Κλιματική αλλαγή – Ανησυχητική έρευνα προβλέπει ότι η βροχή θα αντικαταστήσει ταχύτερα το χιόνι στην Αρκτική

Η βροχή πρόκειται να αντικαταστήσει το χιόνι ως συχνότερος υετός της Αρκτικής, καθώς η κλιματική κρίση θερμαίνει το βόρειο κάλυμμα πάγου του πλανήτη, αναφέρει νέα έρευνα.

Αυτή τη στιγμή, το χιόνι πέφτει συχνότερα από τη βροχή στην Αρκτική. Όμως αυτό πρόκειται να αλλάξει, σύμφωνα με τους ερευνητές, καθώς πριν το τέλος του αιώνα όλα τα χερσαία εδάφη και σχεδόν όλες οι θάλασσες της περιοχής θα βλέπουν συχνότερα βροχές παρά χιόνια, αν η θερμοκρασία του πλανήτη σκαρφαλώσει κατά περισσότερους από 3 βαθμούς Κελσίου.

Στην πρόσφατη σύνοδο Cop26 για το κλίμα, τα κράτη δεσμεύτηκαν να συγκρατήσουν την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 2,4 βαθμούς Κελσίου – μια αύξηση που ήδη θα έχει καταστροφικές συνέπειες – όμως για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να παραμείνουν πιστά στο σύνολο των δεσμεύσεών τους.

Ακόμη, όμως, κι αν η άνοδος της θερμοκρασίας περιοριστεί στους 1,5 ή 2 βαθμούς Κελσίου, η βροχή θα κυριαρχήσει στη Γροιλανδία και τη Νορβηγική Θάλασσα.

Οι επιστήμονες σοκαρίστηκαν τον Αύγουστο, όταν για πρώτη φορά στην καταγεγραμμένη ιστορία, βροχή έπεσε στην κορυφή του τεράστιου παγοκαλύμματος της Γροιλανδίας.

Η έρευνα αξιοποίησε τα πιο πρόσφατα κλιματικά μοντέλα, τα οποία έδειξαν ότι η μετάβαση από το χιόνι στη βροχή θα συμβεί δεκαετίες νωρίτερα σε σχέση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις, με τις μεγαλύτερες εποχικές αποκλίσεις να εμφανίζονται το φθινόπωρο. Για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι η κεντρική Αρκτική θα αρχίσει να βιώνει περισσότερες βροχές παρά χιόνια το φθινόπωρο ήδη από το 2070 ή και το 2060, σε περίπτωση που δεν περιοριστούν οι εκπομπές άνθρακα. Προγενέστερα μοντέλα τοποθετούσαν αυτό το σημείο καμπής στο 2090.

Οι επιπτώσεις μιας τέτοιας μετάβασης θα ήταν «βαθύτατες», δηλώνουν οι επιστήμονες.

Από την επιτάχυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας μέχρι την τήξη του μόνιμα παγωμένου υπεδάφους, την κατακρήμνιση οδικών δικτύων και τη μαζική λιμοκτονία των ταράνδων και των καριμπού που ζουν στην περιοχή. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η επιτάχυνση της υπερθέρμανσης της Αρκτικής θα μπορούσε να αυξήσει και τα ακραία καιρικά φαινόμενα όπως είναι οι πλημμύρες και οι καύσωνες στην Ευρώπη, την Ασία και τη Βόρεια Αμερική, προκαλώντας μεταβολές στους αεροχειμάρρους.

«Αυτά που συμβαίνουν στην Αρκτική δεν μένουν εκεί», προειδοποιεί η Μισέλ ΜακΚρίσταλ του Πανεπιστημίου της Μανιτόμπα στον Καναδά, επικεφαλής της έρευνας, μιλώντας στον Guardian. «Μπορεί να νομίζεις ότι η Αρκτική είναι πολύ μακριά από την καθημερινή σου ζωή, όμως στην πραγματικότητα οι θερμοκρασίες εκεί έχουν ανέβει τόσο πολύ που θα έχουν επιπτώσεις και πιο νότια».

«Στην κεντρική Αρκτική, εκεί που θα φανταζόσουν ότι χιονίζει σε όλη τη διάρκεια του φθινοπώρου, βλέπουμε μια πιο άμεση μετάβαση στη βροχόπτωση. Αυτό θα έχει τεράστιες επιπτώσεις. Οι ισχυρές χιονοπτώσεις της Αρκτικής είναι πολύ σημαντικές για τα πάντα σε αυτή την περιοχή, αλλά και για το παγκόσμιο κλίμα, επειδή αντανακλούν μεγάλο μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας».

Ο καθηγητής Τζέιμς Σκριν του Πανεπιστημίου του Έξετερ στη Βρετανία, που ήταν μέρος της ερευνητικής ομάδας, εξηγεί:

«Τα νέα μοντέλα δεν θα μπορούσαν να γίνουν σαφέστερα. Αν η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν σταματήσει, το μέλλον της Αρκτικής θα είναι πιο υγρό, εκεί που κάποτε υπήρχε πάγος θα υπάρχει μόνο ανοιχτή θάλασσα και η βροχή θα αντικαταστήσει το χιόνι».

Οι επιστήμονες ήδη συμφωνούν ότι ο υετός θα αυξηθεί σημαντικά στο μέλλον στην Αρκτική, καθώς περισσότερο νερό εξατμίζεται εξαιτίας των όλο και θερμότερων και απαλλαγμένων από πάγο θαλασσών. Όμως η συγκεκριμένη έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications δείχνει ότι σε αυτόν θα κυριαρχεί η βροχή, η οποία θα υπερτριπλασιαστεί μέχρι το 2100 αν δεν περιοριστούν οι εκπομπές.

Οι επιστήμονες καταλήγουν:

«Η μετάβαση από μια Αρκτική που κυριαρχείται από χιόνι σε εκείνη που θα κυριαρχείται από βροχή το καλοκαίρι και το φθινόπωρο προβλέπεται ότι θα έρθει δεκαετίες νωρίτερα και με μικρότερη άνοδο της θερμοκρασίας, πιθανώς ακόμη και κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου, με τεράστιες συνέπειες για το κλίμα, τα οικοσυστήματα, την κοινωνία και την οικονομία».

Το χιόνι είναι σημαντικό στην ετήσια παραγωγή θαλάσσιου πάγου κάθε χειμώνα, επομένως αν μειωθεί, θα οδηγήσει και σε μείωση του πάγου και σε μεγαλύτερη απορρόφηση της θερμότητας από τους ωκεανούς. Αυτό με τη σειρά του θα επιταχύνει την τήξη των παγετώνων και τη συνακόλουθη άνοδο της στάθμης των ωκεανών που απειλεί πολλές παράκτιες περιοχές.

Μεγάλο μέρος της γης της Αρκτικής καλύπτεται από τούνδρα, όπου το υπέδαφος είναι μονίμως παγωμένο, όμως η αύξηση των βροχοπτώσεων θα μπορούσε να το αλλάξει και αυτό.

«Η είσοδος θερμού νερού στο έδαφος μπορεί να λιώσει το μόνιμα παγωμένο υπέδαφος και να έχει παγκόσμιες επιπτώσεις, επειδή όπως γνωρίζουμε το μόνιμο παγωμένο υπέδαφος απορροφά τεράστιες ποσότητες άνθρακα και μεθανίου», τονίζει η ΜακΚρίσταλ.

Οι επιπτώσεις στην περιοχή περιλαμβάνουν την τήξη ζωτικών οδών από πάγο, αύξηση των πλημμύρων και τη λιμοκτονία ολόκληρων κοπαδιών ζώων. Όταν η βροχή πέφτει επάνω στο χιόνι και στη συνέχεια παγώνει, τα ζώα δεν μπορούν να τραφούν. «Οι τάρανδοι, τα καριμπού και τα μοσχοβόδια δεν μπορούν να σπάσουν το στρώμα του πάγου, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση να φτάσουν στο γρασίδι που έχουν ανάγκη για να επιβιώσουν και να πεθαίνουν μαζικά», εξηγεί.

Ο καθηγητής Ρίτσαρντ Άλαν του πανεπιστημίου του Ρέντινγκ στη Μεγάλη Βρετανία, που δεν συμμετείχε στη συγκεκριμένη έρευνα, τονίζει μιλώντας στον Guardian:

«Αξιοποιώντας τα πλέον σύγχρονα σετ περίπλοκων προσομοιώσεων, η νέα μελέτη περιγράφει μια ανησυχητική εικόνα για το μέλλον της κλιματικής αλλαγής στην Αρκτική, που είναι πιο ραγδαίο και ουσιαστικό από ό,τι πιστεύαμε μέχρι τώρα. Η συγκεκριμένη έρευνα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την Αρκτική και όχι μόνο».

Ωστόσο, ο Γκάβιν Σμιντ του Ινστιτούτου Διαστημικών Σπουδών Goddard της NASA θεωρεί ότι ο ισχυρισμός ότι η αλλαγή είναι πιο ραγδαία «δεν υποστηρίζεται από τα δεδομένα», διότι ορισμένα από τα νέα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν υψηλότερες θερμοκρασίες για το μέλλον σε σχέση με το αναμενόμενο.

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.