Ο εγκέφαλος μπορεί να λειτουργεί για μερικά λεπτά ακόμα και μετά τον λεγόμενο κλινικό θάνατο
Βαγγέλης Πρατικάκης
Κάποιοι ένιωσαν να τυλίγονται στη γαλήνη και το φως· άλλοι, πάλι, κυριεύτηκαν από τρόμο: Ο εγκέφαλος μπορεί να λειτουργεί για μερικά λεπτά ακόμα και μετά τον λεγόμενο κλινικό θάνατο, δείχνει η μεγαλύτερη μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί ως σήμερα για τις επιθανάτιες εμπειρίες.
Ο ορισμός
Πριν από την εμφάνιση της σύγχρονης ιατρικής, ο θάνατος οριζόταν ως η διακοπή της καρδιακής και αναπνευστικής λειτουργίας. Σήμερα όμως οι γιατροί προτιμούν τον όρο «κλινικός θάνατος» για να περιγράψουν αυτή την κατάσταση, δεδομένου ότι οι σύγχρονες τεχνικές ανάνηψης μπορούν να επαναφέρουν τη λειτουργία της καρδιάς. Ακόμα και σε αυτές τις -σχετικά λίγες- περιπτώσεις, τα χρονικά περιθώρια είναι στενά: ο εγκέφαλος παύει να δείχνει μετρήσιμη εγκεφαλική λειτουργία περίπου μισό λεπτό μετά την καρδιακή ανακοπή.
Τα νέα ευρήματα
Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Resuscitation», δείχνει ότι ένα μικρό μέρος από τους ασθενείς καρδιακής ανακοπής διατηρούν ένα επίπεδο συνείδησης ακόμα και για αρκετά λεπτά πριν την ανάνηψή τους, παρόλο που επισήμως είναι κλινικά νεκροί σε αυτό το διάστημα. Τα ευρήματα της μελέτης «υποστηρίζουν άλλες πρόσφατες έρευνες, οι οποίες υπεδείκνυαν ότι η συνείδηση μπορεί να παραμένει παρούσα παρόλο που δεν είναι κλινικά ανιχνεύσιμη» γράφουν οι ερευνητές στα συμπεράσματά τους.
«Αυτό, σε συνδυασμό με τις τρομακτικές εμπειρίες [που αναφέρουν κάποιοι επιζήσαντες] ενδέχεται να συμβάλλει στην εμφάνιση μετατραυματικής διαταραχής και άλλων γνωσιακών ελλειμμάτων μετά την καρδιακή ανακοπή» συμπληρώνουν.
Η διεθνής ερευνητική ομάδα πέρασε έξι χρόνια εξετάζοντας 2060 περιστατικά ανακοπής στη Βρετανία, την Αυστρία και τις ΗΠΑ. Μόλις 330 ασθενείς επέζησαν, και από αυτούς το 40% ανέφερε ότι είχαν κάποιου είδους συνείδηση ενώ ήταν κλινικά νεκροί.
Οι εμπειρίες
Όπως ένας 57χρονος κοινωνικός λειτουργός που διατήρησε τη συνείδησή του για τρία λεπτά μετά την ανακοπή. «Ο ασθενής περιέγραψε όλα όσα συνέβησαν στο δωμάτιο. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι άκουσε δύο "μπιπ" από ένα μηχάνημα το οποίο παράγει ένα ήχο ανά τρία λεπτά» αναφέρει ο Δρ Πάρνια.
«Φαινόταν πολύ αξιόπιστος και όλα όσα ανέφερε είχαν συμβεί στην πραγματικότητα» διαβεβαιώνει.
Επισημαίνει ακόμα ότι το φαινόμενο των επιθανάτιων εμπειριών μπορεί να είναι πολύ συχνότερο από ό,τι κατέγραψε η μελέτη, δεδομένου ότι οι περισσότεροι ασθενείς με καρδιακή ανακοπή τελικά πεθαίνουν, ενώ ακόμα και όσοι επιζούν ίσως εμφανίζουν αμνησία λόγω των φαρμάκων ή άλλων παραγόντων. «Υπάρχουν εκτιμήσεις για εκατομμύρια ανθρώπους που είχαν έντονες εμπειρίες σχετικές με το θάνατο, αλλά οι επιστημονικές ενδείξεις ήταν στην καλύτερη περίπτωση ασαφείς» λέει ο Δρ Πάρνια. «Πολλοί υπέθεταν ότι πρόκειται για παραισθήσεις ή παραλήρημα, ωστόσο αυτές οι εμπειρίες δείχνουν να αντιστοιχούν σε πραγματικά γεγονότα» επισημαίνει.
Σχολιάζοντας τη μελέτη, ο αρχισυντάκτης της επιθεώρησης Resuscitation Δρ Τζέρι Νόλαν δήλωσε: «Πρέπει να συγχαρούμε τον Δρ Πάρνια και τους συνεργάτες του για την ολοκλήρωση μιας συναρπαστικής μελέτης που θα ανοίξει το δρόμο για περαιτέρω έρευνες σχετικά με τι συμβαίνει όταν πεθαίνουμε».
ΤΟ ΒΗΜΑ science
Κάποιοι ένιωσαν να τυλίγονται στη γαλήνη και το φως· άλλοι, πάλι, κυριεύτηκαν από τρόμο: Ο εγκέφαλος μπορεί να λειτουργεί για μερικά λεπτά ακόμα και μετά τον λεγόμενο κλινικό θάνατο, δείχνει η μεγαλύτερη μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί ως σήμερα για τις επιθανάτιες εμπειρίες.
Ο ορισμός
Πριν από την εμφάνιση της σύγχρονης ιατρικής, ο θάνατος οριζόταν ως η διακοπή της καρδιακής και αναπνευστικής λειτουργίας. Σήμερα όμως οι γιατροί προτιμούν τον όρο «κλινικός θάνατος» για να περιγράψουν αυτή την κατάσταση, δεδομένου ότι οι σύγχρονες τεχνικές ανάνηψης μπορούν να επαναφέρουν τη λειτουργία της καρδιάς. Ακόμα και σε αυτές τις -σχετικά λίγες- περιπτώσεις, τα χρονικά περιθώρια είναι στενά: ο εγκέφαλος παύει να δείχνει μετρήσιμη εγκεφαλική λειτουργία περίπου μισό λεπτό μετά την καρδιακή ανακοπή.
Τα νέα ευρήματα
Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Resuscitation», δείχνει ότι ένα μικρό μέρος από τους ασθενείς καρδιακής ανακοπής διατηρούν ένα επίπεδο συνείδησης ακόμα και για αρκετά λεπτά πριν την ανάνηψή τους, παρόλο που επισήμως είναι κλινικά νεκροί σε αυτό το διάστημα. Τα ευρήματα της μελέτης «υποστηρίζουν άλλες πρόσφατες έρευνες, οι οποίες υπεδείκνυαν ότι η συνείδηση μπορεί να παραμένει παρούσα παρόλο που δεν είναι κλινικά ανιχνεύσιμη» γράφουν οι ερευνητές στα συμπεράσματά τους.
«Αυτό, σε συνδυασμό με τις τρομακτικές εμπειρίες [που αναφέρουν κάποιοι επιζήσαντες] ενδέχεται να συμβάλλει στην εμφάνιση μετατραυματικής διαταραχής και άλλων γνωσιακών ελλειμμάτων μετά την καρδιακή ανακοπή» συμπληρώνουν.
Η διεθνής ερευνητική ομάδα πέρασε έξι χρόνια εξετάζοντας 2060 περιστατικά ανακοπής στη Βρετανία, την Αυστρία και τις ΗΠΑ. Μόλις 330 ασθενείς επέζησαν, και από αυτούς το 40% ανέφερε ότι είχαν κάποιου είδους συνείδηση ενώ ήταν κλινικά νεκροί.
- Ένας στους πέντε ανέφερε ότι ένιωσε μια αίσθηση γαλήνης, και σχεδόν ένας στους τρεις είπε ότι ο χρόνος είχε επιταχυνθεί ή επιβραδυνθεί.
- Ορισμένοι ανέφεραν ότι είδαν ένα λαμπρό φως, μια χρυσή λάμψη ή τον ήλιο.
- Άλλοι θυμήθηκαν το αίσθημα του φόβου καθώς βυθίζονταν στο νερό ή πνίγονταν.
- Ένας στους δέκα είπε ότι ένιωσε να αποχωρίζεται το σώμα του
- Επίσης ένας στους δέκα ανέφερε ότι οι αισθήσεις του είχαν γίνει πιο ευαίσθητες.
Οι εμπειρίες
Όπως ένας 57χρονος κοινωνικός λειτουργός που διατήρησε τη συνείδησή του για τρία λεπτά μετά την ανακοπή. «Ο ασθενής περιέγραψε όλα όσα συνέβησαν στο δωμάτιο. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι άκουσε δύο "μπιπ" από ένα μηχάνημα το οποίο παράγει ένα ήχο ανά τρία λεπτά» αναφέρει ο Δρ Πάρνια.
«Φαινόταν πολύ αξιόπιστος και όλα όσα ανέφερε είχαν συμβεί στην πραγματικότητα» διαβεβαιώνει.
Επισημαίνει ακόμα ότι το φαινόμενο των επιθανάτιων εμπειριών μπορεί να είναι πολύ συχνότερο από ό,τι κατέγραψε η μελέτη, δεδομένου ότι οι περισσότεροι ασθενείς με καρδιακή ανακοπή τελικά πεθαίνουν, ενώ ακόμα και όσοι επιζούν ίσως εμφανίζουν αμνησία λόγω των φαρμάκων ή άλλων παραγόντων. «Υπάρχουν εκτιμήσεις για εκατομμύρια ανθρώπους που είχαν έντονες εμπειρίες σχετικές με το θάνατο, αλλά οι επιστημονικές ενδείξεις ήταν στην καλύτερη περίπτωση ασαφείς» λέει ο Δρ Πάρνια. «Πολλοί υπέθεταν ότι πρόκειται για παραισθήσεις ή παραλήρημα, ωστόσο αυτές οι εμπειρίες δείχνουν να αντιστοιχούν σε πραγματικά γεγονότα» επισημαίνει.
Σχολιάζοντας τη μελέτη, ο αρχισυντάκτης της επιθεώρησης Resuscitation Δρ Τζέρι Νόλαν δήλωσε: «Πρέπει να συγχαρούμε τον Δρ Πάρνια και τους συνεργάτες του για την ολοκλήρωση μιας συναρπαστικής μελέτης που θα ανοίξει το δρόμο για περαιτέρω έρευνες σχετικά με τι συμβαίνει όταν πεθαίνουμε».
ΤΟ ΒΗΜΑ science
0 Σχόλια