Ένας έμπιστος του Τούρκου προέδρου πρωταγωνιστεί σε ένα πολιτικό θρίλερ. Βοήθησε το Ιράν να πουλήσει πετρέλαιο παρά τις αμερικανικές κυρώσεις, όπως αποκαλύπτει το συνεργαζόμενο με την Welt μέσο Politico. Δυτικοί διπλωμάτες υποψιάζονται επίσης την προσωπική εμπλοκή του Ερντογάν.
Στις 22 Μαρτίου 2021, μερικοί από τους πιο επικίνδυνους άνδρες στον κόσμο συναντήθηκαν στο ιστορικό "Summerland Hotel & Resort" της Βηρυτού δίπλα στη θάλασσα. Ήταν μια μυστική συνάντηση υψηλόβαθμων ιρανικών στρατιωτικών και κυβερνητικών αξιωματούχων με εκπροσώπους τουρκικών επιχειρήσεων υπό την ηγεσία ενός έμπιστου του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σύμφωνα με δυτικούς διπλωμάτες, και οι δύο πλευρές ήθελαν να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους -το λαθρεμπόριο ιρανικού πετρελαίου σε αγοραστές στην Κίνα και τη Ρωσία - για να συγκεντρώσουν κεφάλαια για τις τρομοκρατικές οργανώσεις της Τεχεράνης.
Λίγο περισσότερο από ένα χρόνο αργότερα, τα ονόματα όλων των βασικών συμμετεχόντων βρίσκονταν σε καταλόγους κυρώσεων των ΗΠΑ. Με μία εξαίρεση: Σίτλο Αγιάν. Ο Τούρκος επιχειρηματίας δεν είναι μόνο παλιός φίλος του Ερντογάν, αλλά και ο άνθρωπος που βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής. Η συνεργασία μεταξύ ενός μέλους του στενού κύκλου του Τούρκου προέδρου και των Ιρανών ηγετών περιγράφεται λεπτομερώς σε έγγραφα εκατοντάδων σελίδων. Μεταξύ αυτών είναι επιχειρηματικές συμβάσεις και τραπεζικές μεταφορές, τις οποίες θα μπορούσε να δει το συνεργαζόμενο με τη Welt μέσο "Politico", το οποίο εκδίδεται επίσης από την Axe Springer.
Μετά τη δημοσίευση αυτού του άρθρου, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στον Αγιάν και την εταιρεία του, τερματίζοντας μήνες αδράνειας μπροστά σε πλήθος αποδείξεων για τις συναλλαγές του Τούρκου με τους Ιρανούς. Η απροθυμία των ΗΠΑ να επιβάλουν κυρώσεις στον Αγιάν, λένε διπλωμάτες, οφείλεται στους στενούς δεσμούς του με τον Ερντογάν, έναν βασικό σύμμαχο των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και πέραν αυτής.
"Οι εταιρείες του Αγιάν έχουν συνάψει διεθνείς συμβάσεις για ιρανικό πετρέλαιο με ξένους αγοραστές, έχουν οργανώσει μεταφορές πετρελαίου και έχουν συμβάλει στο ξέπλυμα των χρημάτων αποκρύπτοντας την ιρανική προέλευση του πετρελαίου και το ενδιαφέρον των Αλ Κουντς για τις πωλήσεις", ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, το οποίο είναι αρμόδιο για τις κυρώσεις. Ούτε το γραφείο του Αγιάν ούτε το γραφείο του Ερντογάν απάντησαν σε πολλαπλά αιτήματα για σχολιασμό.
Η υπόθεση προσφέρει μια εικόνα της πολύπλοκης δυναμικής μεταξύ του Ιράν και της Τουρκίας και του σημαίνοντος ρόλου που διαδραματίζει ο Ερντογάν στην περιοχή. Ταλαντεύεται μεταξύ ιδιοτελούς πολιτικού εξουσίας και επίδοξου διαμεσολαβητή μεταξύ της Δύσης, της Ρωσίας και της Μέσης Ανατολής - δημιουργώντας εξαρτήσεις χάρη στις οποίες οι ΗΠΑ και άλλοι σύμμαχοι δεν έχουν συχνά άλλη επιλογή από το να τον αφήσουν.
Η συνάντηση της Βηρυτού προσέλκυσε αρκετούς Ιρανούς απατεώνες. Μεταξύ αυτών ήταν ο Ροστάμ Γκασέμι, πρώην υπουργός πετρελαίου και ανώτερος διοικητής του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, και ο Μπέναμ Σαριγιάρι, λαθρέμπορος όπλων για το Αλ Κουτς - ένα παράρτημα των Φρουρών της Επανάστασης που εκπαιδεύει και χρηματοδοτεί τρομοκράτες στη Μέση Ανατολή. Αλλά η φιγούρα-κλειδί ήταν ο Αγιάν, ο Τούρκος επιχειρηματίας με τα γυαλιά. Είναι πρόεδρος του ομίλου ASB Group με έδρα την Κωνσταντινούπολη - ενός παγκόσμιου ενεργειακού ομίλου που αγοράζει, πωλεί και μεταφέρει πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια και άλλα.
Με τη βοήθεια της ASB, το καθεστώς της Τεχεράνης έχει καταβάλει περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ σε τρομοκράτες στο εξωτερικό από το 2020, παρακάμπτοντας τις αμερικανικές κυρώσεις. Αυτό προκύπτει από έγγραφα δυτικών διπλωματών που περιγράφουν τις δραστηριότητες της εταιρείας. Οι πιο σημαντικοί δικαιούχοι είναι οι ταξιαρχίες Αλ-Κουντς. Τα χρησιμοποιούν για να πληρώνουν μισθοφόρους και να χρηματοδοτούν ομάδες όπως η λιβανέζικη πολιτοφυλακή Χεζμπολάχ, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την ΕΕ.
Ο επικεφαλής του οικονομικού δικτύου
"Ο Σίτκι Αγιάν είναι σήμερα ο επικεφαλής του μεγαλύτερου οικονομικού δικτύου των ταξιαρχιών Αλ - Κουντς στην Τουρκία και πιθανώς στον κόσμο", λέει ένας από τους διπλωμάτες. Αυτό που κάνει την εμπλοκή του Αγιάν με την Αλ Κουντς ακόμη πιο εκρηκτική είναι η στενή του σχέση με τον Ερντογάν.
Ο Ερντογάν και ο Αγιάν προέρχονται από το ίδιο περιβάλλον. Και οι δύο φοίτησαν στη δευτεροβάθμια θρησκευτική σχολή Ιμάμ Χατίπ στην Κωνσταντινούπολη, όπου δημιούργησαν μια σχέση που ωφελεί και τους δύο. Ήταν ο Αγιάν που βοήθησε τον παλιό του φίλο να αποκρύψει την ιδιοκτησία του πλοίου "Agdash" - ένα πετρελαιοφόρο αξίας 25 εκατομμυρίων δολαρίων που δόθηκε στον Ερντογάν και την οικογένειά του από έναν ευεργέτη το 2008. Αυτό προκύπτει από εμπιστευτικά οικονομικά έγγραφα της Μάλτας που αναλύθηκαν το 2017 από την Ευρωπαϊκή Ερευνητική Συνεργασία (EIC).
Το 2014, το όνομα του Αγιάν έγινε πρωτοσέλιδο στην Τουρκία μετά τη δημοσιοποίηση κρυφά καταγεγραμμένων τηλεφωνικών συνομιλιών μεταξύ του Τούρκου προέδρου και του γιου του Μπιλάλ Ερντογάν. Μεταξύ αυτών ήταν και μια τηλεφωνική συνομιλία κατά την οποία ο μεγαλύτερος Ερντογάν είπε ότι θα έπρεπε να ζητήσουν από έναν "κύριο Σίτκι" περισσότερα χρήματα από τα δέκα εκατομμύρια δολάρια που τους προσφέρθηκαν.
Ο Ερντογάν κάνει λόγο για πλαστογραφία
Ο Τούρκος ηγέτης ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για πλαστογραφία. Όμως το περιστατικό οδήγησε σε κύμα διαμαρτυριών, σε επανεξέταση των σχέσεων του Ερντογάν με τον Αγιάν και σε εκκλήσεις για την παραίτησή του.
Δεν είναι σαφές αν ο Ερντογάν γνωρίζει την έκταση των συναλλαγών του φίλου του Αγιάν με τους Ιρανούς. Δεδομένης της ιστορίας των δύο ανδρών - ο Αγιάν είναι επίσης κοντά στον αδελφό του προέδρου, Μουσταφά Ερντογάν- οι δυτικοί διπλωμάτες δεν πιστεύουν ότι ο Αγιάν θα διεξήγαγε τις επιχειρήσεις του στο Ιράν χωρίς τη γνώση και την έγκριση του Ερντογάν. Ένας δικηγόρος της ASB και του Αγιάν αρνήθηκε να σχολιάσει. Η τουρκική κυβέρνηση επίσης δεν απάντησε σε αιτήματα για σχολιασμό.
Ο Τραμπ έθεσε τα θεμέλια
Ο Αγιάν συνεργάζεται με το Ιράν για περισσότερο από μια δεκαετία. Αλλά η τελευταία συνεργασία του με τους Φρουρούς της Επανάστασης και την Αλ-Κουντς βασίζεται στην απόφαση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αποχωρήσει από την πυρηνική συμφωνία με την Τεχεράνη το 2018. Η συμφωνία επέτρεψε τη χαλάρωση των περισσότερων διεθνών κυρώσεων εφόσον το ιρανικό καθεστώς επέτρεπε στα Ηνωμένα Έθνη να παρακολουθούν τις πυρηνικές του δραστηριότητες.
Με την κίνηση αυτή, το Ιράν αισθάνθηκε και πάλι την πλήρη ισχύ των αμερικανικών κυρώσεων και η ήδη παραπαίουσα οικονομία του δέχθηκε περαιτέρω πιέσεις. Ήταν ιδιαίτερα δύσκολο για το καθεστώς να αποκτήσει το συνάλλαγμα που χρειαζόταν για τη χρηματοδότηση των εξωτερικών συναλλαγών.
Με την πρώτη ματιά, η λύση ήταν απλή: πετρέλαιο. Το Ιράν έχει άφθονο από αυτό και μπορεί να πωληθεί σε μετρητά. Η δυσκολία ήταν η δημιουργία ενός συστήματος για την παράκαμψη του καθεστώτος κυρώσεων του Τραμπ που αποσκοπούσε στη μέγιστη δυνατή πίεση.
Ο Αγιάν παρείχε την τέλεια κάλυψη
Για το σκοπό αυτό, ο Γκασεμί, πρώην υπουργός πετρελαίου, δημιούργησε μια οργάνωση με την ονομασία "Pour Ja'afari". Σκοπός της ήταν να πουλήσει πετρέλαιο στην Κίνα προς όφελος των Αλ-Κουντ και των Φρουρών της Επανάστασης. Αλλά οι αμερικανικές κυρώσεις όχι μόνο δυσκόλεψαν το Ιράν να βρει κάποιον να το μεταφέρει.
Η απροθυμία των ξένων τραπεζών να ασχοληθούν με ιρανικές συναλλαγές σήμαινε επίσης ότι οι συναλλαγές έπρεπε να διεξάγονται βαθιά μυστικά. Το σημαντικότερο, έπρεπε να αναπτυχθεί μια διαδικασία για να φτάσουν τα έσοδα από τις πωλήσεις στον προοριζόμενο αποδέκτη. Σε αυτό το σημείο εμφανίστηκε η ASB. Με γραφεία σε περισσότερες από δώδεκα χώρες, ο όμιλος του Αγιάν παρείχε την τέλεια κάλυψη.
Σύμφωνα με ένα "αυστηρά εμπιστευτικό" μνημόνιο κατανόησης που υπογράφηκε τόσο από τον Αγιάν όσο και από τον Γκασεμί στις 19 Νοεμβρίου 2020, ο Αγιάν συμφώνησε να συνεργαστεί με τον Γκασεμί και την Αλ - Κουντς. (Σύμφωνα με αναφορές των ιρανικών μέσων ενημέρωσης, ο Γκασεμί πέθανε στις 8 Δεκεμβρίου 2022 μετά από "μακρά μάχη με μια ασθένεια"). "Τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν για τη δημιουργία ναυτιλιακής γραμμής για τη μεταφορά αργού πετρελαίου από τα λιμάνια του Βόρειου Ντουμπάι στην Κίνα", αναφέρει το έγγραφο. Το "Βόρειο Ντουμπάι" είναι κωδικός για το Ιράν, δήλωσε δυτικός αξιωματούχος.
"Η Baslam Petrol και/ή η Baslam Nakliyat θα αναζητήσουν την προμήθεια δύο κατάλληλων δεξαμενόπλοιων VLCC για τη μεταφορά διαφόρων τύπων αργού πετρελαίου από οποιοδήποτε λιμάνι στο Βόρειο Ντουμπάι προς το/τα καθορισμένο/α λιμάνι/α εκφόρτωσης στην Κίνα", αναφέρεται στη συμφωνία. (όπου "VLCC" σημαίνει πολύ μεγάλα δεξαμενόπλοια μεταφοράς αργού πετρελαίου ικανά να μεταφέρουν περισσότερα από δύο εκατομμύρια βαρέλια).
Σύμφωνα με τα έγγραφα, ο κινέζος αγοραστής του πετρελαίου ήταν μια ελεγχόμενη από τον κινεζικό στρατό εταιρεία με την επωνυμία Haokun Energy. Στα τέλη του 2020, η ASB και η Haokun υπέγραψαν συμφωνία για την προμήθεια ιρανικού πετρελαίου αξίας περίπου δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Από αυτά, περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια προορίζονταν για τις Ταξιαρχίες Αλ-Κουντς, σύμφωνα με διπλωμάτες.
Για να αποκρύψει την πραγματική φύση των συμφωνιών, η ASB τις δρομολόγησε μέσω ενός περίπλοκου δικτύου διεθνών εικονικών εταιρειών και τραπεζών από την Ινδία έως τη Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Μερικές φορές η ASB χρησιμοποιούσε τη δική της τράπεζα στην Κωνσταντινούπολη, τη Vakif Katilim Bankasi. Μετέφερε τουλάχιστον 80 εκατομμύρια δολάρια σε λογαριασμούς που ελέγχονται από τον διοικητή της Αλ - Κουντς Σαχριγιάρι. Αυτό επιβεβαιώνεται από δυτικούς διπλωμάτες καθώς και από τραπεζικά αρχεία που είδε το Politico.
Οι τράπεζες δεν θα μπορούσαν να υποψιαστούν τίποτα
Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η τράπεζα γνώριζε ότι τα χρήματα θα πήγαιναν στις ταξιαρχίες Αλ-Κουντς. Εκπρόσωπος της Vakif Katilim Bankasi δεν απάντησε σε πολλαπλά αιτήματα για σχολιασμό. Πολλές από τις μεταφορές έγιναν σε δολάρια ή ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι τα διαχειρίζονταν ευρωπαϊκές ή αμερικανικές τράπεζες. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι εμπλεκόμενες δυτικές τράπεζες γνώριζαν την ιρανική σύνδεση με τις συναλλαγές και ότι έτσι παραβίασαν τις αμερικανικές κυρώσεις.
Εκτός από τις συμφωνίες με την Κίνα, η Τεχεράνη έχει δημιουργήσει ένα δεύτερο στήριγμα για το παράνομο εμπόριο πετρελαίου - με Ρώσους εταίρους που ενεργούν ως μεσίτες για το ιρανικό αργό. Και πάλι, η ASB του Αγιάν χρησίμευσε ως νομική βιτρίνα για την επιχείρηση.
Έτσι, όταν ο Αγιάν συνάντησε τον Γκασεμί και τον Σαχριγιάρι στη Βηρυτό τον Μάρτιο του 2021, η εταιρική σχέση λειτουργούσε ήδη με τόση επιτυχία που η Τεχεράνη ήθελε να την επεκτείνει. Μόλις μία ημέρα αργότερα, η Εθνική Ιρανική Εταιρεία Πετρελαίου (NIOC) και η ConceptoScreen, μια εταιρεία που ελέγχεται από τη Χεζμπολάχ και εδρεύει στο Λίβανο, υπέγραψαν νέα συμφωνία με τη Haokun για μεταφορές πετρελαίου στην Κίνα.
Επέκταση του καταλόγου κυρώσεων
Στις 25 Μαΐου, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις σε διάφορα άτομα που εμπλέκονται σε ένα "διεθνές δίκτυο λαθρεμπορίας πετρελαίου και ξεπλύματος χρήματος". Μεταξύ αυτών ήταν ο Μονζαβί (ο Γκασεμί ήταν ήδη στον κατάλογο κυρώσεων), καθώς και ορισμένες εταιρείες που συμμετείχαν - όπως η κινεζική Haokun, η λιβανέζικη ConceptoScreen και αρκετοί ρωσικοί φορείς και εταιρείες.
Ωστόσο, η Ουάσινγκτον φαίνεται τώρα να έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Αγιάν δεν είχε την πρόθεση να σταματήσει να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά, παρά την καταστολή των επιχειρηματικών του εταίρων. Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, οι Ιρανοί έχουν αποδειχθεί ικανοί στο να αντιμετωπίζουν τις επιπλοκές. Τον Απρίλιο, οι ελληνικές αρχές είχαν κατασχέσει ένα από τα ρωσικής ιδιοκτησίας δεξαμενόπλοια μετά από αίτημα των ΗΠΑ.
Στη συνέχεια, τον Μάιο, κομάντος των Ταξιαρχιών Αλ-Κουντς κατέλαβαν δύο ελληνικά δεξαμενόπλοια και τα οδήγησαν στο Ιράν. Τον Νοέμβριο, η Ελλάδα συμφώνησε να απελευθερώσει το ρωσικό δεξαμενόπλοιο "Lana" με ιρανική σημαία, μαζί με το ιρανικό αργό πετρέλαιο στο πλοίο, προκειμένου να απελευθερωθούν τα ελληνικά πλοία. Στις 2 Δεκεμβρίου, το "Lana" εισήλθε σε συριακό λιμάνι και ξεφόρτωσε 700.000 βαρέλια πετρελαίου.
Αυτό το επεισόδιο θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί ο Αγιάν συνέχισε τις συναλλαγές του με την Αλ - Κουντς παρά την αυξανόμενη πίεση. "Είναι επικερδές και σχεδόν ακίνδυνο", δήλωσε ένας από τους διπλωμάτες πριν το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επιβάλει κυρώσεις στην Aγιάν και την ASB.
0 Σχόλια