Της Κρινιώς Καλογερίδου
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι σε κάθε ανταγωνισμό προσδίδει συγκριτικό
πλεονέκτημα η γνώση του αντιπάλου, γιατί αυτή μας βοηθά να του επιβληθούμε
και να τον νικήσουμε. Αποτελεί, ουσιαστικά, ένα απ' τα μυστικά όπλα (σε
στρατηγικό και τακτικό επίπεδο) που μπορεί να κάνουν τη διαφορά σε μια
εμπόλεμη σύρραξη ή διπλωματική διαμάχη.
Γι' αυτό, άλλωστε, και ο μεγάλος φιλόσοφος και συγγραφέας της αρχαίας Κίνας
(''Η Τέχνη του Πολέμου'') Σουν Τσου (ο αποκαλούμενος ''Τσανγκτσούν'') έλεγε
ότι: ''Εάν ο εχθρός γνώριζε τι θα πράξει ο εχθρός, ο εχθρός θα νικούσε τον
εχθρό".
Έχοντας υπόψη μας αυτά, αντιλαμβανόμαστε ότι - στην περίπτωση των
ελληνοτουρκικών διαφορών - για να μπορέσουμε να κάμψουμε (πολύ περισσότερο
να νικήσουμε) τον αδιάλλακτο, διεκδικητικό και επιθετικό γείτονα εξ Ανατολών
μας, πρέπει να γνωρίζουμε τι πιστεύει αυτός και τι επιδιώκει μεσοπρόθεσμα
και μακροπρόθεσμα, γιατί το ''βραχυπρόθεσμα'' το βιώνουμε ήδη στο
γοργοκύλισμα του χρόνου.
Αυτήν τη φιλοσοφία ''περί φύσεως'' των πραγμάτων (''περί φύσεως'' του
αντιπάλου, εν προκειμένω) την έχει ενσωματώσει από χρόνια στη διεκδικητική
στρατηγική της η Τουρκία και αυτό το βλέπουμε να διατυπώνεται αποκαλυπτικά
σε άρθρα του τουρκικού Τύπου.
Βλέπουμε δηλαδή να διατυπώνεται σε αυτά το τι πιστεύουν οι "γείτονες" για
την πορεία των σχέσεών μας, όπως διαμορφώνονται αυτές από τη μεριά μας
(''βαθμιαία εξάντληση των περιθωρίων για ειρηνική διευθέτηση των διαφορών με
την Ελλάδα λόγω αδιαλλαξίας της'') και το τι επιδιώκουν (μεταβολή του
εδαφικού status quo σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων).
Αναφορικά με την πρώτη περίπτωση, συγκεκριμένα, πιστεύουν ότι - μετά την
ανακάλυψη φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο - η ελληνοτουρκική κρίση
έχει αλλάξει επίπεδο και ότι είναι αδιαπέραστες πλέον οι συμπληγάδες
διαφοροποίησης στόχων μεταξύ Τουρκίας -Ελλάδας.
Η γλώσσα του διαλόγου, ουσιαστικά, έγινε μη προσβάσιμη για την επίλυση των
ελληνοτουρκικών διαφορών και είναι βυθισμένη στο Αιγαίο και την Ανατολική
Μεσόγειο.
Μεγάλες ευθύνες μάλιστα γι' αυτό αποδίδουν στους συμμάχους μας τους οποίους
κατηγορούν για επιθετικές βλέψεις κατά της Τουρκίας. Ότι δηλαδή, από κοινού
με την Ελλάδα, προσπαθούν να ''πολιορκήσουν'' τις ακτές της, ενώ η ίδια
επιδιώκει να τους αποτρέψει.
Να αποτρέψει την επιβολή τετελεσμένων τα οποία θα την οδηγήσουν σταδιακά
στην απώλεια όσων εδαφών τής έχουν απομείνει από τις συνθήκες των Σεβρών
(1920) και της Λωζάνης (1923)...
''Όπερ έδει, δείξαι'', όπως συνήθιζαν να λένε οι πρόγονοί μας Ευκλείδης και
Αρχιμήδης, όταν ολοκλήρωναν μια μαθηματική απόδειξη. Και, εν προκειμένω, οι
Τούρκοι αποδεικνύουν ότι πάνε να βγουν κι από πάνω δια της στρεψοδικίας.
Πάνε να πετύχουν, δηλαδή, το ''δείξαι'', την έμπρακτη επιβολή στην Ελλάδα
του δόγματος της ''Γαλάζιας Πατρίδας''.
Της ''Γαλάζιας Πατρίδας'' την οποία πλαισιώνει τελευταία ο Πρόεδρός τους με
το αφήγημα του ''Τουρκικού Κόσμου'' (τουρκική εξάπλωση απ' τα Βαλκάνια και
την Κεντρική Ασία έως την Άπω Ανατολή), στην προσπάθειά του να προσελκύσει
και πάλι τους χαμένους δημοσκοπικά ψηφοφόρους του εμφανιζόμενος - την ώρα
που χτυπά ''κόκκινο'' η οικονομική κρίση στη χώρα του - ως ηγέτης των
τουρκόφωνων πληθυσμών του κόσμου.
Όλα αυτά φυσικά γίνονται στον υπερθετικό βαθμό ενόψει των εκλογών του 2023.
Το εν λόγω γεγονός μάλιστα είναι η αιτία (σε συνδυασμό με τα αρνητικά
δημοσκοπικά αποτελέσματα για τον Ερντογάν και την οικονομική δυσπραγία που
κάνει αντιδραστικούς τους άλλοτε πειθήνιους στο καθεστώς του πολίτες) για
περαιτέρω κλιμάκωση των ρητορικών και στρατιωτικών προκλήσεων εκ μέρους του
Τούρκου Προέδρου σε βάρος μας.
Κάτι που ήταν ανέκαθεν αυταπόδεικτο επικοινωνιακά και από τον Σεπτέμβριο του
τρέχοντος έτους είναι αποδεδειγμένο και στρατιωτικά, καθώς -- όσο παραληρούν
οι γείτονες (Ερντογάν - Τσαβούσογλου -Τύπος) ωρυόμενοι για τις αγορές
εξοπλιστικών της χώρας μας, την έντονη στρατιωτική παρουσία Αμερικανών στην
Αλεξανδρούπολη και την στρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών -- τόσο
ενισχύει η Τουρκία τις δυνάμεις της στα σύνορά της με την Ελλάδα
(Έβρο-μικρασιατικά παράλια).
Αυτό βέβαια είναι χαρακτηριστική ένδειξη της έντονης ανησυχίας της τουρκικής
ηγεσίας για το μέλλον της Τουρκίας μετά τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις στο
διεθνές σύστημα. Ανακατατάξεις που την ώθησαν να αλλάξει προτεραιότητες,
συμμάχους και στόχους.
Έτσι η σημερινή Τουρκία δε θυμίζει σε τίποτα την παλιά, εξαρτώμενη από τη
Δύση χώρα, αφού - πέρα από τη στρατηγική συμμαχία της με την Ρωσία - έχει
αποκτήσει επί Ερντογάν την πολιτική και στρατιωτική βαρύτητα που απαιτείται
για να είναι - μετά τις επιτυχίες της στη Συρία το '19 και το Αζερμπαϊτζάν
το '20 - περιφερειακή δύναμη στην Μέση Ανατολή με επιρροή στον μουσουλμανικό
κόσμο και πιθανότητες κυριαρχίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τα εν λόγω δεδομένα, όπως ήταν επόμενο, ενίσχυσαν τον μεγαλοϊδεατισμό, τη
διεκδικητικότητα και τις τάσεις αναθεωρητισμού της. Ενίσχυσαν ταυτόχρονα και
το ''Σύνδρομο των Σεβρών'' από το οποίο πάσχει. Κι αυτό φάνηκε στην
τελευταία επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στο Κατάρ, όπου -- απευθυνόμενος στους
εκεί Τούρκους στρατιώτες -- είπε τη χαρακτηριστική φράση:
- [...] Ο ηρωικός μας στρατός, σε τρεις ηπείρους και σε επτά θάλασσες …
εκπληρώνει τις αποστολές του [...], πράγμα που παραπέμπει συνειρμικά στην
Ελλάδα των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων, σύνορα τα οποία της
διασφάλισε (δυστυχώς, μόνο γα λίγο) ο Ελ. Βενιζέλος με την υπογραφή του στη
Συνθήκη των Σεβρών (1920).
Το ''σύνδρομο'', το κόμπλεξ που κουβαλάει η Τουρκία από τις Σέβρες συντηρεί
και τώρα αναμφίβολα την πεποίθησή της ότι εξωτερικές δυνάμεις
συνωμοσιολογούν για να καταστρέψουν το τουρκικό κράτος με βάση τα σχέδια του
1920 για την Μικρά Ασία.
Σχέδια που μιλούσαν για τον διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το
μοίρασμά της ανάμεσα στο Κουρδιστάν, την Αρμενία, τη Βρετανία, τη Γαλλία,
την Ιταλία και την Ελλάδα, με πρόσχημα τη γενοκτονία των Αρμενίων και τον
κουρδικό αυτονομισμό.
Αν η Τουρκία όμως ανατριχιάζει στη σκέψη της επαναφοράς των σχεδίων που
είχαν οι ξένοι γι' αυτήν τον περασμένο αιώνα, ο Πρόεδρός της επιμένει
εμμονικά στο στόχο της αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης με χρονικό
ορίζοντα το 2023, χρονιά εκατονταετηρίδας από την υπογραφή της.
Επιζητά αφορμές και μηχανεύεται τρόπους ανατροπής της Συνθήκης που χάραξε τα
ελληνοτουρκικά σύνορα (σε βάρος της Τουρκίας, όπως πιστεύει) και τα
τουρκοσυριακά τα οποία έχει παραβιάσει με την εισβολή στη Συρία (2019)
κατέχοντας έκτοτε ένα τμήμα της χώρας αυτής.
Ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2016 (λίγους μήνες μετά την απόπειρα
πραξικοπήματος εναντίον του) ο Ταγίπ Ερντογάν είχε αποκαλύψει τον σκοπό του:
την προώθηση και επιβολή, δηλαδή, της τουρκικής αντίληψης ότι τα νησιά του
Αιγαίου δεν έχουν δικαίωμα υφαλοκρηπίδας και ότι η εγγύτητα των ελληνικών
νησιών στα τουρκικά παράλια αποτελεί ''ειδική περίσταση''.
''Ειδική περίσταση''... δικαίωσης της τουρκικής θεωρίας ''περί των εγγυτέρων
νήσων'' (βάσει της οποίας οι Κεμαλιστές είχαν καταρτίσει από το '96 τη λίστα
EGAYDAAK η οποία ''γκριζάρει'' 152 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες του
Αιγαίου και Κρητικού Πελάγους,) σε απάντηση των ισχυρισμών της Ελλάδας.
Της Ελλάδας η οποία ζητά οριοθέτηση της ελληνοτουρκικής υφαλοκρηπίδας με
βάση την αρχή της μέσης γραμμής, όταν η Τουρκία δικαιολογεί την απόκλισή της
από αυτήν...
- Με τη Λωζάνη παραχωρήσαμε νησιά που μπορούμε να πατήσουμε με ένα σάλτο...,
πίστευε ανέκαθεν ο Ταγίπ Ερντογάν, και - εφόσον το ξέρουμε από ''χθες'' ότι
σ' αυτό στοχεύει - δεν έχουμε καμιά δικαιολογία υστέρησης έναντι της χώρας
του τόσο σε στρατιωτικό, όσο και σε διπλωματικό επίπεδο...
Όπερ σημαίνει ότι θα πρέπει να είμαστε ετοιμοπόλεμοι εδώ στην Ελλάδα, γιατί
θα υποχρεωθούμε - φοβάμαι - να συμφωνήσουμε με τις τουρκικές εκτιμήσεις ότι
η γλώσσα του διαλόγου έγινε μη προσβάσιμη πλέον για την επίλυση των διαφορών
μεταξύ μας.
Και όταν το συνειδητοποιήσουμε αυτό, δεν θα είναι μακριά η στιγμή που θα
πλησιάσουμε πιεζόμενοι το ''σημείο μηδέν'' της έσχατης λύσης για ακύρωση των
στόχων της Τουρκίας επί του πεδίου…
Κρινιώ Καλογερίδου (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)
0 Σχόλια