Του Κώστα Ράπτη
Ο Ερντογάν επείγεται. Όμως οι συνομιλητές του σε Ανατολή και Δύση τον κρατούν στην αναμονή.
Ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας πορεύεται προς τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές (οι οποίες επισπεύσθηκαν κατά έναν μήνα και πρόκειται να διεξαχθούν τον Μάιο) με τον πληθωρισμό να ροκανίζει, όσο περνά ο χρόνος, τις προεκλογικές παροχές στις οποίες έχει προβεί και με τις προσπάθειές του να εξασφαλίσει κάποια μεγάλη διπλωματική επιτυχία προς το παρόν άκαρπες.
Το ξεμπλοκάρισμα της προμήθειας αμερικανικών μαχητικών F-16 θα ήταν ευπρόσδεκτο – και ακόμη περισσότερο η εξομάλυνση των σχέσεων με τη Συρία, ώστε να προωθηθεί ο επαναπατρισμός Σύρων προσφύγων που τόσο επιθυμεί η τουρκική κοινή γνώμη.
Όμως ούτε η Ουάσιγκτον, ούτε η Δαμασκός έχουν σοβαρούς λόγους να κάνουν στον Ερντογάν προεκλογικά δώρα.
Στην περίπτωση των τουρκο - αμερικανικών σχέσεων, η έμπνευση της Άγκυρας να καθυστερήσει, επικαλούμενη τον "τρομοκρατικό κίνδυνο”, την επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, προκειμένου να διατηρεί έναν επιπλέον μοχλό πίεσης ως προς το ζήτημα των F-16 λειτούργησε αυτοπαγιδευτικά. Όπως έδειξαν και οι χθεσινές συνομιλίες Μπλίνκεν-Τσαβούσογλου, η αμερικανική πλευρά επισείει μεν το "καρότο” του εξοπλιστικού προγράμματος, αλλά δεν σκοπεύει να το προωθήσει χωρίς εγγυήσεις απεμπλοκής της νατοϊκής διεύρυνσης. Επιπλέον, η Ουάσιγκτον αναμένει πιστοποίηση της "συνεργασιμότητας” της Άγκυρας σε μια σειρά άλλων μετώπων, από την "σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο” και το ουκρανικό ζήτημα, μέχρι την επαπειλούμενη νέα τουρκική εισβολή στη βόρεια Συρία, η οποία θέτει εν κινδύνω την παρουσία των συνεργαζόμενων με το κουρδικό στοιχείο αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων.
Η τουρκική πλευρά, πάλι, γνωρίζει ότι, ακόμη και αν υποχωρήσει, κινδυνεύει με δυσάρεστες εκπλήξεις, διότι ο Λευκός Οίκος δεν έχει τον τελευταίο λόγο επί του θέματος και το αντιτουρκικό λόμπι στο Κογκρέσο καραδοκεί.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι τα δύο μέρη δεν έχουν τη δυνατότητα να κινούνται με κοινό βηματισμό σε άλλα θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως υπενθυμίζει η φευγαλέα, αλλά πολύ σημαντική αναφορά, στο χθεσινό κοινό ανακοινωθέν ότι "οι δυο υπουργοί αποφάσισαν να αυξήσουν τον συντονισμό και τη συνεργασία για την προώθηση της ειρήνης στον Νότιο Καύκασο”. Με άλλα λόγια, η Τουρκία έχει τις αμερικανικές ευλογίες στην προώθηση λύσεων στην σύγκρουση Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν, οι οποίες να απομειώνουν την επιρροή της Ρωσίας στην πρώην σοβιετική γειτονιά της.
Από την άλλη, η διαμεσολαβούμενη από την Ρωσία προσπάθεια επανασυμφιλίωσης του Άσαντ με τον Ερντογάν προσκρούει στην ρητή "κόκκινη γραμμή” του Σύρου προέδρου ότι ο διάλογος δεν έχει νόημα αν δεν αποβλέπει στην πλήρη αποχώρηση των τουρκικών δυνάμεων από συριακά εδάφη. Αυτά μάλιστα ειπώθηκαν στις 12 Ιανουαρίου προς τον ίδιο τον ειδικό απεσταλμένο της Ρωσίας Αλεξάντρ Λαβρέντιεφ, εν μέσω και καταγγελιών ότι η Τουρκία υποθάλπτει την τρομοκρατία (όχι την κουρδική που στηλιτεύει η ίδια, αλλά την ισλαμιστική των ανταρτών της Ίντλιμπ).
Η Μόσχα έχει πολλούς λόγους να πιέζει προς την κατεύθυνση της τουρκο-συριακής επανασυμφιλίωσης, καθώς η στρατιωτική της δέσμευση στη Συρία έχει αποδυναμωθεί λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ η ρωσο-τουρκική σχέση καθορίζεται και από σειρά άλλων παραγόντων, όπως ο έλεγχος των Στενών, ο ρόλος της Τουρκίας ως πιθανού διαμεσολαβητή στην ουκρανική κρίση, αλλά και ως διόδου παράκαμψης των δυτικών κυρώσεων κ.ο.κ.
Όμως η Δαμασκός δεν βρίσκεται σε σχέση αποκλειστικής εξάρτησης από τη Μόσχα, καθώς αξιοποιεί και τη στήριξη του Ιράν. Διόλου τυχαία ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Χοσέιν Αμίρ-Αμπντολλαχιάν επισκέφθηκε το Σάββατο τη Δαμασκό και την Άγκυρα την Τρίτη, καταδεικνύοντας ότι η χώρα του, που εμφανίζεται να καλωσορίζει την τουρκο-συριακή επανασυμφιλίωση, έχει λόγο και "μόχλευση” στο ζήτημα.
Προς το παρόν, ενώ ο ίδιος ο Ερντογάν καλλιεργούσε προσδοκίες για ταχεία αναβάθμιση των τουρκο - συριακών συνομιλιών σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών και κατόπιν ηγετών, ο στενός σύμβουλός του να βρεθεί να "τραβά το φρένο” δημοσίως, δηλώνοντας ότι η πιθανότητα διεξαγωγής νέας στρατιωτικής επιχείρησης στη βόρεια Συρία δεν έχει φύγει από το τραπέζι.
0 Σχόλια