του Πάνου Τριγάζη*
Επέτειος μνήμης, αλλά και εγρήγορσης είναι τα 67 χρόνια του ολοκαυτώματος της Χιροσίμα (6 Αυγούστου 1945) από το «μικρό αγόρι» όπως είχαν ονομάσει οι Αμερικανοί μιλιταριστές την πρώτη ατομική βόμβα. Επρόκειτο για προμελετημένο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, το οποίο επαναλήφθηκε στο Ναγκασάκι, τρεις μέρες μετά. Ο κόσμος μπήκε στην πυρηνική εποχή περνώντας μέσα από τα ερείπια των δύο αυτών Ιαπωνικών πόλεων και πάνω από τα πτώματα διακοσίων και πλέον χιλιάδων ανθρώπων.
Έντονα έχουν χαραχθεί στη μνήμη μου πολλές εικόνες από την επίσκεψη που είχα κάνει στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, το 1991, στο πλαίσιο διεθνούς αντιπροσωπείας ειρήνης, με πρόσκληση της οργάνωσης των «Χιμπακούσα», δηλαδή των επιζώντων των δύο πυρηνικών ολοκαυτωμάτων. Θυμάμαι, όταν είχαμε επισκεφθεί το Μουσείο Ειρήνης στη Χιροσίμα ότι είχα σταθεί με δέος μπροστά στο μαυρισμένο ρολόι με τους δείκτες σταματημένους: ώρα 8.15, ώρα SOS για όλο τον κόσμο.
Η πυρηνική απειλή σήμερα
Παρά τη λήξη του ψυχρού πολέμου, η πυρηνική απειλή δεν εξαλείφθηκε, αντιθέτως παίρνει νέες μορφές και διαστάσεις. Τα πυρηνικά όπλα αριθμούν πάνω από 23.000 και ο κίνδυνος διασποράς τους είναι μεγάλος. Ένα «νέο είδος» πυρηνικού πολέμου έζησε ο κόσμος με τη χρήση των βομβών Απεμπλουτισμένου Ουρανίου στο Ιράκ και στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Η συμφωνία που υπέγραψαν τον Απρίλη του 2010 οι Ομπάμα-Μεντβέντιεφ, για δραστικές μειώσεις στα στρατηγικά όπλα των ΗΠΑ και Ρωσίας αποτελεί θετική εξέλιξη, αλλά δεν υπάρχει ένας «οδικός χάρτης» από τη νέα START στο «Global Zero», δηλαδή στον μηδενισμό όλων των πυρηνικών οπλοστασίων. Μπορεί μια παγκόσμια πυρηνική σύγκρουση να μην είναι πιθανή σήμερα, αλλά «ευαίσθητες» σ΄ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα είναι σειρά εύφλεκτων περιοχών. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι στο «πυρηνικό κλαμπ» έχουν προστεθεί η Ινδία, το Πακιστάν, το Ισραήλ και η Β. Κορέα.
Περισσότερο από κάθε άλλη περιοχή, η Μ. Ανατολή κινδυνεύει να γίνει νέα Χιροσίμα. Είναι η πιο στρατιωτικοποιημένη περιοχή της γης, που δοκιμάζεται από ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, αιματηρότατους πολέμους, κατοχές και καταπατήσεις δικαιωμάτων, με πρώτο το δικαίωμα του Παλαιστινιακού λαού να έχει το δικό του κράτος στα σύνορα του 1967. Αν η περιοχή μετατραπεί και σε πεδίο πυρηνικού ανταγωνισμού, η κατάσταση θα γίνει εκρηκτική από κάθε άποψη.
Στη Μ. Ανατολή ο κίνδυνος διασποράς των πυρηνικών όπλων είναι μεγάλος. Ήδη υπάρχει το παράνομο πυρηνικό οπλοστάσιο του Ισραήλ, αλλά και άλλες χώρες της περιοχής μπορεί να υποκύψουν στον πειρασμό απόκτησης πυρηνικών όπλων στο μέλλον. Από την άλλη, το ζήτημα της διασποράς χρησιμοποιείται και σαν πρόσχημα για νέες επεμβάσεις και πολεμικές απειλές. Υπάρχει το προηγούμενο της επίκλησης της κατοχής πυρηνικών όπλων από τον Σαντάμ για τον βάρβαρο πόλεμο των Μπους-Μπλερ στο Ιράκ.
Επίσης, μεγάλοι κίνδυνοι πηγάζουν και από την εξάπλωση των πυρηνικών εργοστασίων στην περιοχή, όπου η Τουρκία έχει το προβάδισμα με το σχέδιο για την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στο Ακούγιου έτοιμο να …….. ………..το 2013.
Επίκαιρη και εφικτή πρόταση
Επομένως, είναι εξαιρετικά επίκαιρη η πρόταση για αποπυρηνικοποιημένη Μ. Ανατολή, αίτημα πολλών δεκαετιών του φιλειρηνικού κινήματος και των δυνάμεων της αριστεράς. Πρόταση που έχει έρθει στο προσκήνιο με αποφάσεις και του ΟΗΕ.
Στην Ευρώπη, η Φιλανδία έχει αναλάβει πρωτοβουλία για σύγκληση εντός του 2013 διεθνούς διάσκεψης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για το θέμα. Ωστόσο, η Ελλάδα απουσιάζει, ενώ θα πρέπει να πρωτοστατεί.
Πρόκειται για εφικτό στόχο. Ανάλογες πρωτοβουλίες έχουν ήδη καρποφορήσει σε άλλες περιοχές της γης. Πρώτη η Λ. Αμερική - Καραϊβική κηρύχθηκε «ζώνη ελεύθερη από πυρηνικά όπλα» το 1967, με τη Συνθήκη του Τλατελόλκο, με αποτέλεσμα να αρνηθούν τα πυρηνικά τους σχέδια η Βραζιλία και Αργεντινή. Ακολούθησε η περιοχή του Νότιου Ειρηνικού, το 1985, με τη Συνθήκη της Ραροτόνγκα. Αλλά και στη μεταψυχροπολεμική εποχή, είχαμε συμφωνίες για δύο νέες αποπυρηνικοποιημένες ζώνες: στη Νοτιοανατολική Ασία, με τη Συνθήκη της Μπανγκόκ (1995) και στην Αφρική, με τη Συνθήκη της Πελιντάμπα (1996), η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 15.7.2009.
Απαιτείται, λοιπόν, συντονισμένη διεθνής κινητοποίηση για αποπυρηνικοποιημένη Μ. Ανατολή. Ήδη αναλαμβάνονται και στη χώρα μας πρωτοβουλίες δράσης και διεκδίκησης του μεγάλου αυτού στόχου. Οι δυνάμεις της αριστεράς, τα φιλειρηνικά και οικολογικά κινήματα στην περιοχή, στη Μεσόγειο και στην Ευρώπη καλούνται να πρωτοστατήσουν. Από τη Μ. Ανατολή δεν πρέπει να ξεκινήσει ένα παγκόσμιο πυρηνικό ολοκαύτωμα, αλλά να γίνει ένα τεράστιο βήμα για έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά.
Η ανακήρυξη της Μ. Ανατολής σε ζώνη ελεύθερη από πυρηνικά όπλα και άλλα όπλα μαζικής καταστροφής είναι η πιο πειστική απάντηση και στον προβαλλόμενο από τη Δύση και το Ισραήλ κίνδυνο απόκτησης πυρηνικών όπλων από το Ιράν.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Επιτροπής Εξωτερικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και Πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης.
0 Σχόλια