Θα υπάρξει περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεων Ρωσίας – ΝΑΤΟ; Την παραμονή της Συνόδου Κορυφής της Συμμαχίας κυριαρχεί κλίμα γενικευμένης ανησυχίας για το μέλλον των ρωσο-δυτικών σχέσεων. Υπάρχει λύση; Μπορούμε, από τις προβοκάτσιες και τις απειλές, να περάσουμε στον γόνιμο πολιτικό διάλογο;
Στις 4 - 5 Σεπτεμβρίου 2014, θα συγκληθεί η πρώτη μετά την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στην Ουκρανία, Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ. Τα κράτη-μέλη του Οργανισμού θα λάβουν αποφάσεις που αποσκοπούν στο «στρίμωγμα» της Ρωσίας. Πολιτικοί αναλυτές, στους οποίους απευθύνθηκε η RBTH για το θέμα, σημειώνουν ότι η Ρωσία και το ΝΑΤΟ δεν υπήρξαν ποτέ πραγματικοί εταίροι, ενώ η κλιμάκωση της αντι-ρωσικής ρητορικής θα προκαλέσει την ασύμμετρα σκληρή αντίδραση του Κρεμλίνου.
Σύμφωνα με τα γερμανικά ΜΜΕ, στη Σύνοδο Κορυφής, στην Ουαλία, η Ρωσία είναι πιθανόν να χαρακτηριστεί και επίσημα ως απειλή για το Δυτικό αμυντικό μπλοκ. Επιπλέον, το ΝΑΤΟ σχεδιάζει να αναπτύξει στην Ανατολική Ευρώπη πέντε νέες στρατιωτικές βάσεις. Ρώσοι πολιτικοί αναλυτές δεν βλέπουν σε αυτά τα σχέδια μια σοβαρή απειλή, ωστόσο, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο, να αντιδράσει έντονα το Κρεμλίνο, καθοδηγούμενο από την ιστορική εμπειρία της καχυποψίας της Μόσχας στις κινήσεις της Δύσης.
Νέες βάσεις απέναντι από τη Ρωσία
«Η Σύνοδος θα τοποθετηθεί απέναντι στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ευρώπη. Θα υπάρξει υποχώρηση από την αρχή του αδιαίρετου της ευρωπαϊκής ασφάλειας, και θα υϊοθετηθεί η αρχή μιας νέας, συγκρουσιακής σχέσης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας με τη Ρωσία», λέει στην RBTH ο λέκτορας του τμήματος παγκόσμιας πολιτικής της Ανώτατης Οικονομικής Σχολής, Ντμίτρι Σούσλοφ.
Σύμφωνα με τον διεθνολόγο, «ανάμεσα στις σημαντικότερες αποφάσεις της Συνόδου, θα είναι το σχέδιο ενίσχυσης των στρατιωτικών υποδομών του ΝΑΤΟ στο έδαφος των νέων κρατών-μελών και το άνοιγμα νέων βάσεων της Συμμαχίας στις χώρες της Βαλτικής, την Πολωνία και τη Ρουμανία. Επιπλέον, τα μέλη της Συμμαχίας μπορεί να προχωρήσουν στην αναθεώρηση-τροποποίηση του στρατηγικού δόγματος του ΝΑΤΟ, που πλέον θα χαρακτηρίζει τη Ρωσία ως απειλή και πρόκληση για την ασφάλεια του Οργανισμού, και όχι σαν εταίρο. Παράλληλα, δεν αποκλείεται να ξαναθέσει ως έναν από τους σκοπούς της ύπαρξης του Οργανισμού τη «συγκράτηση της Ρωσίας».
Ρώσοι πολιτικοί αναλυτές λένε ότι η Βορειοατλαντική Συμμαχία, στην πραγματικότητα ποτέ δεν είχε επιδείξει φιλικό πρόσωπο προς τη Ρωσία. «Τους τελευταίους μήνες ακούμε συνεχώς ότι η Ρωσία δεν είναι πλέον ένας στρατηγικός εταίρος, ότι δεν πρέπει να εμπιστεύεται κανείς τη Μόσχα, κ.ο.κ. Ρητορικές κορώνες παλαιάς κοπής. Η Σύνοδος του Σεπτεμβρίου απλά θα επισφραγίσει αυτό το αρνητικό κλίμα. Ωστόσο, οι χώρες-μέλη του δεν είναι έτοιμες να προχωρήσουν σε μια σημαντική ανάπτυξη στρατιωτικού δυναμικού στα σύνορα με τη Ρωσία», λέει στη RBTH, ο διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Ερευνών, Τιμοφέι Μπορντάτσεφ.
Σύνεση μεταξύ κρατών-μελών
Πολλοί πάντως, πιστεύουν ότι το ΝΑΤΟ δεν επιθυμεί μια σοβαρή επιδείνωση των σχέσεων με τη Μόσχα εξαιτίας της ουκρανικής κρίσης. «Ναι, ίσως κάποιες επιθετικές εκφράσεις σχετικά με τη τροποποίηση των συνόρων στην Ευρώπη και περί ρωσικής επιθετικότητας, να ειπωθούν, ωστόσο, μακροπρόθεσμα, στα επόμενα 20-30 χρόνια, χρειάζονται τη Ρωσία για να διατηρήσουν την υπεροχή της «Δυτικής κοινότητας» στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Έτσι, θα προσπαθήσουν να μην προβοκάρουν τη Μόσχα», λέει ο ρώσος πολιτολόγος, διευθύνων Εταίρος του αναλυτικού κέντρου «Βνέσναγια Πολίτικα» («Εξωτερική Πολιτική»), Αντρέι Σουσεντσόφ.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, στη Σύνοδο Κορυφής θα περάσει σε δεύτερο πλάνο το ζήτημα της διεύρυνσης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας με χώρες της πρώην ΕΣΣΔ. «Πολλές χώρες θα μιλήσουν για την ανάγκη να γραφτεί στην τελική δήλωση της Συνόδου η προοπτική ένταξης στη Συμμαχία της Ουκρανίας και της Γεωργίας. Ωστόσο, ελπίζω ότι ενάντια σε αυτή η διατύπωση θα τοποθετηθούν βασικές ευρωπαϊκές χώρες, όπως π.χ. η Γαλλία και η Γερμανία. Αλλωστε, τέτοιες αναφορές το μόνο που θα πετύχουν, είναι να ενισχύσουν τη σκλήρυνση της στάσης της Μόσχας απέναντι στη Συμμαχία», λέει ο Ντμίτρι Σούσλοφ.
Ασύμμετρη ρωσική απάντηση
Το Κρεμλίνο, από τη μεριά του, δεν αποκλείεται να αντιδράσει δυναμικά, και να απαντήσει σε κάποια «ήπιας έντασης» βήματα του ΝΑΤΟ, με ριζοσπαστικά μέτρα. Αυτό υπαγορεύεται από μια σειρά λόγους.
Πρώτον, τα περιθώρια συνεργασίας της Ρωσίας με τον Οργανισμό έχουν στενέψει τόσο, που δεν υπάρχει χώρος για μετριοπαθείς επιλογές αντι-κυρώσεων εκ μέρους της Μόσχας. Για παράδειγμα, μια από τις -σχετικά συμβιβαστικές- απαντήσεις της Μόσχας θα μπορούσε να είναι η αναθεώρηση των σχέσεων με το ΝΑΤΟ πάνω στο θέμα του Αφγανιστάν. Ωστόσο, η αξία αυτού του μοχλού πίεσης πρόσφατα μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό. «Η σύμπραξή μας με το ΝΑΤΟ στο θέμα του Αφγανιστάν, εξασθενεί σταθερά. Η συνέχιση της συνεργασίας μας, μεταξύ των άλλων, στο «πακέτο των ελικοπτέρων» (σ.σ. προμήθεια ρωσικών ελικοπτέρων στην αφγανική κυβέρνηση με πόρους του Πενταγώνου, και η μετέπειτα συντήρησή τους), είναι αμφίβολη. Επίσης, οι διευκολύνσεις τράνζιτ, δηλαδή οι μεταφορές φορτίων και μετακίνηση στρατιωτικού προσωπικού που υπηρετεί στο Αφγανιστάν, μέσω του ρωσικού εδάφους, μειώνονται σταθερά», λέει ο Ντμίτρι Σούσλοφ.
Δεύτερον, η Μόσχα, κατά πάσα πιθανότατα, θα προχωρήσει σε ριζοσπαστικά βήματα, και λόγω των αλλαγών που συντελούνται στις γεωπολιτικές της αντιλήψεις. Η Ρωσία είναι μια κλασική ηπειρωτική δύναμη και αντιμετωπίζει εξαιρετικά καχύποπτα οποιαδήποτε ενίσχυση του «εχθρού» κοντά στα σύνορά της. Συχνά, η Μόσχα έχει τη τάση να υπερβάλλει για την απειλή. Εξάλλου, θεωρεί ότι μια πιο συγκρατημένη στάση μπορεί να προσελκύσει νέες έξωθεν παρεμβάσεις σε ευαίσθητα ζητήματα και περιοχές εθνικής σημασίας. Σύμφωνα με τον Τιμοφέι Μπορντάτσεφ, η πιθανή απόφαση του ΝΑΤΟ για νέες βάσεις στην Ανατολική Ευρώπη «θα διογκώσει τις ήδη έντονες ανησυχίες της Μόσχας, αν και στην πραγματικότητα αυτό δεν αποτελεί ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα για τη Ρωσία. Από τη μεριά του, όμως, το ΝΑΤΟ θέλει να κάνει αυτές τις κινήσεις για να κατευνάσει την ανησυχία των ανατολικοευρωπαϊκών μελών της Συμμαχίας».
Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΡΩΣΙΑ
0 Σχόλια