φτάσει ένα διαστημόπλοιο τόσο μακριά, δεδομένου ότι η έλξη του Ηλιου το επιβραδύνει διαρκώς, θα πρέπει να έχει πολύ μεγάλη αρχική ταχύτητα, εκτός και αν επιλέξουμε τη στρατηγική των διαδοχικών βαρυτικών υποβοηθήσεων από διάφορους πλανήτες. Αλλά τότε η διάρκεια της αποστολής θα ξεπερνούσε τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου, οπότε οι επιστήμονες που θα έπαιρναν τα αποτελέσματα της αποστολής δεν θα ήταν αυτοί που την είχαν σχεδιάσει και κανείς δεν θέλει να αφιερώσει χρόνο για μια αποστολή που δεν θα μπορούσε να του αποδώσει τη χαρά της ανακάλυψης! Αναγκαστικά λοιπόν επελέγη η «απευθείας» τροχιά και το διαστημόπλοιο εκτοξεύθηκε με την ταχύτητα-ρεκόρ των 58.500 χιλιομέτρων την ώρα. Με αυτήν την ταχύτητα ένα αεροπλάνο θα έφτανε από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη σε 20 δευτερόλεπτα! Κατά τη διάρκεια της διαδρομής από τη Γη στον Πλούτωνα, που κράτησε εννέα χρόνια, το διαστημόπλοιο χρειάστηκε μόνο μια «ελαφριά» επιτάχυνση από τον Δία, που του αύξησε την ταχύτητα κατά 14.000 χιλιόμετρα την ώρα.

Επειτα από ένα ταξίδι χωρίς σοβαρά απρόοπτα το διαστημόπλοιο έχει φτάσει «σε απόσταση αναπνοής» από τον στόχο του και άρχισε να παίρνει τις πρώτες φωτογραφίες. Στις 14 Ιουλίου αναμένεται να διέλθει «βιαστικά» σε απόσταση μόλις 10.000 χιλιομέτρων από τον Πλούτωνα, αλλά με ταχύτητα 50.000 χιλιομέτρων την ώρα. Αρα η «λογικά» σύντομη διάρκεια του ταξιδιού από τη Γη στον Πλούτωνα είχε ως συνέπεια την περιορισμένη διάρκεια παρατηρήσεων αυτού του νάνου πλανήτη από μικρή απόσταση.

Η αποστολή Νέοι Ορίζοντες όμως δεν θα έχει τελειώσει, καθώς προβλέπεται και η παρατήρηση ενός ή δύο ακόμη σωμάτων της εξωτερικής ζώνης αστεροειδών (πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα), παρόμοια με την Εριδα, τα οποία αναμένεται να επιλεγούν σύντομα από έναν προκαταρκτικό κατάλογο. Αυτή η παρατήρηση θα πραγματοποιηθεί περίπου έπειτα από τέσσερα χρόνια. Στη συνέχεια το διαστημόπλοιο θα διαφύγει από το Ηλιακό Σύστημα και θα είναι η τρίτη αποστολή του Σταμάτη Κριμιζή που θα παίξει τον ρόλο του «πρεσβευτή» της ανθρωπότητας στα εκατοντάδες δισεκατομμύρια αστέρια του Γαλαξία μας μετά τα διαστημόπλοια Voyager 1 και 2.

Χάρης Βάρβογλης καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ.
Κλεομένης (Μένιος) Τσιγάνης επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ.


ΤΟ ΒΗΜΑ science

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου. 


Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια