Του Κώστα Ράπτη
Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος δεν είναι πλέον ένα σενάριο, μια τάση ή μια
ανησυχητική δυνατότητα. Κηρύχθηκε επισήμως στις 21 Φεβρουαρίου 2022 από τον
Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν με μία καλά τηλεσκηνοθετημένη τελετή: δημόσια
συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Ρωσίας, τηλεφωνική
επικοινωνία του ηγέτη του Κρεμλίνου με τους Εμανουέλ Μακρόν και Όλαφ Σολτς,
εκτενές διάγγελμά του με το οποίο ανακοίνωσε την αναγνώριση των
αυτοανακηρηχθεισών "Λαϊκών Δημοκρατιών” του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ, που
αποσχίσθηκαν το 2014 από την Ουκρανία, καθώς και άμεση συνυπογραφή συμφωνίας
αμυντικής συνδρομής ανάμεσα στις δύο αυτές οντότητες και τη Ρωσική
Ομοσπονδία.
Οι παράμετροι του ουκρανικού προβλήματος ανατρέπονται άρδην. Η συμφωνία του
Μινσκ, την οποία εγγυήθηκαν η Ρωσία, η Γαλλία και η Γερμανία και προέβλεπε
την επιστροφή των "Λαϊκών Δημοκρατιών” στην ουκρανική δικαιοδοσία με
εγγυήσεις αυτονομίας και αμνηστίας, ακυρώνεται –και μαζί της όλες οι
διπλωματικές διεργασίες που μέχρι και την προηγουμένη, με την κυριακάτικη
τηλεφωνική επικοινωνία Μακρόν και Πούτιν, υποδείκνυαν μια δυνατότητα
σύντομης επίλυσης της κρίσης. Πρόκειται για ηθελημένη χειρονομία
περιφρόνησης προς τους Ευρωπαίους ηγέτες και συνολικά προς τη Δύση.
(Ισχύει, βέβαια, και το "ποτέ μην πεις ποτέ”, όπως μας θυμίζει το
προηγούμενο της ανακήρυξης "Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου” από την
Άγκυρα το 1983, γεγονός που δεν έχει αποτρέψει έκτοτε τις διπλωματικές
συνομιλίες για την επανένωση της νήσου).
Σε ένα τοπίο, όπου η αντιπαράθεση ήταν μέχρι τώρα πρωτίστως ρητορική, ο
Πούτιν κάνει το "πέρασμα στην πράξη”. Όχι όμως με τον τρόπο που
προαναγγελλόταν από τον αγγλοσαξονικό παράγοντα, δηλ. την εισβολή ρωσικών
δυνάμεων, αν και ασφαλώς το ενδεχόμενο αυτό κάθε άλλο παρά απομακρύνεται με
την αναγνώριση των "Λαϊκών Δημοκρατιών”. Στην πραγματικότητα, δύο μήνες μετά
την επίδοση στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ των δύο ρωσικών σχεδίων διεθνών συνθηκών
για τη δημιουργία μίας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας στην Ευρώπη, η Ρωσία
προχωρά στη δημιουργία τετελεσμένων, κρίνοντας ότι κάθε περαιτέρω διάλογος
είναι παρελκυστικός.
Είναι αυτό ένας τρόπος του Πούτιν να πείσει ότι δεν μπλοφάρει και να
προκαλέσει τους αντιπάλους του να "δείξουν τα χαρτιά τους”. Εν προκειμένω,
να προχωρήσουν στις κυρώσεις με τις οποίες απειλούν (και κατά τη ρωσική
ηγεσία πρόκειται ούτως ή άλλως να πλήξουν) τη Ρωσία – και να υποστούν το
κόστος που αναλογεί στη δική τους πλευρά, κάνοντας το δικό τους πέρασμα από
τα λόγια στην πράξη.
Είναι όμως αυτό και έμμεση παραδοχή μιας ορισμένης ήττας: ότι δηλ. η Μόσχα
δεν βρήκε πραγματικούς συνομιλητές ως προς τις εγγυήσεις ασφαλείας που
διεκδικεί και ότι δεν επενδύει σε τυχόν ευμενείς προδιαθέσεις οποιοδήποτε
τμήματος της ουκρανικής ή και της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, η οποία ασφαλώς
βρίσκεται πλέον σε κατάσταση σοκ.
Εξ ού και με το βλέμμα πρωτίστως στραμμένο στο εγχώριο ακροατήριο, το
εκτενές διάγγελμα του Πούτιν, διανθισμένο με πλήθος αναστεναγμών, αποτέλεσε
ανασκόπηση όλης της ιστορίας του εθνοτικού ζητήματος στην πρώην Σοβιετική
Ένωση, καθώς και μια ολομέτωπη απονομιμοποίηση της κρατικής υπόστασης της
Ουκρανίας.
Κατά τον Ρώσο ηγέτη, η Ουκρανία υπήρξε ένα τεχνητό κατασκεύασμα της
μπολσεβίκικης πολιτικής και συνεπώς, πρόσθεσε απειλητικά, το Κίεβο θα πρέπει
να οδηγήσει στα λογικά της όρια την πολιτική "αποκομμουνιστικοποίησης” στην
οποία αρέσκεται.
Η Ουκρανία, συνέχισε, είναι μία οντότητα η οποία έχει διαβρωθεί από τη
διαφθορά και βυθίζεται στην αποβιομηχάνιση, την φτώχεια και την παραμέληση
του ίδιου του λαού της, παραδομένη σε εναλλασσόμενες ομάδες ολιγαρχών (που
κάποτε εκλέγονταν στην εξουσία και ως "ρωσόφιλοι”), οι οποίοι αναίρεσαν την
δημοκρατία και την κυριαρχία της χώρας, μετατρέποντάς την σε κάτι παραπάνω
από δυτικό προτεκτοράτο, σε αποικία.
Κάπου μέσα στον ορυμαγδό αυτών των καταγγελιών παρεμβλήθηκαν και δύο,
δευτερεύουσες αλλά αξιοσημείωτες προειδοποιήσεις: ότι η Ρωσία πρόκειται να
εντοπίσει, να συλλάβει και να δικάσει τους ακαταδίωκτους δράστες του
εμπρησμού του Κτηρίου των Συνδικάτων στην Οδησσό τον Μάιο του 2014, όπου
έχασαν βίαια τη ζωή τους δεκάδες άνθρωποι, αλλά και ότι η Ρωσία διαθέτει
έγγραφα για την εκκλησιαστική πτυχή της ουκρανικής κρίσης.
Κατά τη λογική του Πούτιν, συνεπώς, το παιχνίδι μόλις τώρα ξεκινά. Και η
μπάλα βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην πλευρά της Δύσης.
0 Σχόλια