Του Κώστα Στούπα
Αντιλαμβάνομαι πως στις δύσκολες στιγμές άπαντες θα πρέπει να διατηρούμε την
ψυχραιμία μας. Αντιλαμβάνομαι επίσης πως οι θεσμικοί παράγοντες οφείλουν να
προβάλλουν ένα βαθμό αισιοδοξίας, ακόμη κι όταν προβλέπεται να ακολουθήσουν
οι χειρότερες των καταστάσεων.
Τούτο δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να διατελούμε σε κατάσταση "νιρβάνας" και
να σχεδιάζουμε τις μελλοντικές μας οικονομικές και πολιτικές κινήσεις χωρίς
να λαμβάνουμε υπόψη τις τρέχουσες εξελίξεις.
Η πάγια άποψη αυτής της στήλης είναι πως τις σημαντικές ειδήσεις πρέπει να
τις αναζητεί κάποιος καθημερινά στα μονόστηλα και όχι στους πηχυαίους
τίτλους των πρωτοσέλιδων.
Η είδηση που νομίζω πώς χθες είχε ενδιαφέρον ήταν αυτή που περιέγραφε την
κατάσταση που αντιμετωπίζουν δυο από εκατοντάδες μικρομεσαίες ελληνικές
επιχειρήσεις:
"Όπως χαρακτηριστικά λέει από πλευράς του Συνεταιρισμού ο Λ. Τσακανίκας, η
επιπλέον επιβάρυνση που θα κληθεί να πληρώσει η Πίνδος στη διάρκεια του 2022
και προέρχεται από τις ανελαστικές δαπάνες, ανέρχεται στα 20 εκατ. ευρώ σε
σχέση με το 2021 και στα 30 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2020.
Για να αντιληφθούμε τι σημαίνει η συγκεκριμένη επιπλέον επιβάρυνση,
αναφέρουμε ότι ο κύκλος εργασιών για την Πίνδο ανήλθε στα 285 εκατ. ευρώ το
2021, με καθαρά κέρδη μετά από φόρους στις 500 χιλ. ευρώ.
Βασικό παράγοντα επιβάρυνσης του κόστους αποτελούν οι πρώτες ύλες για
ζωοτροφές, οι οποίες σύμφωνα με τον Λ. Τσακανίκα παρουσιάζουν περιορισμένη
διαθεσιμότητα κατά την εισαγωγή τους από τη γειτονική Βουλγαρία. "Υφίστανται
σημαντικές καθυστερήσεις κατά τη μεταφορά, ενώ έχουν αυξηθεί έντονα οι τιμές
τόσο στο καλαμπόκι όσο και στο κτηνοτροφικό μαλακό σιτάρι"…"
Μια επιχείρηση με καθαρά κέρδη 500 χιλ. θα έχει το 2022 αύξηση του κόστους
παραγωγής περί τα 10 εκατ. Στην καλύτερη περίπτωση αν καταφέρει να
μετακυλήσει ένα μέρος στον καταναλωτή θα γράψει μερικά εκατ. ζημιά.
Στη χειρότερο περίπτωση, δεν θα καταφέρει να μετακυλήσει το κόστος και οι
ζημιές θα είναι πολύ μεγαλύτερες. Τούτο θα συμβεί γιατί μερικές δεκάδες
ακόμη μικρότερες επιχειρήσεις στον κλάδο που αντιμετωπίζουν πιο
ασφυκτικά προβλήματα, θα αναγκαστούν να πουλήσουν προϊόντα κάτω του κόστους
προκειμένου να αποφύγουν ή έστω να αναβάλλουν τα... χειρότερα.
Η άνοδος των τιμών μειώνει την αγοραστική δύναμη. Όταν συμβαίνει αυτό, οι
πρώτες δαπάνες που κόβουν τα νοικοκυριά αφορούν τα ταξίδια, την ψυχαγωγία,
την ένδυση κλπ.
Εν αντιθέσει με την περασμένη δεκαετία όταν η ζήτηση μειώθηκε μόνο στην
Ελλάδα, αλλά είχαμε υποστήριξη από το εξωτερικό με αύξηση των τουριστικών
αφίξεων, αυτή τη φορά η μείωση της ζήτησης, αφορά ολόκληρη την Ευρώπη και τη
Δύση γενικότερα.
Κατά συνέπεια, χώρες σαν την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία στις οποίες η
συνεισφορά της τουριστικής βιομηχανίας είναι σημαντική, θα υποφέρουν
περισσότερο.
Μου προκαλούν εντύπωση λοιπόν οι προβλέψεις για μια απλή επιβράδυνση της
ανάπτυξης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι ενδείξεις συγκλίνουν πως
βαδίζουμε ολοταχώς σε ύφεση με ιδιαίτερα υψηλό πληθωρισμό.
Αν τα επιτόκια της ΕΚΤ ήταν π.χ. στο 5% και ο πληθωρισμός στο 2% θα υπήρχε η
δυνατότητα να μειώσει τα επιτόκια και να εξομαλύνει την ανώμαλη προσγείωση.
Με τα επιτόκια όμως στο μηδέν και τον πληθωρισμό ήδη στο 7,5% ο χειρισμός
της κατάστασης θα είναι ιδιαίτερα δύσκολος.
Η ΕΚΤ και η FED μοιάζουν με εκείνες τις ρωσικές μονάδες των τεθωρακισμένων
που έμειναν από καύσιμα, τρόφιμα και πολεμοφόδια βαθιά μέσα σε ουκρανικό
εχθρικό έδαφος, γύρω από το Κίεβο. Το αποτέλεσμα ήταν να μην ξέρουν από πού
να φυλαχθούν. Οι δρόμοι της Ουκρανίας γέμισαν με τανκς ανοιγμένα σαν
"κονσερβοκούτια".
Οι συνέπειες...
Το πλέον πιθανό είναι να δούμε ένα νέο κύμα ληξιπρόθεσμων οφειλών προς
ασφαλιστικά ταμεία, εφορία και τράπεζες ανάλογο με εκείνο της περασμένης
δεκαετίας.
Τούτο σημαίνει χρεοκοπίες, αύξηση της ανεργίας και κοινωνικές και πολιτικές
αναταραχές...
Αν την περασμένη δεκαετία μετά την ελληνική χρεοκοπία περί τις 400 με 500
χιλ. Έλληνες μετανάστευσαν στην Ευρώπη για να βρουν εργασία, εκτονώνοντας
την πίεση στην αγορά εργασίας της Ελλάδας, τώρα τα πράγματα θα είναι πιο
δύσκολα.
Η κρίση αυτή την φορά θα πλήξει ταυτόχρονα όλες τις οικονομίες της Δύσης.
Οι αδύναμες οικονομίες του νότου θα υποφέρουν περισσότερο. Οικονομίες όπως
της Τουρκίας και της Ρωσίας θα τιναχτούν κυριολεκτικά στον αέρα. Οι
οικονομίες της Δύσης όμως βασίζονται στις ελεύθερες αγορές και θα
προσαρμοστούν γρήγορα, αρκεί να μην το παρακάνουν οι κυβερνήσεις με ελέγχους
τιμών δήθεν για να αντιμετωπίσουν την ακρίβεια.
Το μεγάλο στοίχημα είναι πώς θα βιώσει η Κίνα μια μεγάλη ύφεση της οποίας η
οικονομία δεν είναι ελαστική και το πολιτικό σύστημα εντελώς άκαμπτο χωρίς
βαλβίδες εκτόνωσης.
Η στήλη αυτή ήταν πάντα συγκρατημένη σε σχέση με τα αισιόδοξα σενάρια (το
γιατί το έχουμε αναλύσει κατά καιρούς και θα το κάνουμε ξανά προσεχώς...).
Οι εξελίξεις όμως φαίνεται πως τις ξεπερνούν. Αυτή τη φορά τα πράγματα
μοιάζουν να είναι πολύ άσχημα...
0 Σχόλια