«Δημιούργημα φονικών επιδρομών, μια καινούργια
“χώρα” βλέπει το φως της ημέρας στον αραβικό κόσμο: ας την πούμε
“Τζιχαντιστάν”. Εκτείνεται στη Βορειοανατολική Συρία, στο Βόρειο και το
Δυτικό Ιράκ».
Με αυτά τα λόγια σχολίαζε, την περασμένη Πέμπτη, η σύνταξη της γαλλικής Le Monde την επέλαση των ανταρτών του «Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και το Λεβάντε» (ISIL) την εβδομάδα που πέρασε.
Παρακλάδι της Αλ Κάιντα, από την οποία αυτονομήθηκε πρόσφατα, η ισλαμική οργάνωση που οραματίζεται ένα σουνιτικό Χαλιφάτο και από τις δύο πλευρές των συροϊρακινών συνόρων προκάλεσε πανικό στη Βαγδάτη και στις Δυτικές πρωτεύουσες με την αστραπιαία εκστρατεία της στο Βόρειο και το Δυτικό Ιράκ. Εχοντας κατακτήσει ήδη από τον Ιανουάριο μεγάλο μέρος της δυτικής επαρχίας Ανμπάρ, κατάφερε να αλώσει μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα σχεδόν το σύνολο των επαρχιών Νινευΐ και Σαλαντίν. Η Μοσούλη, δεύτερη σε πληθυσμό πόλη του Ιράκ και η Τικρίτ, γενέτειρα του Σαντάμ Χουσεΐν, διοικούνται πλέον από στρατιωτικά συμβούλια του ISIL, στα οποία συμμετέχουν και απόστρατοι ανώτατοι στρατιωτικοί του καθεστώτος Χουσεΐν. Ούτε η Αλ Κάιντα, στα χρόνια που κυβερνούσαν το Αφγανιστάν οι Ταλιμπάν, ήλεγχε μια τόσο μεγάλη εδαφική επικράτεια. Την Πέμπτη, οι δυνάμεις του ISIL είχαν φτάσει σε απόσταση μόλις 90 χιλιομέτρων από τη Βαγδάτη και συγκέντρωναν δυνάμεις για τη «μητέρα όλων των μαχών», στην ιρακινή πρωτεύουσα.
Αξιόμαχες δυνάμεις
Στελέχη του ISIL ισχυρίζονται ότι η οργάνωση αριθμεί περί τους 15.000 μαχητές, έτοιμους να πεθάνουν για την υπόθεσή τους. Τα νούμερα μπορούν να αμφισβητηθούν, όχι όμως και το αξιόμαχο των ανταρτών, που έχουν αποκτήσει πλούσια πολεμική πείρα από τον ανελέητο αγώνα που διεξάγουν εδώ και τρία χρόνια εναντίον του καθεστώτος Ασαντ, στη Συρία. Ηδη, το ISIL ελέγχει μεγάλο μέρος της αραιοκατοικημένης, αλλά προικισμένης με πετρελαϊκές εγκαταστάσεις Ανατολικής Συρίας, με προπύργιο την πόλη Ράκα. Οι πρόσφατες επιτυχίες της στο Δυτικό Ιράκ εδραιώνουν την κυριαρχία της ένθεν κακείθεν των συνόρων, δημιουργώντας ένα ντε φάκτο μίνι κράτος των ισλαμιστών. Η ταχύτατη επέλαση των σουνιτών ανταρτών φανέρωσε την αξιοθρήνητη κατάσταση του ιρακινού στρατού, που δημιούργησε η κυβέρνηση του σιίτη πρωθυπουργού Νούρι αλ Μαλίκι. Εχοντας αποχωρήσει από το Ιράκ εδώ και δυόμισι χρόνια, οι Αμερικανοί δαπάνησαν περί τα 25 δισ. δολάρια για τη συγκρότηση και εκπαίδευση στρατού ενός εκατομμυρίου ανδρών. Η άτακτη υποχώρηση αυτού του στρατού απέναντι στους φανατικούς αντιπάλους του απέδειξε τη χρεοκοπία του εγχειρήματος. Ωστόσο το πρόβλημα για τον Μαλίκι δεν είναι μόνο ή κυρίως στρατιωτικής φύσης: οι τζιχαντιστές κέρδισαν όντως την υποστήριξη των σουνιτικών φυλών στις περιοχές που κατέκτησαν, καθώς ο σιίτης πρωθυπουργός, που μόλις στις 30 Απριλίου πανηγύριζε τη «θριαμβευτική» επανεκλογή του, κατάφερε να αποξενώσει και να στρέψει εναντίον του τη σουνιτική μειονότητα με την ακραία σεκταριστική πολιτική του.
Στη Βαγδάτη
Ολα αυτά δεν οδηγούν αυτομάτως στο συμπέρασμα ότι το ISIL θα καταλάβει τη Βαγδάτη ή έστω ότι θα σταθεροποιήσει τις μέχρι στιγμής κατακτήσεις του. Σε αντίθεση με τη Μοσούλη, η ιρακινή πρωτεύουσα έχει έντονη παρουσία του σιιτικού στοιχείου και πολύ πιο αξιόπιστες ένοπλες δυνάμεις. Περισσότερο από τον τακτικό στρατό, ο Μαλίκι μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη των σιιτικών πολιτοφυλακών Εσαχέμπ αλ Χακ και Αμπού Φαντλ Αμπάς, μαχητές των οποίων έχουν πολεμήσει στη γειτονική Συρία στο πλευρό του προέδρου Ασαντ.
Παράλληλα, ο Μαλίκι υπολογίζει στην υποστήριξη του αυτόνομου στρατού των Κούρδων του Βορείου Ιράκ, των περίφημων «πεσμεργκά». Με τι ακριβό τίμημα, όμως... Ηδη, οι πεσμεργκά κατέλαβαν το Κιρκούκ με τα πλούσια πετρελαϊκά κοιτάσματα, υποτίθεται για να το προστατέψουν από το ISIL, βασικά όμως για να το προσαρτήσουν στο ιρακινό Κουρδιστάν. Ποτέ άλλοτε η διχοτόμηση ή και τριχοτόμηση του Ιράκ δεν εμφανιζόταν τόσο πιθανή.
Αγωνία για την πορεία των εξελίξεων στη Βαγδάτη
Η αγωνιώδης έκκληση του πνευματικού ηγέτη των σιιτών του Ιράκ, Αγιατολάχ Σιστανί –ο οποίος συνήθως τηρεί χαμηλό προφίλ– προς τους ομοδόξους του να πάρουν τα όπλα ώστε να σταματήσουν την προέλαση των σουνιτών του ΙSIL έδωσε ένα μέτρο της κρισιμότητας των στιγμών στο Ιράκ. Εντεκα χρόνια μετά το καθοριστικό συμβάν που οδήγησε στη μακροχρόνια αποσταθεροποίηση του Ιράκ, την αμερικανοβρετανική εισβολή του 2003, η χώρα έχει περάσει από τη θλιβερή κατάσταση των εκατοντάδων νεκρών κάθε μήνα, που αντιμετωπίζονταν με αδιαφορία από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, στην εκρηκτική κατάσταση της προέλασης του ISIL.
Σε δηλώσεις του την Παρασκευή, ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα απέκλεισε νέα επέμβαση χερσαίων αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ, αλλά δήλωσε ότι οι υπόλοιπες εναλλακτικές λύσεις για την υποστήριξη των ιρακινών ενόπλων δυνάμεων βρίσκονται υπό εξέταση. Το πρόβλημα για τον Αμερικανό πρόεδρο είναι ότι, καθώς η κυβέρνηση του σιίτη πρωθυπουργού Μαλίκι κλυδωνίζεται, όλες οι επιλογές που υπάρχουν στο τραπέζι είναι κακές.
Ο Μπαράκ Ομπάμα απέδωσε ευθύνες στον Μαλίκι, κατηγορώντας τον κατ’ ουσίαν ότι απέκλεισε τους σουνίτες, στέλνοντάς τους στην αγκαλιά του ISIL. Ο Αμερικανός πρόεδρος εξάρτησε τις όποιες ενέργειες των ΗΠΑ στο Ιράκ από την ύπαρξη σχεδίου πολιτικής διευθέτησης στο εσωτερικό της χώρας. Δεν ήταν σαφές πώς θα χαραχθεί και θα τεθεί σε εφαρμογή ένα τέτοιο σχέδιο μέσα σε λίγες ημέρες, τη στιγμή που εδώ και χρόνια δεν έχει γίνει τίποτα προς την κατεύθυνση της εθνικής συμφιλίωσης.
Προετοιμάζοντας το ενδεχόμενο αμερικανικών βομβαρδισμών, το αεροπλανοφόρο H.W. Bush με τη συνοδεία του έλαβε εντολή να κατευθυνθεί προς τον Περσικό Κόλπο. Επίσης, σύμφωνα με την εφημερίδα «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ», επίλεκτες μονάδες από το Ιράν βρίσκονται ήδη στο Ιράκ από την Τετάρτη, ενισχύοντας την άμυνα της Βαγδάτης και των ιερών πόλεων των σιιτών, της Νάτζαφ και της Καρμπάλα. Ο ISIL απειλεί να καταστρέψει τις πόλεις αυτές, εξ ου και η επείγουσα έκκληση του Αγιατολάχ Σιστανί.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Με αυτά τα λόγια σχολίαζε, την περασμένη Πέμπτη, η σύνταξη της γαλλικής Le Monde την επέλαση των ανταρτών του «Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και το Λεβάντε» (ISIL) την εβδομάδα που πέρασε.
Παρακλάδι της Αλ Κάιντα, από την οποία αυτονομήθηκε πρόσφατα, η ισλαμική οργάνωση που οραματίζεται ένα σουνιτικό Χαλιφάτο και από τις δύο πλευρές των συροϊρακινών συνόρων προκάλεσε πανικό στη Βαγδάτη και στις Δυτικές πρωτεύουσες με την αστραπιαία εκστρατεία της στο Βόρειο και το Δυτικό Ιράκ. Εχοντας κατακτήσει ήδη από τον Ιανουάριο μεγάλο μέρος της δυτικής επαρχίας Ανμπάρ, κατάφερε να αλώσει μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα σχεδόν το σύνολο των επαρχιών Νινευΐ και Σαλαντίν. Η Μοσούλη, δεύτερη σε πληθυσμό πόλη του Ιράκ και η Τικρίτ, γενέτειρα του Σαντάμ Χουσεΐν, διοικούνται πλέον από στρατιωτικά συμβούλια του ISIL, στα οποία συμμετέχουν και απόστρατοι ανώτατοι στρατιωτικοί του καθεστώτος Χουσεΐν. Ούτε η Αλ Κάιντα, στα χρόνια που κυβερνούσαν το Αφγανιστάν οι Ταλιμπάν, ήλεγχε μια τόσο μεγάλη εδαφική επικράτεια. Την Πέμπτη, οι δυνάμεις του ISIL είχαν φτάσει σε απόσταση μόλις 90 χιλιομέτρων από τη Βαγδάτη και συγκέντρωναν δυνάμεις για τη «μητέρα όλων των μαχών», στην ιρακινή πρωτεύουσα.
Αξιόμαχες δυνάμεις
Στελέχη του ISIL ισχυρίζονται ότι η οργάνωση αριθμεί περί τους 15.000 μαχητές, έτοιμους να πεθάνουν για την υπόθεσή τους. Τα νούμερα μπορούν να αμφισβητηθούν, όχι όμως και το αξιόμαχο των ανταρτών, που έχουν αποκτήσει πλούσια πολεμική πείρα από τον ανελέητο αγώνα που διεξάγουν εδώ και τρία χρόνια εναντίον του καθεστώτος Ασαντ, στη Συρία. Ηδη, το ISIL ελέγχει μεγάλο μέρος της αραιοκατοικημένης, αλλά προικισμένης με πετρελαϊκές εγκαταστάσεις Ανατολικής Συρίας, με προπύργιο την πόλη Ράκα. Οι πρόσφατες επιτυχίες της στο Δυτικό Ιράκ εδραιώνουν την κυριαρχία της ένθεν κακείθεν των συνόρων, δημιουργώντας ένα ντε φάκτο μίνι κράτος των ισλαμιστών. Η ταχύτατη επέλαση των σουνιτών ανταρτών φανέρωσε την αξιοθρήνητη κατάσταση του ιρακινού στρατού, που δημιούργησε η κυβέρνηση του σιίτη πρωθυπουργού Νούρι αλ Μαλίκι. Εχοντας αποχωρήσει από το Ιράκ εδώ και δυόμισι χρόνια, οι Αμερικανοί δαπάνησαν περί τα 25 δισ. δολάρια για τη συγκρότηση και εκπαίδευση στρατού ενός εκατομμυρίου ανδρών. Η άτακτη υποχώρηση αυτού του στρατού απέναντι στους φανατικούς αντιπάλους του απέδειξε τη χρεοκοπία του εγχειρήματος. Ωστόσο το πρόβλημα για τον Μαλίκι δεν είναι μόνο ή κυρίως στρατιωτικής φύσης: οι τζιχαντιστές κέρδισαν όντως την υποστήριξη των σουνιτικών φυλών στις περιοχές που κατέκτησαν, καθώς ο σιίτης πρωθυπουργός, που μόλις στις 30 Απριλίου πανηγύριζε τη «θριαμβευτική» επανεκλογή του, κατάφερε να αποξενώσει και να στρέψει εναντίον του τη σουνιτική μειονότητα με την ακραία σεκταριστική πολιτική του.
Στη Βαγδάτη
Ολα αυτά δεν οδηγούν αυτομάτως στο συμπέρασμα ότι το ISIL θα καταλάβει τη Βαγδάτη ή έστω ότι θα σταθεροποιήσει τις μέχρι στιγμής κατακτήσεις του. Σε αντίθεση με τη Μοσούλη, η ιρακινή πρωτεύουσα έχει έντονη παρουσία του σιιτικού στοιχείου και πολύ πιο αξιόπιστες ένοπλες δυνάμεις. Περισσότερο από τον τακτικό στρατό, ο Μαλίκι μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη των σιιτικών πολιτοφυλακών Εσαχέμπ αλ Χακ και Αμπού Φαντλ Αμπάς, μαχητές των οποίων έχουν πολεμήσει στη γειτονική Συρία στο πλευρό του προέδρου Ασαντ.
Παράλληλα, ο Μαλίκι υπολογίζει στην υποστήριξη του αυτόνομου στρατού των Κούρδων του Βορείου Ιράκ, των περίφημων «πεσμεργκά». Με τι ακριβό τίμημα, όμως... Ηδη, οι πεσμεργκά κατέλαβαν το Κιρκούκ με τα πλούσια πετρελαϊκά κοιτάσματα, υποτίθεται για να το προστατέψουν από το ISIL, βασικά όμως για να το προσαρτήσουν στο ιρακινό Κουρδιστάν. Ποτέ άλλοτε η διχοτόμηση ή και τριχοτόμηση του Ιράκ δεν εμφανιζόταν τόσο πιθανή.
Αγωνία για την πορεία των εξελίξεων στη Βαγδάτη
Η αγωνιώδης έκκληση του πνευματικού ηγέτη των σιιτών του Ιράκ, Αγιατολάχ Σιστανί –ο οποίος συνήθως τηρεί χαμηλό προφίλ– προς τους ομοδόξους του να πάρουν τα όπλα ώστε να σταματήσουν την προέλαση των σουνιτών του ΙSIL έδωσε ένα μέτρο της κρισιμότητας των στιγμών στο Ιράκ. Εντεκα χρόνια μετά το καθοριστικό συμβάν που οδήγησε στη μακροχρόνια αποσταθεροποίηση του Ιράκ, την αμερικανοβρετανική εισβολή του 2003, η χώρα έχει περάσει από τη θλιβερή κατάσταση των εκατοντάδων νεκρών κάθε μήνα, που αντιμετωπίζονταν με αδιαφορία από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, στην εκρηκτική κατάσταση της προέλασης του ISIL.
Σε δηλώσεις του την Παρασκευή, ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα απέκλεισε νέα επέμβαση χερσαίων αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ, αλλά δήλωσε ότι οι υπόλοιπες εναλλακτικές λύσεις για την υποστήριξη των ιρακινών ενόπλων δυνάμεων βρίσκονται υπό εξέταση. Το πρόβλημα για τον Αμερικανό πρόεδρο είναι ότι, καθώς η κυβέρνηση του σιίτη πρωθυπουργού Μαλίκι κλυδωνίζεται, όλες οι επιλογές που υπάρχουν στο τραπέζι είναι κακές.
Ο Μπαράκ Ομπάμα απέδωσε ευθύνες στον Μαλίκι, κατηγορώντας τον κατ’ ουσίαν ότι απέκλεισε τους σουνίτες, στέλνοντάς τους στην αγκαλιά του ISIL. Ο Αμερικανός πρόεδρος εξάρτησε τις όποιες ενέργειες των ΗΠΑ στο Ιράκ από την ύπαρξη σχεδίου πολιτικής διευθέτησης στο εσωτερικό της χώρας. Δεν ήταν σαφές πώς θα χαραχθεί και θα τεθεί σε εφαρμογή ένα τέτοιο σχέδιο μέσα σε λίγες ημέρες, τη στιγμή που εδώ και χρόνια δεν έχει γίνει τίποτα προς την κατεύθυνση της εθνικής συμφιλίωσης.
Προετοιμάζοντας το ενδεχόμενο αμερικανικών βομβαρδισμών, το αεροπλανοφόρο H.W. Bush με τη συνοδεία του έλαβε εντολή να κατευθυνθεί προς τον Περσικό Κόλπο. Επίσης, σύμφωνα με την εφημερίδα «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ», επίλεκτες μονάδες από το Ιράν βρίσκονται ήδη στο Ιράκ από την Τετάρτη, ενισχύοντας την άμυνα της Βαγδάτης και των ιερών πόλεων των σιιτών, της Νάτζαφ και της Καρμπάλα. Ο ISIL απειλεί να καταστρέψει τις πόλεις αυτές, εξ ου και η επείγουσα έκκληση του Αγιατολάχ Σιστανί.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
0 Σχόλια